KIJK ROND OP
VALKENSWAARD WAR CEMETERY
Valkanswaard War Cemetery, de Malpie en de Dommel
DE BOSSEN VAN DE MALPIE VORMDEN EEN GOEDE SCHUILPLAATS VOOR DE DUITSE TROEPEN DIE ZICH HIER HADDEN INGEGRAVEN. VOORAL ROND DE LUIKERWEG IS OP DE EERSTE DAG VAN MARKET GARDEN HEVIG GEVOCHTEN. DUITSE FALLSCHIRMJÄGER WISTEN ONDANKS ZWARE GEALLIEERDE BOMBARDEMENTEN IN ÉÉN KLAP NEGEN SHERMANTANKS UIT TE SCHAKELEN. DE VELE GEWONDEN WERDEN OVERGEBRACHT NAAR HET TOENMALIGE CAFÉ RUSTOORD, NU ‘WIT PERD, DAT WAS INGERICHT ALS RODE KRUISPOST. DE BRITSE SOLDATEN DIE HIER OMKWAMEN WERDEN SCHUIN TEGENOVER HET CAFÉ BEGRAVEN.
Het Airbornepad is voor mij niet onbekend, het pad loopt langs mijn huis. En in de jaren voor 2007 heb ik hier een aantal etappes van gelopen, van Eindhoven naar Arnhem. Nu jaren later, de resterende etappes te beginnen met het gedeelte van de Kempervennen bij Borkel naar de periferie van Eindhoven in de Genneper Parken. Het Airbornepad Market garden werd in 2004 gerealiseerd door leden van een werkgroep van OLAT. In de maand september 2004 werd door een groep wandelaars, dit pad in gewandeld. Onderweg werden herdenkingen met kransleggingen gehouden en de borden langs de route onthuld. Hoogtepunt was de officiele presentatie en overhandiging van de wandelgids in het Bevrijdingsmuseum aan de Poolse Ambassadeur Jan Michalowski, en afgevaardigden van de Amerikaanse en Britse Ambassade. Vandaag start ik bij Valkenswaard War Cemetery, een indrukwekkende plek. Valkenswaard was de eerste plaats in Nederland die door de oprukkende Britse troepen bevrijd werd. Hier rusten meer dan 220 soldaten, allen afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk. Zij stierven bijna allemaal bij de gevechten rond Valkenswaard gedurende september 1944.
De route start vlakbij Borkel en duikt de bossen in, veel muggen en veel eikenprocessierupsen, ik had er al last van en dat zal na vandaag niet minder worden. Hierna volgt het prachtige natuurgebied de Malpie. Het Malpieven ligt er mooi bij, vogels vliegen af en aan. Overige plassen staan nu droog, zo vroeg in het jaar al. De wandeling gaat verder naar de Dommel en de Venbergse Molen, naar Dommelen verder langs dit schattige riviertje en naar Waalre. De tussenstop vlakbij de Willibrorduskerk waar elk jaar de provinciale dodenherdenking plaatsvindt. Je nadert hierna weer de Dommel maar ook de stad Eindhoven. In de verte de A2 en de gebouwen van ASML en de High Tech Campus. Maar ook het mooie Genneperpark waar de Tongelreep doorheen kronkelt. Het pad in de voetsporen van de bevrijders is mooi, 64 jaar geleden werd hier niet op gelet, de vrijheid telde, laten we die ook vandaag nog koesteren.
Valkenswaard War Cemetery
Valkenswaard War Cemetery is een Brits ereveld gelegen in een dennenbos aan de Luikerweg (N69) ten zuiden van de Nederlandse plaats Valkenswaard. Op de begraafplaats liggen ruim 220 doden uit de Tweede Wereldoorlog begraven. Zij hoorden allen tot de strijdkrachten van het Verenigd Koninkrijk en zijn vrijwel allemaal gesneuveld bij gevechten rond Valkenswaard tijdens Operatie Market Garden. Op de begraafplaats staat een herdenkingskruis (Cross of Sacrifice) naar ontwerp van Sir Reginald Blomfield. Het is uitgevoerd in natuursteen, en er is een bronzen zwaard op aangebracht.
De Malpie
De Malpie ligt onder de rook van Valkenswaard. De ongekende schoonheid van het gebied zorgde ervoor dat Valkenswaard in 2016 “Wandelgemeente van het Jaar” werd. Het gebied bestaat uit heide (de Malpiebergse heide) met prachtige vennen en de rivier de Dommel en bosgebied. De Malpie is een ideaal en gevarieerd wandelgebied en fietsers maken het graag onderdeel van hun fietstochten. De Venbergse Watermolen (horeca) is een geliefde aanlegplek.
De Venbergse Watermolen
De Venbergse watermolen ligt ten zuiden van Valkenswaard op de Dommel. Deze watermolen is voor de eerste keer in de geschiedenis bekend geworden door een vermelding in een document uit 1227 van de hand van Hertog Hendrik I van Brabant. Vanaf het jaar 1918 werd de molen bemaald door de familie Rietra. In 1895 is een nieuw molenhuis gebouwd. Aan het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw leek de molen te verzakken in de grond. Omdat er totaal geen subsidie voor restauratie gevonden werd, hebben vader en zoon Jac Rietra de molen van 1973 tot 1977 compleet vernieuwd en in ere hersteld. Het uiterlijk van de molen is eenvoudig gebleven.
De Dommel
De Dommel begint in België ten zuiden van Peer in de moerassen en vennen van de Donderslagse Heide. Het grondwater welt op en stroomt via kleine kreekjes en slootjes naar de lager gelegen Maastrichtse Heide. Pas hier is sprake van een beek. Bij Borkel en Schaft komt de Dommel Nederland binnen. De Dommel stroomt nog voor een deel in oude kronkels door de zandgronden van de streken Kempen en Meierij en de plaatsen Valkenswaard, Eindhoven, Son en Breugel, Sint-Oedenrode, Liempde Boxtel, Sint-Michielsgestel en ’s-Hertogenbosch. Je vindt langs het water nog veel oorspronkelijke elementen, zoals de watermolens, de visvijver bij Valkenswaard, de vloeivelden bij Bergeijk en het specifieke landschap, grenzend aan het beekdal. Deze zijn cultuurhistorisch waardevol.