Wandelen buiten de binnenstad van Arnhem – Klarendalpad

Een wandeling door wat vroeger een probleem- en arbeiderswijk was en nu echt de allerleukste winkeltjes zijn, leuke eettentjes en vooral veel sfeer. Je voelt de tevredenheid in de wijk als je er rondwandelt. Ik had het wijkje al vaak gezien als ik in de trein zat en vanuit het noorden Arnhem binnenreed. Vooral op zaterdagmiddag zag ik vaak mensen buiten genieten van de sfeer en de rust. Het is echt de moeite waard om hier nog eens een keer terug te gaan om al die leuke winkeltjes te bezoeken.

De wandeling is indirect een uitnodiging van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig die beweren dat Arnhem een leukere wandelstad is dan Nijmegen. Ik ga de uitdaging graag aan en zal beide wandelsteden vergelijken en tot een ‘vergelijkend onderzoek’ komen. De eerste wandeling in Arnhem vond ik al prachtig en ben benieuwd naar de volgende zeven uit de gids Wandelen buiten de binnenstad van Arnhem.

Klarendal is een wijk in Arnhem, gelegen tussen de wijken Spijkerkwartier en St. Marten. Klarendal is een authentieke volkswijk, met voornamelijk kleine woningen. De wijk heeft een etnisch gevarieerde samenstelling.

De eerste delen van Klarendal (in Arnhems dialect uitgesproken als klèrendoal) werden vanaf 1830 gebouwd. Nadat de gemeente van het St. Peters gasthuis een stuk grond aan de Hommelseweg kocht, kon hier buiten het centrum van de stad het kerkhof worden aangelegd. Klarendals trots, de Klarendalse Molen, werd in 1870 van de Amsterdamseweg verplaatst naar de wijk. Karakteristiek zijn het Luthers Hofje uit 1860 onder in de wijk en de zogeheten Mussenbuurt uit 1911 in het oostelijke, hogere deel van Klarendal. Roerige momenten in de Klarendalse geschiedenis waren het oproer tegen de verloedering in 1970, en de drugsopstand in 1989. Buurtbewoners spraken toen van Klarendal Tranendal.

n de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw werd in het kader van stadsvernieuwing grootschalig gesaneerd in het zuidelijke deel van de wijk. Aan de Klarendalseweg verscheen daarna in 1997 een nieuw klein winkelcentrum. In maart 2007 werd de wijk tot zogeheten Vogelaarwijk bestempeld.

Station Arnhem Velperpoort is een spoorwegstation gelegen aan de spoorlijnen Arnhem – Leeuwarden (Staatslijn A) en Arnhem – Zevenaar (onderdeel van de Rhijnspoorweg). Het is gelegen ten oosten van het centrum van Arnhem aan het begin van de Velperweg. De eerste halte Velperpoort werd geopend in 1893 en op 3 juni 1918 gesloten. Het oorspronkelijke (houten) stationsgebouw lag op de spoordijk, enkele meters boven straatniveau. De stationsgebouwen bevonden zich op spoorhoogte. Het station was met trappen bereikbaar.

Op 5 januari 1953 werd het station heropend, met een nieuw stationsgebouw op gelijke hoogte met de verhoogde spoorbaan, ontworpen door architect Koen van der Gaast. Rond de wachtruimte loopt de trap naar boven. Oorspronkelijk was het tweede perron alleen te bereiken via een overpad. Dit gebouwtje bestaat nog steeds

Het Luther’s Hofje is gelegen in de wijk Klarendal, net ten noorden van de spoorlijn Arnhem – Leeuwarden, op gronden die waren aangekocht van het burgerweeshuis. Het hofje is waarschijnlijk gesticht in 1860 (datering stichtingssteen) door de Evangelisch-Lutherse Kerk als bejaardenwoningen. Aanvankelijk had het hofje 22 woningen, maar dat is teruggebracht naar 13 adressen. Het geld voor de financiering van de woningen kwam beschikbaar doordat eigendom van de kerk nabij de Rijnpoort werd onteigend. De huizen zijn in samenspraak met de stadsarchitect Hendrik Jan Heuvelink ontworpen door de heren Traanboer en Beijer.

De Mussenberg uit 1911 is in Nederland één van de eerste arbeiderswijken op basis van het tuinstad-principe. Architecten De Roos en Overeynder en directeur Gemeentewerken Schaap stonden aan de basis va dit sociale woningbouwplan. Als je in noordoostelijke richting door de wijk wandelt worden de rijtjes steeds korter en de architectuur voornamer, hetgeen duidt op een indeling van inwoners naar inkomen. Met de bebouwing van de Mussenberg werd het park Klarenbeek ook weer een stukje kleiner.

De Kroon of De Klarendalse Molen is een ronde stenen stellingmolen in de Arnhemse wijk Klarendal. De korenmolen werd in 1849 gebouwd aan de Amsterdamseweg, in opdracht van Albertus Burgers, en kreeg in eerste instantie de naam: De Hoop. In 1870 werd de molen verplaatst naar de huidige locatie aan de Klarendalseweg. De molen staat iets uit het lood. De kap is gedekt met eiken schaliën.