Trage Tocht Amstelveen Middelpolder – Wandelen met in de polder uitzicht op de Johan Cruyff Arena

Je staat tussen de koeien midden in de weilanden en om je heen zie je de Johan Cruyff Arena, de Rembrandttoren en de oprukkende Zuidas. Het wandelen van deze Trage Tocht geeft een heerlijk gevoel van contrast. De wandeling start bij de universiteitscampus Uilenstede en je volgt de dijk van de Amstelveense Middelpolde, die hier 5 meter onder NAP ligt. Er volgen de recreatiebosjes van Amstelveen maar al snel worden deze ingeruild voor weilanden waar je doorheen loopt via loopplanken en overstapjes. Na een touwpontje over de Machinetocht bereik je de Amstel. Hier loop je over het jaagpad langs de rivier weer terug naar het beginpunt.

De wandeling is contrastrijk met de groene uitgestrekte Middenpolder en de stedelijke bebouwing van de Zuidas en Johan Cruyff Arena op de achtergrond. De Middenpolder is gevarieerd ondanks dat het een polder is: kronkelende paadjes in soms bosgebied, mooie overstapjes over sloten, rietlanden, waterpartijen met talrijke vogels en het voetveer dat je naar de overkant van de Machinetocht brengt. Vanuit de polder stijg je langzaam via de Bovenlanden naar de Amstel. In de verte Amsterdam-Zuid en langs je studenten die op gehuurde boten feestend het einde van het studiejaar vieren. Een visser op de kade en een versnapering bij het Klein Kalfje waarna je richting Uylenstede over de Kalfjeslaan de wandeling beeindigt. Deze groene zone aan de rand van Amsterdam straalt rust uit tegenover de drukte en hectiek van Amsterdam-Zuid, en dat is precies hoe deze Trage Tocht het best kan worden gekenmerkt.

Amstelveen dankt haar bestaan aan de rivier de Amstel, die een cruciale rol speelde in de verbinding tussen Amsterdam en de rest van Nederland. De naam Amstelveen wordt sinds 1964 gebruikt voor het gedeelte van Nieuwer-Amstel, dat na de annexaties door Amsterdam overbleef. De bebouwde kom grenst in het noorden aan de stad Amsterdam en ligt niet ver van Schiphol. Amstelveen is een zeer groene gemeente en kent naast het Amsterdamse Bos, dat grotendeels in Amstelveen ligt, ook een aantal bijzondere parken.

Campus Uilenstede is met circa 3.400 bewoners de grootste studentencampus van Noord-Europa. Uilenstede bestaat uit drie delen. Het eerste en oudste deel bestaat uit laagbouw, en drie torens van tien verdiepingen hoog. Het tweede deel is in 1968 gebouwd, en bestaat uit 3 torens van 13 verdiepingen hoog, die zijn opgetrokken uit een betonskelet. Het derde deel is in 1970 gebouwd door de toenmalige Dienst Studentenhuisvesting van de Universiteit van Amsterdam, die later verzelfstandigd is tot de Stichting Studentenhuisvesting Amsterdam, SSHA. Doordat Uilenstede direct onder een van de aanvliegroutes van de Luchthaven Schiphol ligt valt het onder het regime van het Luchthavenindelingbesluit Schiphol. Dit besluit beperkt de mogelijkheden om nieuwe woningen in het gebied te bouwen.

De naam Kalfjeslaan is afgeleid van de oude herberg ‘t Kalfje op de hoek bij de Amstel, en de herberg was genoemd naar de eigenaar die hem in 1670 had geopend, Jan Claesz Kalf. De laan is echter al veel ouder; de eeuwenoude verbindingsweg tussen tussen de Amstel en de Amstelveenseweg wordt al als ‘t Kleine Loopveld (‘t Cleine Loopvelt) getoond op zestiende-eeuwse landkaarten. De boomrijke Kalfjeslaan veranderde in de hongerwinter door illegale kap in een kale polderweg. Na de oorlog is de bomenrij hersteld. In de jaren negentig richtte de gemeente Amsterdam een groenstrook ten noorden van de Kalfjeslaan in als een ecolint in langs de zuidoostrand van Amsterdam.

De Middelpolder, ook wel Middelpolder onder Amstelveen of Amstelveenderpolder genoemd, is een polder van ruim 585 hectare groot en 4,70 m diep gelegen in Amstelveen. In het Amstelland kreeg men steeds meer moeite met de natuurlijke afwatering. Rond 1630 werd besloten tot het oprichten van nieuwe polders, waaronder de Middelpolder, gelegen tussen de Bovenkerkerpolder en de Binnendijkse Buitenvelderse polder. De naam verwijst naar de ligging ten opzichte van de andere polders, in het midden. Sinds de jaren dertig, maar vooral in de jaren zestig, werd de polder grotendeels bebouwd. In het oosten bleef een open gebied gehandhaafd, waar weide, beplanting, plasjes, poeltjes met oevers en ook moerasgebieden elkaar afwisselen. Je kunt hier vrij door de weilanden lopen over graspaden met klaphekjes en voetbruggetjes. Ook zijn er nog steeds een aantal agrarische bedrijven gevestigd.

Amsterdam heeft zijn naam te danken aan de Amstel. Het is een gekanaliseerde rivier voor een deel op de grens van Noord-Holland met Zuid-Holland en Utrecht. Vanuit de Amstel stroomt het water via de Amsterdamse grachten naar het IJ. De rivier was geliefd bij de beroemde schilder Rembrandt en hij schetste er het landschap langs de dijk, herbergen, boeren en boerderijen. Rembrandt trok ook regelmatig langs de Amstel. Te oordelen naar de hoeveelheid tekeningen en etsen die hij van de rivier heeft gemaakt, wandelde hij daar het liefste als hij de stad uitging. Op verschillende plekken heeft hij schetsen gemaakt van de rivier.

Een pestbosje of miltvuurbosje is een historisch landschapselement die hier in de Middelpolder nog voorkomen. Ver voor de tijd van hygiëne en regels moesten boeren ook van hun zieke en dode vee af. Vaak betrof het vee dat was bezweken aan besmettelijke ziekten zoals veepest of miltvuur. Deze dieren werden meestal begraven in de hoek van het weiland, zover mogelijk bij de boerderij vandaan. De plek werd met een raster of sloot omgeven en niet bewerkt of beweid, hierdoor konden er bomen en struiken groeien. De kadavers werden bij de begraving vaak met ongebluste kalk overdekt. Dit leidt tot witte plekken in de aarde.