Trage Tocht Renkum 2
Wandelen door het Renkumse beekdal
Kenmerken
Lengte: 15 kilometer
Start- en eindpunt: Infocentrum Renkums Beekdal
Landschap: Landgoed, uiterwaarden en beekdal
Trage Tocht Renkum 2
Wandelen door het Renkumse beekdal
Een Trage Tocht die ik lang uitstelde. Ik ben niet zo van twee keer dezelfde wandeling lopen, nieuwe plekken trekken mij. Eerder liep ik hier een Klompenpad, het Hartensepad. Maar gisteren was ik bij een lezing van Hella van de Wijst waarin zij de gevolgen van de coronatijd besprak. Ze presenteerde onder andere KRO De Wandeling, Brandpunt en Ik Mis je. Ze schreef boeken over wandelen en troost. Een van de gevolgen van de coronatijd was dat de Nederlander meer ging wandelen. En in mijn herinnering kwam een filmpje van Rob Wolfs naar boven waarin hij op uitnodiging van TRVConnect in coronatijd ging wandelen in een rivierdal van de Rijn waar ook nog eens een beekdal ligt, de Heelsumse Beek.
Groen geluk: Het weidse geluk en
uiterwaarden in Renkum
In Groen Geluk gaat RTV Arnhem samen met wandelroutemaker Rob Wolfs op zoek naar de leukste en mooiste wandelroutes in de Gelderse natuur.
Grote variatie aan landschappen
De route is zeer afwisselend en in een klein relatief klein gebied zie je sprengen, beken, de Rijn, bossen, akkerland, landgoederen en de Rijn. Ik heb zelden zoveel landschappen op een route van 15 kilometer gezien. Het gebied kleurde wit door de vannacht gevallen sneeuw. De zon deed zijn best om door de wolken te komen en kronkelende paden door bos, langs de beken en door de uiterwaarden maken van deze wandeling een uitzonderlijk mooie.
Rob Wolfs over de route
We maken een prachtige, langgerekte rondwandeling om het Renkumse beekdal. Een flink deel van de route loopt door natuurgebied Oostereng, met als onderdeel de Keijenberg, in eigendom van Staatsbosbeheer. De Renkumse beek is een verzamelnaam voor verschillende takken met steeds weer andere namen als Molenbeek, Halveradsbeek, Kortenburgse beek en Oliemolenbeek. Op het eerste deel van de wandeling lopen we vanaf het fraaie infocentrum in zuidelijke richting naar het Rijndal. Met mooie uitzichten over het lege, uitgestrekte beekdal vanuit de bosrand. Het rondje door de Benedenwaard, zoals de uiterwaard hier heet, is lekker ongerept. We genieten van de grote plassen tussen de ruigtes en de vogelgeluiden. Langs de Nederrijn hebben we uitzicht over het brede rivierdal. Het volgende traject over landgoed Oranje Nassau’s Oord gaat door een meer bosrijke omgeving met bomenlanen en smalle bospaadjes. We werpen een blik op de bijzondere, statige witte gebouwen van het complex en vervolgen onze tocht langs de randen van het beekdal. De tweede lus aan de noordkant over landgoed Quadenoord heeft een wat ander karakter. Het landschap is hier meer open en wij zoeken natuurlijk de bosranden en de paden tussen de velden met bloemrijke akkerranden. Maar ook op dit landgoed speelt het water een even belangrijke rol, naast de al bekende (Olie)molenbeek wandelen we over mooie paadjes langs gegraven sprengenbeken als Bosbeek, Paradijsbeek en Quadenoordse sprengen. Op het laatste deel van de wandeling mogen we ons nog een keer laven aan de uitzichten over het beekdal.
Achtergrondinformatie
Renkumse Beekdal
Het Renkums Beekdal is een natuurgebied dat ligt ten westen van de plaats Renkum. Het ecologisch waardevolle beekdal doorsnijdt de stuwwal aan de Zuidwest-Veluwerand. Sinds 1983 wordt het grotendeels beheerd door Staatsbosbeheer. Het dal is ontstaan in de voorlaatste ijstijd. Het gebied maakt deel uit van het in de zeventiende eeuw gestichte 178 hectare grote landgoed de Keijenberg dat ook wel ‘De Beken’ genoemd werd. Tot 1983 waren de beekdalgronden in gebruik voor landbouw en veeteelt. Het Renkums Beekdal is deels een nieuw natuurgebied. Industrieterrein ‘Beukenlaan’ waar onder meer een papierfabriek en een rubber verwerkend bedrijf gevestigd waren werd daartoe begin eenentwintigste eeuw geheel ontruimd. Het werd daarna heringericht zodat het weer een natuurlijk onderdeel van het beekdal is. Deze ingreep kwam in 2013 gereed en maakte de vorming van de ecologische verbindingszone ‘Renkumse Poort’ mogelijk. De Veluwe is hierdoor met de uiterwaarden van de Rijn verbonden.
Molenbeek
De Molenbeek is een beek die bij Renkum in de Nederrijn stroomt. In de volksmond wordt hij ook wel Renkumse beek genoemd. Het beekdal van de Molenbeek ligt in een laagte tussen stuwwallen op de Zuid-Veluwe. Het noordelijk deel van de Molenbeek is tot aan de Hartenseweg goed zichtbaar in het landschap, hoewel droogstaand en enigszins overwoekerd. Ten zuiden van de Hartenseweg was de beek overkluisd vanwege een bedrijventerrein. Na de sanering van het bedrijventerrein is het tracé weer open gemaakt. Ten zuiden van het bedrijventerrein stroomt de Molenbeek tezamen met de Oliemolenbeek, de Halveradsbeek in de Kortenburgsebeek.
Oranje Nassau's Oord
Oranje Nassau’s Oord, lokaal bekend onder de afkorting ONO, is een landgoed gelegen in het oosten van de gemeente Wageningen vlak bij het dorp Renkum. Het bestaat uit weiland in het Renkums Beekdal en bos gelegen op de oostflank van de Wageningse Berg. Aan de rand van het bos ligt het oude sanatorium, tegenwoordig het verpleeghuis Oranje Nassau’s Oord. Naast het sanatorium lag voorheen het koninklijk paleis Oranje Nassau’s Oord, dat aan het einde van de Tweede Wereldoorlog grotendeels werd verwoest en vervolgens afgebroken.
Quadenoord
Landgoed Quadenoordis een particulier landgoed met villa en onder andere een manege, een natuurkampeerterrein en een beeldentuin. Kenmerkend is het dennenbos dat in de jaren 1930 na ontginning van de heide werd aangeplant. Dit ontwikkelt geleidelijk tot een gemengd bos doordat na houtoogst loofbomen er zich spontaan vestigen. Op het landgoed begint het Renkums Beekdal, er zijn diverse sprengen die de Molenbeek, Oliemolenbeek en Halveradsbeek voeden met kwelwater. De herkomst van de naam Quadenoord is onduidelijk. Enerzijds kan het afkomstig zijn van ‘Kwadenoord’, als zijnde een dodenmoeras waarin misdadigers werden gegooid. Anderzijds zou de naam afkomstig zijn van een oude volksstam die vijandig was tegen de Romeinen.
Renkumse Benedenwaard
Deze uiterwaard aan de Nederrijn grenst in het noorden aan de stuwwal en het Renkums beekdal. Het gebied maakt deel uit van de Utrechtse Heuvelrug en grenst met een steile helling, een steilrand, aan de Wageningse Berg.