Trage Tocht Winterswijk Bekendelle – Wandelen langs kronkelende Boven-Slinge

De wandeling start bij Berenschot waarna je door het prachtig loofbos Bekendelle langs de Boven Slinge loopt. Langs de kronkelende rivier met daarlangs een nat elzenbroekbos loop je naar de voormalige spoorlijn over de Oude Bocholtsebaan. In een kaarsrechte lijn wandel je op en langs het oude spoortalud met zicht op een mooi coulisselandschap. Je passeert de buurtschappen Woold en Brinkheurne en wandelen dan weer langs de Slinge door het Buskersbos waarna je over eikenlanen tussen de velden weer terug naar Berenschot wandelt.

‘Wat een wandeling in wat voor een mooi landschap! Ik was het al een beetje vergeten ondanks dat ik hier over het Noaberpad, Scholtenpad en Achterhoekpad wandelde. De glooiende weilanden in een kleinschalig gebied waar de variatie groot is. Kleine bospercelen, lange lanen, veel onverhard, kronkelende beekjes en de wonderschone Boven-Slinge die bij Bekendelle door de bossen slingert.’

De Bekendelle is een beschermd oerbos en wordt wel het mooist ontwikkelde moerasbos van Gelderland genoemd. Met mooie overgangen tussen natte en drogere bosgedeeltes is er op een klein gebied veel verscheidenheid aan planten en bomen. Als je geluk heeft, zie je misschien de ijsvogel of de grote gele kwikstaart. De Boven-Slinge of Slingebeek veranderde haar loop nog weleens, vandaar de naam. Waar zij vroeger stroomde, is een vochtig elzenbos ontstaan. Hier komen onder andere de ijsvogel, de grote gele kwikstaart en de zeldzame middelste bonte specht voor. Het maakt deel uit van het in 2005 als zodanig aangewezen Nationaal Landschap Winterswijk en het is in 2010 aangewezen als Natura 2000-gebied.

De beek de Boven-Slinge komt bij Kotten (gemeente Winterswijk) Nederland binnen en stroomt vervolgens in buurtschap het Woold door het natuurmonument Bekendelle via Bredevoort, Aalten en Varsse veld. Boven-Slinge en Beneden-Slinge werden ook wel aangeduid als Slingebeek. De naam Slinge zou een verwijzing zijn naar het slingerende tracé.

Buurtschap het Woold ligt ten zuidoosten van Winterswijk, in een bosrijk gebied tegen de grens met Duitsland. In het Woold is er geen echte ruilverkaveling geweest, waardoor de boeren nog veel kleinere percelen hebben. Ook zijn hierdoor restanten van landweren en de Ruitenburgerschans, een ringwal bewaard gebleven. Naast bos en landbouw kent het Woold ook een veengebied: het Wooldse Veen. Er is een kleine kern en verder zijn er boerderijen over de gehele buurtschap verspreid. Pas laat in de 20ste eeuw kregen de wegen en straten van het Woold en de andere Winterswijkse buurtschappen namen. Daarvoor had ‘t Woold de letter K met daarbij een huisnummer.

De spoorlijn Winterswijk – Bocholt, ook bekend als de Bocholtse Baan was een internationale spoorlijn tussen Winterswijk en het Duitse Bocholt. De lijn werd op 2 augustus 1880 geopend en was eigendom van de Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg-Maatschappij (NWS). Aanvankelijk was het niet de bedoeling dat de Bocholtse Baan werd aangelegd. Maar toen de NWS een spoorlijn van Winterswijk naar Borken wilde aanleggen, wilde de regering van Pruisen alleen een vergunning afgeven als er ook een zijtak van Winterswijk naar Bocholt (Duitsland) kwam. De spoorlijn is na de oorlog opgebroken. Er ligt nu een fietspad over het tracé van Winterswijk tot de grens en tussen Barlo en Bocholt.

Brinkheurne ligt ten oosten van Winterswijk in de richting van Kotten. In vroeger tijden was Brinkheurne een belangrijke schakel voor de smokkelroute tussen Winterswijk en het net over de grens met Duitsland gelegen Oeding. Er staat een replica van de schoolpomp die is onthuld op 18 augustus 2005 ter herinnering aan 75 jaar school- en volksfeest in Brinkheurne.

‘We komen een wat oudere man tegen en ik ga een gesprek aan. ‘Ja, ik woon in een geweldig mooi gebied. Als ik in de rest van het land kom, ik ben een wandelaar, dan vragen mensen altijd wat ik er doe als je zegt dat je uit Winterswijk komt. Dan hoef je nergens meer naar toe. De sereniteit van dit wonderschone landschap, ik geniet er elke dag van.’ Hij zegt binnenkort van Nijmegen naar Heeswijk te gaan wandelen. In Heeswijk zit zijn zus in het klooster. ‘Dan kom je langs Uden’, zeg ik en nodig hem uit op de koffie. ‘Met een Brabants worstebroodje?’ De uitnodiging staat en hij wenst ons een fijne wandeldag. ‘Ajuus’, roept hij nog, goed volk die wandelaars.’

Een scholtenboerderij of scholtenhuis is een van oudsher door de scholte of schulte bewoonde grote boerderij met op de bijbehorende uitgestrekte gronden aan aantal pachtboerderijen. Scholtenboerderijen zijn in de Achterhoek bewaard gebleven, en dan vooral in de gemeenten Aalten en Winterswijk. Scholtenboerderijen zijn tegenwoordig meestal monumenten. Ze hebben vaak een dubbele voordeur in het dwars op de boerderij staande voorhuis. Meestal is in de gevel een steen met tekst aangebracht. Ze waren veel groter dan de bijbehorende pachtboerderijen. Het grote woonhuis werd in de negentiende eeuw vaak dwars voor de boerderij gebouwd zodat die het uiterlijk van een herenhuis kreeg. Er kwam dan vaak ook een parkachtige aanleg met slingertuinen in Engelse landschapsstijl omheen.

Het natuurgebied de Borkense baan bestaat uit de voormalige spoorlijn tussen Winterswijk en Borken (Duitsland), het grensoverschrijdende deel van de in 1880 aangelegde spoorlijn Zutphen-Gelsenkirchen-Bismarck. De Borkense Baan is sinds 1989 eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten en stichting Het Geldersch Landschap. De spoorlijn was tot 1979 in gebruik en is door de Nederlandse Spoorwegen in 1989, bij haar 150-jarig jubileum, overgedragen aan Natuurmonumenten en Het Geldersch Landschap. Op het uit zand en grind bestaande talud komen diverse bijzondere planten voor en het wordt gebruikt door de zandhagedis om zich op te warmen.

Het Buskersbos ligt net buiten Winterswijk en is een bos met nooie natuur waar de Boven- Slinge doorheen loopt. Bomen groeien er over de beek heen en de natuur is ruiger dan op andere plekken waar de beek loopt. De bomen aan de kant van de beek staan op een verhoogd dijkje en hangen hier over de beek heen. De ijsvogel kun je hier zeker spotten op een van de overhangende takken boven het water.

In 1652 bouwde de heer Adriaen van Eerde tot Pleckepoel de molen, als bezitting van havezate Het Plekenpol. Hij bouwde twee molens: een korenmolen, nu de oude molen en een oliemolen aan de ander kant van de beek. In de loop van de eeuwen is de molen in handen van vele eigenaren geweest, totdat hij in 1911 in het bezit kwam van de familie Berenschot, de naamgevers van de huidige molen. De molen is een molen met een zogenaamd onderslagrad, het water stuwt het rad aan de onderkant aan. Tegenover de watermolen bevindt zich een oude ‘Schoppe’. Schoppe betekent in het dialect schuur. Medio 1800 stond hier een windmolen. Deze werd na een aantal jaren afgebroken om deze schoppe te kunnen bouwen. Deze functioneerde als opslag van dakpannen, palen, wielen en huifkarren.