WaddenWandelen – Texel – ‘t Horntje-De Koog – Wandelen door immens duinengebied (Noord-Hollandpad)

Langs de Mokbaai en de Horspolders wandel je vanaf de aanlegplaats van de boot door waterrijk gebied. In de rietvelden en plassen tussen de duinen strijken jaarlijks wel 250 lepelaars uit Afrika neer. De Noordzee gloort, in de verte ligt het vasteland en de Zandplaat met misschien wel zeehonden.

Een dagje wandelen in Nationaal Park Duinen van Texel waar de variatie in landschappen enorm is. Er zijn heidevelden, kwelders, natte duinvalleien, droge duinen, loof- en dennenbos en natuurlijk de uitgestrekte stranden. Ik kom ze vandaag allemaal tegen afgewisseld met duinen, duinen en nog eens duinen. Vooral de zuidwesthoek van het eiland staat bekend zijn ruigheid en de vogels die hier neerstrijken door de gunstige ligging op de trekroute vanuit Siberië. Het is een tussenstation voor veel trekvogels en ik hoop vandaag nog wat lepelaars te spotten. De Mokbaai, Horsmeertjes, de Geul, de Bleekervallei en de Dennen, plekken met bijzondere namen die niet alleen natuur maar ook cultuurhistorie in hun naam herbergen. In de Mokbaai lagen de VOC-schepen voor anker en in de Bleekervallei werd stof gebleekt. Daarbij voert de route over hele mooie paden dwars door natuurgebieden en veelal slingerend door het landschap.

De plaats ligt net ten zuiden van het dorp Den Hoorn en is sinds het verplaatsen van de aanlegsteiger van in 1962 iets gegroeid. Vroeger stond het vuurtorentje de Lichtopstand ‘t Horntje Veerhaven in het gehucht. Deze werd echter gedoofd en verhuisd naar het parkeerterrein van het Schipbreuk- en Juttersmuseum aan de Pontweg tussen Den Burg en De Koog. Omdat de veerboot aankomt in ‘t Horntje is het een startpunt van een aantal wandelroutes.

Het Licht van Troost is een 20,9 meter hoge vuurtoren op het Schilbolsnol aan de oever van de Mokbaai ten zuiden van Den Hoorn. Al sinds 1872 brandt er licht op deze locatie. Samen met een laag licht op de Stuifdijk vormde het een lichtenlijn voor de geleiding van het scheepvaartverkeer op het noordelijke deel van het Schulpengat. In 1912 werd het hoge licht vervangen door een 22 meter hoge opengewerkte stalen constructie. Deze toren werd in 1956 bekroond met het voormalige lichthuis afkomstig van de Emder Kaap op Rottumerplaat. Tegenwoordig is dit lichthuis te vinden in Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora in De Koog. De huidige stalen kokervormige toren werd in 1977 gebouwd. Hoewel de toren in de volksmond al jaren Licht van Troost werd genoemd, heette de toren tot januari 2019 officieel Schilbolsnol. In dat jaar is de toren door Rijkswaterstaat officieel omgedoopt naar Licht van Troost. De naam verwijst naar de familie Troost die generaties lichtwachters leverden voor het baken.

Mokbaai of Mok is een baai in het zuiden van het Nederlandse waddeneiland Texel, tussen de De Hors en ‘t Horntje. Het is het restant van een vroegere waterweg, het Spanjaardsgat, die in de 18e eeuw verzand is. De baai bestaat nu voor een groot deel uit kwelders en valt bij eb bijna volledig droog. Het is dan een belangrijk foerageergebied voor watervogels. Rond de baai liggen verschillende vogelreservaten, zoals de Geul, de Petten en ‘t Stoar, die deel uitmaken van het natuurgebied Nationaal Park Duinen van Texel. In de 18e eeuw gingen schepen bij De Mok voor anker en pas als de wind gunstig was, vertrokken ze naar het verre Oosten. Dit kon soms wel maanden duren eer de wind van richtingen veranderde. In de eerste helft van de twintigste eeuw was de baai in gebruik als marinevliegkamp voor watervliegtuigen van de Marineluchtvaartdienst en tegenwoordig ligt aan de Mokbaai nog de Joost Dourleinkazerne van het Korps Mariniers.

Aan de zuidpunt van Texel ligt de Hors, een brede strandvlakte. Het is het ruigste stuk van het eiland. Op de Hors kun je prachtig zien hoe jonge duintjes ontstaan. Tot 1700 lag ten zuiden van Texel het Spanjaardsgat. Deze zeearm lag op de plek waar nu de Mokbaai ligt, en liep verder door naar de Noordzee. Ten westen van het Spanjaardsgat lag een zandplaat: de Hors. Deze groeide in 1749 aan Texel vast. In de 20e eeuw werd ook de zandbank Onrust een deel van de Hors. Door de aanvoer van veel zand ontstonden nieuwe duinen en zo kwamen er nieuwe duinvalleien: de Geul in 1927, de Kelderhuispolder in 1930, door de aanleg van stuifdijken de Horsmeertjes in 1964, en de Kreeftepolder in 1980. De Horsmeertjes en de Kreeftepolder zijn jonge duinvalleien met een speciale plantengroei. Dat komt niet zo veel voor in Nederland. Inmiddels zijn de Horsmeertjes al meer dan vijftig jaar oud en daardoor verandert de plantengroei. Er komt steeds meer riet en rondom de Horsmeertjes zijn heel veel vogelsoorten te zien.

Het grootste deel van het Texelse bos is in het begin van de 20e eeuw aangeplant. Het bos werd geplant om, zoals dat heette, woeste gronden te ontginnen. Die moesten moest agrarische grond en productiebos worden. Natuurgebied werd toen niet belangrijk gevonden. Het was niet nodig om verstuiving tegen te gaan, op veel plaatsen was de bodem zelfs te nat. In het begin plantte Staatsbosbeheer voornamelijk dennen, vandaar de benaming ‘De Dennen’. Oorspronkelijk was het bos bedoeld voor houtproductie, maar nu heeft het vooral een natuur- en recreatieve functie. Om de natuur gevarieerder te maken, worden meer loofbomen aangeplant en heeft Staatsbosbeheer open plekken, natuurlijke overgangen en moerasgebieden gecreëerd.

De naam van deze vallei herinnert aan enkele 19e eeuwse blekerijen die hier in de buurt stonden. Het kraakheldere, zoete water van duinbeekjes zoals de vergraven Fonteinsnol was uitermate geschikt voor het wassen. Het textiel werd vervolgens gebleekt in de zon.

De Koog is een van de oudste dorpen op het Nederlandse waddeneiland Texel, gelegen aan de westzijde van het eiland. Het dorp is dé badplaats van het eiland en trekt jaarlijks vele toeristen. De Koog ligt vrijwel direct aan de Noordzee; slechts twee duinenrijen scheiden het dorp van het strand. Voordat het een badplaats werd, was De Koog lange tijd een vissersdorp. De vissersbevolking trok weg na een aantal uitzonderlijk zware stormen. Er is vrijwel niets over van het oude vissersdorpje, alleen de kerk midden in het dorp, uit 1415, en een huisje naast de kerk. Het dorp heeft momenteel zo’n 1.530 inwoners. De Koog staat bekend om zijn uitgaansleven bij jongeren op vakantie.