Trage Tocht Spaubeek – Wandelen over prachtige hellingbossen

De wandeling blinkt uit in schoonheid door de vele onverharde zandwegen en -paden. De route kent twee gezichten met als eerste het mooie hellingbos in het Stammenderbos. De Geleenbeek kabbelt rustig aan de voet van de hellingen, koeien grazen rustig op de glooiende hellingen, kasteel Terborgh ligt statig in het landschap en holle wegen leiden je door het landschap. Het tweede gedeelte bestaat uit onverharde wegen op het plateau die in het oneindige lijken te verdwijnen. Onderweg meerdere wegkruizen en de voor Limburg zo bekende Mariakapellen. Over het glooiend landschap met prachtige vergezichten loop je terug naar Spaubeek.

Routemaker en bedenker Rob Wolfs over deze route: ‘We maken een fraaie, afwisselende wandeling in het Zuidlimburgse landschap onder de rook van Geleen. Vanaf station Spaubeek maken we eerst een rondje van 7 km aan de noordkant door het Geleenbeekdal en door het hellingbos, langs graften en graslanden. Dit is een populair gebied, op een mooie zondagmiddag zijn we in gezelschap van veel andere wandelaars. Ook wel verleidelijk met drie Gasterijen vlak bij elkaar. Na de vierkantboerderij Stammenhof komen we op het hoogste punt van de wandeling met een schitterend uitzicht. Dan dalen we af naar kasteel Terborgh. De geschiedenis van het kasteel gaat terug tot de dertiende eeuw. Het eigenlijke kasteel, een donjon, heeft vroeger achter de huidige kasteelboerderij gestaan, op een motte. We keren langs het beekdal terug naar het station. Het tweede deel van de tocht aan de zuidkant van Spaubeek met 9 km heeft een heel ander karakter. We lopen over beschutte holle wegen en over open veldwegen tussen heggetjes op het plateau. Op de hoogvlakte is het rustiger, we komen minder wandelaars tegen. We passeren een oude grindgroeve, een kapelletje en fruitboomgaarden. Aan het eind van de wandeling lopen we door de bebouwing van Spaubeek terug naar het station.’

Spaubeek ligt in het Geleenbeekdal tegen de helling van het plateau van Schimmert. Spaubeek heeft in oorsprong waarschijnlijk tot de schepenbank Beek behoord. De plaatsnaam betekent waarschijnlijk ‘dat gedeelte van Beek waar zich de Spalt (een Grubbe) bevindt’. Het naamgedeelte ‘–beek’ verwijst niet naar de Geleenbeek, maar naar de Keutelbeek, waaraan eveneens het dorp Beek haar naam dankt. Spaubeek is ontstaan uit een paar gehuchten, waarvan Hobbelrade de mooiste is met een aantal oude boerderijen, waaronder een grote vakwerkboerderij. Spaubeek is vooral een wandelparadijs met in haar omgeving prachtige hellingbossen en mooie uitzichten.

Het Stammenderbos is een bosgebied ten noordoosten van Spaubeek en maakt deel uit van het natuurgebied het Geleenbeekdal dat beschermd wordt door de Vereniging Natuurmonumenten. Het bos is een hellingbos en ligt op de noordelijke helling van het Geleenbeekdal en de zuidwestelijke helling van het Stammenderveld, een terras van Plateau van Doenrade. Aan de voet van het hellingbos stroomt de Geleenbeek en op het plateau staat aan de noordoostzijde de hoeve Stammenhof, waarnaar het bos is vernoemd.

De fabriek heeft decennialang gediend als textielfabriek en sinds een paar jaar is het een winkelcentrum. AaBe of voluit: Adolf van den Bergh, wollenstoffen- en wollendekenfabrieken en later ‘De Koninklijke AaBe wollen stoffen en dekenfabrieken’ was een textielfabriek in Tilburg die bestaan heeft van 1929 tot 2008. Het is voor wat betreft het aantal werknemers de grootste werkgever van de Tilburgse textielindustrie geweest die in de topdagen 1250 werknemers in dienst had. Het was de laatste Tilburgse textielfabriek. De gevels van het gebouw zijn uitgevoerd in art-decostijl en in het oude ketelhuis met schoorsteen uit 1930 zit tegenwoordig een pannekoekenhuis.

Kasteel Terborgh wordt ook wel Huis Schinnen genoemd en ligt in het dal van de Geleenbeek vlakbij de buurtschap Heisterbrug. Het huidige kasteel Terborgh is een zeventiende-eeuwse gesloten hoeve die is opgetrokken uit vier bakstenen vleugels. Het kasteelterrein is voorzien van een gracht die gevoed wordt door de Geleenbeek. Voorheen lagen er grote visvijvers rond het complex. Het binnenplein is bereikbaar via de voormalige ophaalbrug naar het van een topgevel voorziene poortgebouw. Achter het kasteel ligt een terp of motte, waar metersdikke restanten breuksteen wijzen op de fundamenten van een oude woontoren.

Het Centraal Plateau of Plateau van Schimmert is een plateau in het Heuvelland in Nederlands Zuid-Limburg dat ontstaan is door de erosie van omliggende rivieren en beken. Het gebied is een golvende laagvlakte. Op de hellingen aan de west- en zuidzijde van het plateau liggen hellingbossen.

Een holle weg of grub(be) is een weg die is uitgesleten door uitspoeling door hemelwater en/of door veelvuldig gebruik van bijvoorbeeld voertuigen, waardoor de weg tussen twee hellingen ligt. Holle wegen komen met name voor op lössgronden, bijvoorbeeld langs de randen van stuwwallen in Oost-Nederland en in Zuid-Limburg. De holle wegen zijn vaak gevormd op veelgebruikte routes tussen een dorp in het beekdal en de akkers en weiden op een hoger gelegen plateau.