Wandelen langs de Regge – Tussen Lemele en Archem

Eigenlijk was het puur toeval, het maken van deze wandeling. Ik kreeg de kans om een nachtje in een huisje in Vilsteren te overnachten door een aanbod van een goede kennis. Ik maakte hier een wandeling bij de twee landgoederen, Colckhof en Alerdinck, de gelijknamige Trage Tocht en liep de dag erna kilometers door het bosgebied van landgoed Rechteren en Vilsteren over het langste Natuurpad van Nederland, het Roots Natuurpad. Ik was vroeg vertrokken en dus rond de middag klaar met de wandeling en in herberg De Klomp in Vilsteren keek ik onder het genot van een cappuccino en een appelgebak met slagroom op mijn telefoon. Op social media kwam de aanbieding voorbij van uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig: ‘Wandelen langs de Regge is nog tot en met zondag voor € 12,95 op onze website te koop.’  Regge? Vilsteren? Archemerberg? Daar ben ik in de buurt. Nog even twijfelend of ik wel op tijd voor mijn wekelijkse Leffe terug zou zijn in mijn plaatselijke kroeg in Brabant besluit ik een wandeling uit deze wandelgids Wandelen langs de Regge te maken.

Bedenkers Karin de Graaff en Maarten Metz over deze route: ‘Tussen de stuw bij Archem en de Nieuwebrug in Giethmen volgen we de Regge zoals die al jaren stroomt. Het bekendste stukje van de rivier, de Steile Oever, in Eerde is een plek die al generaties lang tot de verbeelding spreekt. Hier heeft een dode arm van de rivier gezorgd voor zichtbare erosie in de vorm van steile oevers. Een ander hoogtepunt op deze tocht is natuurlijk de Archemerberg. Dit hoogste punt van Salland kunnen we gewoon niet overslaan: bij helder weer zicht van Zwolle tot Duitsland.’

Omdat mijn telefoon al half leeg is en ik op gpx loop, besluit ik om halverwege de route vlakbij Giethmen te starten. Op het bordje langs de camping staat de tekst ‘SLOW’, aan mij ligt het niet, langzaam en traag wandelen. Al is deze mededeling waarschijnlijk bedoeld voor de veelal Oost-Europese bewoners van de camping. De grindweg daalt langzaam en links van me door de weersinvloeden verweerde dode bomen. De nerven kronkelen door de stam en het proces moet al heel lang gaande zijn. Over oud gesproken, het is een relatief oud landschap waar ik doorheen loop. Waarschijnlijk is de rivier de Beneden-Regge hier ontstaan in het Saalien door een smelwaterstroom, zo’n 200.000 jaar geleden. Ik wandel richting beekdal, de eerste bomen ontluiken groen en de vogels fluiten alsof hun leven ervan afhangt.

Iets verder is door de hevige regenval een oude arm van de Beneden-Regge weer behoorlijk gevuld. Het is de voorbode dat ik het beekdal bereik. Het pad kronkelt en passeert een volgende camping, camping Bergzicht, de toeristen hebben dit gebied ook duidelijk ontdekt. Om de camping lopend, passeer ik een bordje ‘Wandelen is gezond, loop daarom netjes rond.’

En dan ineens voor je, het open gebied van het dal van de Beneden-Regge. Slootjes, kleine bospartijen, een eenzame eik en het stromende water van de Beneden-Regge. Een eerste van de vele wandelbankje nodigt me uit, maar ik volg eerst de weide bocht in de rivier tot aan Nieuwebrug. Op de naastliggende weides heeft landschap Overijssel kruidenrijke mengsels ingezaaid. Biodiversiteit, daar gaat het om bij natuurbeheer. Het is wachten tot het warmer wordt en er een explosie van bloemen volgt.

Ik steek bij Nieuwebrug de rivier over, samen met twee puttertjes die mij op de brug inhalen. Weer een bordje, ‘Buitenleven daar wordt je OUTDOOR.’  De brug ligt op de plek waar de Regge gekruist wordt door de weg van Ommen naar Hellendoorn en de oude postroute van Ommen naar Raalte. Hier zie je ‘de Steile Oever’, waar goed te zien is hoe de Regge door de stuwwal heenbrak waardoor de Besthmenerberg en de Archemerberg van elkaar gescheiden zijn. Aan de oever een in het groot nagemaakt papieren vouwbootje.

Op landgoed Eerde kom je een zeldzaam natuurverschijnsel tegen: een rivier die dwars door het bos slingert. Bijna nergens anders in Nederland komt dit voor. Natuurmonumenten heeft een oude bocht opnieuw verbonden met de rivier de Regge. Pittoreske huisjes á la Hans en Grietje staan aan de oevers van het water. Het pad daalt tot aan de Regge en wat een afwisseling: weilandjes, een boerderij op afstand, natte stroken en wilgenbosjes. Ik heb geluk en hoef de omleiding door het hoge water niet te nemen. Over stapsteentjes en boomstammen krijg ik net geen natte voeten. Dicht langs het water met steile oevers staan overal wilgen met hun voeten in het water. De gele en zilvergrijze katjes tonen de eerste bloei van de bomen aan. Verweerd gras en riet aan de prikkeldraad laat zien hoe hoog het water van de rivier kan staan, die omleidingsroute zal zeker ooit nodig zijn.

Voor me het brede beekdal en het pad verlaat de rivier bossen. Een zandweg volgt richting authentieke Overijsselse boerderijen. Geen straf om hier te lopen met het licht glooiende essenlandschap van de Eerder Esch en eiken die de zandweg omzomen. Het riet van de boerderijen reikt tot bijna aan de grond en naast de ramen de groen-gele luiken van het landgoed. Krokussen zijn de eerste tekenen van de lente.

Tussen een haag van rododenrons met bijna ontspringende knoppen maak ik een kort rondje naar de Regge. De oevers van de rivier zijn hier steil en het is wachten tot ik de eerste oeverzwaluw spot. In de verte aan de overkant kasteel Archem. Op rand van eikenbos en beekdal gaat de route verder naar kasteel Eerde. Ik ben geen vogelkenner maar even luisteren en je hoort zoveel verschillende vogels, het aantal soorten moet hier groot zijn.

Op een bankje met uitzicht over het beekdal ga ik even zitten om mijn Brabantse worstenbroodjes op te eten. Op de bank de tekst ‘Hoe meer je naar alles luister, hoe groter de stilte is’. Wijze woorden, was getekent J. Krishnamurti. In de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw was Ommen een van de belangrijkste spirituele centra van de wereld. Duizenden mensen kwamen hier bijeen om mee te maken dat Krishnamurti de nieuwe wereldleraar zou worden. Volgens hem is ‘Waarheid een land zonder paden, dat langs geen enkele weg, door geen enkele godsdienst, geen enkele sekte, valt te bereiken’. Deze woorden sprak Krishnamurti op 3 augustus 1929 tijdens het jaarlijkse kamp van de internationale Orde van de Ster op de Besthmenerberg in Ommen. Ik overdenk zijn woorden als ik naar het brede beekdal tuur.

Hoe mooi kan een wandelpad zijn? Ik loop over een schoolvoorbeeld van hoe een onverhard pad moet zijn. Het is het hoogtepunt van de wandeling langs boomstronken, rietkragen, overstapjes en een vlonderbruggetje. Dwars door het weiland langs karakteristieke palen van kastanjehout, twijgen van wilgen en essen en stroken land met verschillende soorten grassen loop ik dwars door het beekdal. Laarzen worden aangeraden, en door zuigende modder en plasjes water kan ik net mijn voeten droog houden.

Alleraardigste paadjes leiden je langs de bosrand en later door het bos. Omgevallen bomen zorgen ervoor dat het pad door het bos slingert. Ik werp bij een vogelkijkhut een laatste blik op het beekdal. Op afstand zijn een aantal zilverreigers en wat zwanen aan het fourageren.

Aan de Marsweg zie ik een overkapping waar je zelf koffie kunt tappen. Een kabouter op een bankje nodigt me uit. ‘Koffie net ‘t boloate gat’, koffie zonder iets erbij. Ik warm op van al de regen die vandaag al op me is gevallen. Overijssels gastvrijheid.

Een lange zandweg, de Beukenlaan, leidt me naar de Lemeler Esch. Geen beuk te bekennen langs de zandweg, alleen maar eiken. What’s in a name. Het slotakkoord van de wandeling bestaat uit de beklimming van de Archemerberg. ‘Wandelen langs de Regge’ suggereert toch echt rivieroevers, kabbelend water en natte weilanden. Niet hier wanneer ik langs jeneverbessen licht stijgend de berg oploop. Het geeft aan hoe afwisselend deze wandeling en het gebied rond de Regge is. En sinds de wandelgids Wandelen in de Meierij weet ik wat vijf ballen betekenen als recensie in het NRC. Ik neem een voorschot en gooi vijf ballen richting recensent. Het enige wat die hoeft te doen is ze inkoppen. En ik? Ik ga zeker de overige wandelingen uit de gids lopen.