Trage Tocht Waalre – Door het dal van de Dommel, Run en Keersop

Ik wandel vandaag op verzoek van Rob Wolfs een conceptroute voor de Trage Tocht Waalre. Het is met recht een route die tragetochtwaardig is, nieuw Nederlands woord. Veel onverharde wegen in een gebied waar je nog het Brabant van 60 jaar geleden ziet. Het platteland met vennen, bospartijen, mooie buurtschappen als Riethoven en Broekhoven en het stroomgebied van de Brabantse beken de Dommel, de Run en de Keersop die van de hoger gelegen Kempen naar het noorden richting Maas lopen. Bij Broekhoven zie je de Keersop in de Dommel stromen in een prachtig beekdal. Het is een route die er mag wezen in het nog authentieke Brabantse landschap. Heel even is het druk, een paar honderd meter, waar je langs de A58 loopt met in de verte knooppunt de Hogt. Hier zie je de gebouwen van ASML, de plek waar de snelheid van de wereld wordt bepaald. Het is wel mooi om de enorme contrasten hier te zien, aan de ene kant van de snelweg de bedrijvigheid en aan de andere kant het onbedorven landschap.

Maar er komt hier een enorme ingreep in het landschap. De grenscorridor moet de overlast van het verkeer in Waalre en Valkenswaard richting Lommel in België verminderen. Hierdoor komt er echter een nieuwe 80 km weg aan met twee aparte rijbanen, die gescheiden zijn door een middenberm. Deze gaat dwars door het rustige landschap waar deze Trage Tocht in is gepland. Het is dus haasten, wil je hier nog ongestoord door dit landschap willen wandelen.

Het Dommeldal bij Waalre is een Nederlands natuurgebied van de Vereniging Natuurmonumenten in de gemeenten Waalre en deels Eindhoven. De Dommel ontspringt in de buurt van het Belgische Helchteren en mondt bij ‘s-Hertogenbosch via de Dieze in de Maas. Op meerdere plaatsen in en langs dit beekdal zijn min of meer omvangrijke natuurreservaten gesticht, waaronder bij Waalre.

De Dommel vormt de westgrens van de gemeente Waalre. Aan de oostkant van de beek zijn nog veel landbouwgronden. Daarnaast zijn er verschillende stukjes natuur. Vooral in de winter kunnen grote gedeelten erg drassig zijn.

In 1929 kocht Natuurmonumenten ‘De Hogt’, een gebied van 11 ha langs de Dommel, vooral wegens het voorkomen van een aantal zeer zeldzame planten, waaronder de zomerschroeforchis. Het gebied verdroogde echter en de zeldzaamheden verdwenen. Natuurmonumenten leerde mede hierdoor dat men zich beter kon toeleggen op het beschermen van grote aaneengesloten gebieden. In 1968 werd het Knooppunt De Hogt, dat de A67 met de Randweg Eindhoven verbindt, pal naast dit terrein aangelegd. In 2008/2009 werd dat knooppunt nog verder uitgebouwd.

De Keersop is een zijbeek van de Dommel. Zij ontstaat als ‘Elsenloop‘ ten noorden van Lommel, passeert oostelijk van Luyksgestel de Nederlandse grens, stroomt zuidoostelijk langs Bergeijk en Westerhoven, westelijk langs Dommelen en mondt even voorbij de buurtschap Keersop in de Dommel uit. In 1972 werd de Keersop gekanaliseerd. De afgelopen jaren werd de Keersop weer grotendeels in natuurlijke staat teruggebracht. Dit gebeurde na een langdurig kavelruilproject.

De Einderheide ligt ten noordwesten van de kern van Riethoven en is een voormalig heideveld. Het zuidelijke deel was echter al in 1840 beplant met bos. Het grootste deel is echter tussen 1840 en 1900 aangeplant. De aanplant van het noordwestelijke deel, rond het Huisven, is pas van na 1900. Het gebied bestaat voornamelijk uit dennen en dan vooral Grove Den en Corsicaanse Den. Het gebied wordt voornamelijk omgeven door agrarisch gebied die, zoals hier gebruikelijk is in dit gebied van de Brabantse Kempen.

Broekhoven is een gehucht in de Nederlandse gemeente Bergeijk, provincie Noord-Brabant. Het gehucht ligt ten noorden van het dorp Riethoven.

Broekhoven is een samenstelling van broek en hoven. Een broek is een laaggelegen gebied dat nat blijft door opwellend grondwater of is een langs een rivier of beek gelegen laag stuk land dat regelmatig overstroomt en ‘s winters vaak langere tijd onder water staat. Hoven staat voor hoeven wat boerderijen betekent. De boerderijen zijn te vinden aan de Broekhovenseweg en aan het einde van de Schoolstraat. Het gebied tussen de Broekhovenseweg en het beekje de Run is laag gelegen en erg drassig. Deze combinatie verklaart de naam van het gehucht.