Skip to main content
search

Wandelen naar de campus – Tilburg – Wandelen van organische naar planmatige gebouwen

KIJK ROND BIJ

DE UNIVERSITEIT VAN TILBURG

De Universiteit van Tilburg, Oude Warande en Wandelbos

DE UNIVERSITEIT VAN TILBURG HEEFT EEN BETREKKELIJK JONGE GESCHIEDENIS MET EEN KATHOLIEKE VOORGESCHIEDENIS MET EEN PRAGMATISCHE INSTEEK. ZOWEL IN DE STEDENBOUWKUNDIGE ONTWIKKELING ALS BIJ DE ONTWIKKELING VAN DE UNIVERSITEIT ZIJN DE ORGANISCHE ONTWIKKELING EN PLANMATIGHEID HAND IN HAND GEGAAN. OMDAT VAN DE OUDE BEBOUWING IN HET CENTRUM VRIJWEL NIETS MEER IS OVERGEBLEVEN, BEPERKT DE WANDELING ZICH TOT DE NIEUWE CAMPUS.

Ik was er eens bij de uitreiking van de master van mijn schoondochter en zag toen al dat het was omgeven door bossen. Dichtbij de universiteitsgebouwen en enorme wijken als de Reeshof ligt opvallende veel bos: Wandelbos en de Oude Warande. De gebouwen van de Universiteit blinken niet uit in schoonheid. De genoemde planmatigheid van de gebouwen is inderdaad kenmerken, alleen het nodige is er, verder niets. In de wandeling maakt het bosgebied eromheen veel goed.

Katholieke Universiteit Tilburg

Tilburg University (tot 2010 Universiteit van Tilburg, UvT) is een katholieke universiteit in Tilburg en is gespecialiseerd in mens- en maatschappijwetenschappen. De universiteit werd opgericht door Martinus Cobbenhagen in 1927 als ‘Roomsch Katholieke Handelshoogeschool’. De Katholieke Hogeschool Tilburg (KHT) was gedwongen in 1986 haar naam opnieuw te wijzigen. Omdat Katholieke Universiteit Tilburg tot een ongewenste afkorting zou leiden, werd het Katholieke Universiteit Brabant (KUB). Dat die naam allerwegen als een compromis werd ervaren, bleek daaruit dat in 2001 de naam opnieuw werd aangepast, in Universiteit van Tilburg (UvT). De stadsnaam keerde terug, het adjectief ‘katholieke’ was terug te vinden in de ondertitel ‘geïnspireerd vanuit de katholieke traditie’. In 2010 besloot het college van bestuur van de universiteit de Engelse naam Tilburg University als officiële naam door te voeren.

Op een wand op een gebouw stond ooit met koeienletters ‘Karl Marx Universiteit’ stond geschreven. In de nacht van 17 op 18 februari 1969 werd de campus bezet door ontstemde studenten. Het was een teken van de tijd: het college van bestuur had net een voorstel tot het wijzigen van het medebeslissingsrecht afgekeurd, en dat was de druppel. Negen dagen lang was de universiteit gesloten; studenten organiseerden sit-ins met vurige discussies over de rol van studenten op de universiteit, en van de universiteit in de samenleving. Interessant was dat dit in Tilburg gebeurde, nog voor het Maagdenhuis in Amsterdam werd bezet. Een revolte tegen het katholieke bewind, de katholieke bibliotheek, de katholieke beleidsmakers.

Wandeling over Trage Tocht Tilburg bij Universiteit van Tilburg
Wandeling over Trage Tocht Tilburg bij Universiteit van Tilburg

Oude Warande

De Oude Warande is een 18e-eeuws park, gelegen ten zuiden van spoorlijn Tilburg-Breda, tussen station Tilburg Universiteit en stadsdeel Reeshof. Het park werd in 1712 aangelegd in opdracht van Willem van Hessen-Kassel en is een van de weinige intacte sterrenbossen in Nederland. Een sterrenbos wordt zo genoemd omdat vanuit een centraal punt een aantal lanen, meestal zes of acht, naar de hoeken en de buitenranden lopen. De Oude Warande heeft acht sterlanen, en langs de randen lopen vier lanen die een vierkant van ongeveer zeventig hectare omsluiten. Het park is in barokke stijl aangelegd, waarbij de ontwerpen van tuinarchitect André le Nôtre als voorbeeld dienden. Dit komt tot uiting in het symmetrische, rechthoekige lanenpatroon vanuit een klein centraal beeldenperk. In de jaren 1980 waren van deze opzet alleen de hoofdlijnen nog te zien. Daarna volgde een bijna twintig jaar durende renovatie die in 2008 gereed kwam. De oude lanen werden hersteld, zieke bomen gerooid, de verzande vijver uitgediept en ‘wilde’ paden verwijderd.

Zoals gebruikelijk bij sterrenbossen was een van de lanen in de Oude Warande een zichtas naar een karakteristiek punt: nu wordt het zicht geblokkeerd door de nabije gebouwen van de Universiteit van Tilburg, maar oorspronkelijk bood de oost-westlaan een doorkijk naar de Heikese kerk, twee kilometer van de warande. De laan staat dan ook bekend als de Torendreef. De hoofdopzet is zo, dat elk van de vier diagonale lanen halverwege nog door een diagonale laan doorsneden wordt. Wie de indeling als een vlakverdeling beschouwt, ziet dus een vierkant park dat in vier kleinere vierkanten (kwadranten) verdeeld is, waarbij door elk vierkant een diagonaal kruis loopt, zodat zestien gelijke driehoeken ontstaan.

Wandeling over Trage Tocht Tilburg bij de Oude Warande
Wandeling over Trage Tocht Tilburg bij de Grotto

Wandelbos

Het Wandelbos is een stadspark in Tilburg West. Het is in of voor 1917 ontworpen door de bekende landschapsarchitect Leonard Springer die in Tilburg ook het Wilhelminapark (1895) en het Leijpark vorm gaf. Het werd als werkverschaffingsproject uitgevoerd onder leiding van de Nederlandsche Heidemaatschappij en in 1920 in gebruik genomen. In 1921 en 1922 werd een tweede fase gerealiseerd, maar volledig klaar was het pas in 1937. Bij de opening kreeg het de naam Stadswandelbos. Evenals het Wilhelminapark heeft het Wandelbos een aantal markante bomen zoals sequoia’s, mammoetbomen, en ook de moerascipressen die opvallend vrij staan, in groepjes van drie in of bij de vijver. In het oog springend is ook de rodondendronvallei met allerlei soorten en bloemkleuren. In de keur van bijzondere planten, onder andere uit Japan en Amerika, is in beide parken de hand van ontwerper Springer te herkennen, evenals aan de hoofdpaden die in elkaar grijpende ruime bogen vormen, om en over de centrale vijver. Beide parken beantwoorden nog steeds aan de ‘romantische, laatnegentiende-eeuwse opzet van Springer’. Het (Wandel)bos wordt genoemd in het liedje ‘Neem je steeds mijn hart weer mee’ van Guus Meeuwis, die in Tilburg studeerde: (…) ‘Ik weet een bankje in het Wandelbos en de wereld staat daar stil.’

Wandeling over Trage Tocht Tilburg in het Wandelbos

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE