Skip to main content
search

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha – Wandelen langs de Maasheggen

KIJK ROND BIJ

KRUISHERENKLOOSTER SINT AGATHA

Sint Agatha, de Maasheggen en een kruisherenklooster

EEN WANDELING ROND HET KRUISHERENKLOOSTE BIJ SINT AGATHA EN DOOR HET MAASHEGGENLANDSCHAP VAN DE OEFFELTER MEENT. HET KRUISHERENKLOOSTER VAN SINT AGATHA WERD OMSTREEKS 1371 OPGERICHT DOOR DE KRUISHEREN. HET KLOOSTER IS HET OUDSTE NOG BEWOONDE KLOOSTER VAN NEDERLAND. DE MAASHEGGEN VORMEN EEN UNIEK CULTUURHISTORISCH LANDSCHAP, AL TIJDENS HET ROMEINSE RIJK WAS ER IN DIT GEBIED AL EEN HEGGENLANDSCHAP. DE HEGGEN BESTAAN UIT IN ELKAAR GEVLOCHTEN MEIDOORNS EN SLEEDOORNS.

Een korte wandeling die door een zeer waardevol gebied gaat, de Maasheggen. Het is een cultureel erfgoed geworden en jaarlijks worden er zelfs internationale wedstrijden gehouden wie de mooiste maasheg kan vlechten. Het gebied wat bij hoog water van de Maas deels overstroomt, is nu prachtig groen. Met mooie knotwilgen, groene grasvelden, hoog gras langs de paden en de Maas dichtbij zie je in de verte ook de Mookerhei liggen. Begin- en eindpunt klooster Sint Agatha is zowel letterlijk als figuurlijk een rustpunt.

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha

Kruisherenklooster van Sint Agatha

Het Kruisherenklooster of Klooster Sint Aegten is een klooster in de Noord-Brabantse plaats Sint Agatha. In 1315 was er reeds sprake van een aan Sint Agatha gewijde kapel. Omstreeks 1371 kwamen nabij die kapel enkele monniken wonen om de kapel te bedienen. Hieruit is het klooster van de Orde van het Heilig Kruis, waarvan de monniken ook Kruisheren worden genoemd, ontstaan. Het klooster is nog altijd in gebruik en is daarmee het oudste nog bewoonde klooster van Nederland. In de Latijnse School naast het klooster werden missionarissen opgeleid. Het complex bestaat uit drie vleugels en een kapel. Deze bouwwerken omsluiten de kloostergang. Terwijl de westvleugel in 1906, 1962 en 2004 werd verbouwd, kent de zuidvleugel nog een 15e-eeuwse kloostergang met spitsboogvensters, die in de 17e eeuw verhoogd is. De kloostergang van de oostvleugel sluit aan bij die van de zuidvleugel. De achterzijde werd in de 18e eeuw uitgebreid.

Vanaf de 18e eeuw werd het kloostertuincomplex aangelegd. Dit wordt omsloten door een muur. Hier zijn boomgaarden, moestuinen en visvijvers, terwijl tot 1985 ook boerderijgebouwen zich binnen de tuin bevonden. Een aantal Kruisheren beoefende het tuinieren. Ook de tuin herinnert aan religieuze zaken. De buxushagen zijn geknipt in vormen als een kruis op een wereldbol, een slang, een schip enzovoort.

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha
Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha

Maasheggen

De Maasheggen zijn een landschap en een keten natuurgebieden aan de Maas tussen de Noord-Brabantse plaats Vierlingsbeek en het Gelderse Batenburg. De Maasheggen zijn in Noord-Brabant het beste bewaard en grote delen van het gebied zijn daar eigendom van Staatsbosbeheer. Dit betreft 191 ha (Bergjes), 118 ha (Oeffelter Meent) en 59 ha (Middelsteegsche Weiden).

Karakteristiek voor de Maasheggen is dat het landschap is verdeeld in een groot aantal kleine percelen die van elkaar zijn gescheiden door meidoorn- en sleedoornheggen. De meidoornstruiken worden half doorgezaagd en naar de zijkant geleid, zodat de struiken in elkaar groeien (dit wordt ‘leggen’ genoemd). Daar waar gezaagd is, groeien weer nieuwe takken zodat er een heel dichte heg ontstaat. Doordat de heggen zo dicht in elkaar gevlochten zijn, vormen ze een ondoordringbare afscheiding. Ze dienen vooral als perceelscheiding en veekering, maar helpen ook bij het buiten houden van roofdieren. Iedere keer als de uiterwaarden onder water lopen, helpen de heggen bij het opvangen van slib; als het water zich terugtrekt, blijft het slib achter waardoor de bodem in het gebied erg vruchtbaar is.

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha

Oeffelter Meent

De Oeffelter Meent is het meest noordelijke deel van het natuurgebied Maasheggen in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Het bevindt zich ten noordoosten van Oeffelt tussen deze plaats en de Maas. Van dit gebied is 118 ha in bezit van Staatsbosbeheer. De naam meent verwijst naar gemeenschappelijke weidegrond. Sinds ongeveer 1400 is dit gebied in bezit geweest van de Kruisheren van Sint Agatha. Het gebied is gekenmerkt door open rivierduinen en riviertjes als Virdse Graaf en Oeffeltse Raam. Voor een deel lopen deze door oude stroomgeulen van de Maas. Tussen 1820 en 1850 is een van de rivierduinen vergraven, zodat het grind aan de oppervlakte kwam. Ook dit grind is deels gewonnen, waardoor een reliëfrijke hobbelweide ontstond. Ook ten behoeve van de baksteenfabricage is klei gewonnen. Dit alles heeft tot het ontstaan van moerassige laagten geleid.

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha

Sint Agatha

Het dorp is vernoemd naar de Heilige Agatha van Sicilië, de heilige aan wie de kapel en het klooster zijn gewijd.

Ommetje Kruisherenklooster Sint Agatha

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE