Vandaag op pad met Rob Wolfs voor een definitieve versie van Trage Tocht Overloon. Een eerder ontwerp leverde teveel problemen op door mountainbikeroutes en door het slotstuk waar over een recreatiepark geen mooie route te plannen was. In deze definitieve versie loopt het tweede gedeelte door de Heldersche Duinen met een mooie stille, gevarieerde, bosrijke en historische wandeling als resultaat. Daarbij een gezelschap waarbij het onderwerp wandelen uitgebreid aan bod kwam maar ook gemeenschappelijke interesses voor geloof, religie, de balans tussen gevoel en verstand en nog veel meer. Voor we het wisten, waren we terug in Overloon. Binnenkort op Wandelzoekpagina, Trage Tocht Overloon.

We maken een bosrijke en historisch interessante wandeling bij Overloon aan de rand van de Peel. Het is een en al rust en stilte op deze gevarieerde route over brede maar ook smalle bospaden. We starten in Overloon dat in de Tweede Wereldoorlog toneel was van de Slag om Overloon, een tiendaagse tankslag tussen een Amerikaanse tankdivisie en het Duitse leger. Het dorp bleef geheel in puin achter en moest weer geheel opgebouwd worden. Het Oorlogs- en Verzetsmuseum en het Overloon War Cemetery aan het begin van de wandeling herinneren hier nog aan. Je wandelt door de Overloonsche Duinen waar felle gevechten plaatsvonden. De bossen op de rand van Noord-Brabant en Limburg zijn ooit als productiebos aangelegd op de woeste gronden waar dit gebied oorspronkelijk uit bestond. Naaldbossen wisselen af met enkele heiderestanten en kleine stuifzandgebiedjes. Door beheersmaatregelen wordt het bos omgevormd tot een meer natuurlijker bos met open stukken. Voor we het volgende bosgebied bereiken, volgt eerst het mooie stroomgebied van de Loobeek en het Afleidingskanaal. De beek wordt ook wel bloedbeek genoemd door de grote verliezen die de Geallieerden hier leden. Je wandelt langs bosranden met een weids uitzicht over het beekdal. Akkervogels als veldleeuwerik en roodborsttapuit leven hier maar ook de vos, wezel en ree. Hierna duik je weer de bossen in, de Heldersche Duinen met kleine stuifzandheuveltjes en mooie doorkijkjes naar weidse open velden. Je passeert meerdere grenspalen met bijzondere namen als Achter ‘t Santpaal, Lange Paal en Swartewater Paal. Ze markeren een van de oudste landsgrenzen in ons land tussen het voormalige Land van Kessel en Land van Cuijk. Over kronkelpaadjes met lichte hoogteverschillen keer je terug naar Overloon. Net voor het eindpunt passeer je nog de kapel uit 1954 met de bijzondere naam Onze Lieve Vrouw van de Goede Duik. Het herinnert aan de burgers die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog onder moesten duiken. Tenslotte eindigen we in Overloon op het 14 oktoberplein vernoemd naar de bevrijding van Overloon op 14 oktober 1944.

Aan de rand van de Peel op de grens van Noord-Brabant en Limburg ligt de plaats Overloon. Het dorp Overloon lag lange tijd afgezonderd van de verdere bewoonde wereld midden in de heidevelden, ver van Venray, Vierlingsbeek, Sambeek, Oploo en Sint Anthonis. Alleen via zeer primitieve verbindingen had men onderling contact. Rond 1900 woonden er ongeveer 600 mensen, verspreid over 110 huizen. Vroeger heette Overloon gewoon ‘Loon’. Loon of Lo(o) betekent bos met laag geboomte, met daarin een open weidegebied en een moerasbos. Het element ‘over’ is pas veel later aan de naam toegevoegd, ter onderscheid van het Loon vlak bij Ravenstein, Neerloon. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944 werd Overloon bijna helemaal verwoest bij de Slag om Overloon. Het in 1946 geopende Oorlogsmuseum, de Onderduikerskapel uit 1954 en het Overloon War Cemetery, een Brits oorlogskerkhof, herinneren hier nog aan.

Het historisch en educatief museum Oorlogsmuseum Overloon richt zich vooral op de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het museum is in Nederland het grootste in zijn soort en bestaat uit een bosachtig park waarin twee voormalige musea, het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum en het Marshallmuseum, gehuisvest zijn. Na de Slag om Overloon bleef op het slagveld een enorme hoeveelheid oorlogsmateriaal, waaronder tanks en andere voertuigen achter. Overloner Harry van Daal was zo geschokt door de gebeurtenissen dat hij voorstelde het slagveld intact te houden en er een museum van te maken. Op 25 mei 1946 werd het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum geopend door de Britse generaal Whistler, de bevelhebber over de 11e Britse Pantserdivisie en de 3e Britse Infanteriedivisie, die Overloon hadden veroverd. Het museum bezit de grootste collectie voertuigen uit de oorlog.

Op het Overloon War Cemetery liggen 274 geïdentificeerde oorlogsslachtoffers begraven waaronder 1 Nederlander. Zijn graf is ingericht door de Oorlogsgravenstichting. De anderen slachtoffers zijn militairen van het Britse gemenebest die tijdens de bevrijding van Zuid-Nederland gesneuveld zijn in de omgeving van Overloon. Het ereveld is aangelegd en wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission.

De Overloonsche Duinen is de verzamelnaam van een aantal bossen en natuurgebieden nabij de plaats Overloon. Tot het begin van de 20e eeuw bestond het gebied rond Overloon uit zogenaamde woeste gronden. Kort daarna werden hier de eerste bomen geplant voor de productie van hout. Het belangrijkste onderdeel ervan ligt op een voormalige stuifzandrug ten zuiden van het dorp Overloon. Dit wordt aangeduid met Klokkenberg en Helderse Bossen, of Het Helder. Hier zijn, naast naaldbossen, ook enkele heiderestanten te vinden en ook zijn er twee jeneverbesstruwelen. Het Oorlogsmuseum Overloon ligt eveneens in dit gebied.

Tot het begin van de 20e eeuw bestond het gebied rond Overloon uit zogenaamde woeste gronden. Kort daarna werden hier de eerste bomen geplant voor de productie van hout. De Helderse Duinen is een van de hierdoor ontstane gebieden. Licht geaccidenteerd terrein laat nog iets zien van de vroeger aanwezig duinen.

Het Afleidingskanaal is een kanaal dat het Defensiekanaal verbindt met de Maas. Deze waterloop is grotendeels door de mens gegraven, maar sommige delen van het traject vormen de beddingen van een vroegere beek. Ten noorden van Venray bij Overloon wordt de Loobeek opgenomen in het kanaal.

Bij het beekdal van de Loobeek en het Afleidingskanaal bevindt zich een van de oudste landsgrenzen in het huidige Nederland. Hier liep in 1200 al de grens tussen Het Land van Kessel en Het Land van Cuijk. Deze grenslijn heeft gedurende achthonderd jaar machtshebbers aan beide kant van de grenzen overleefd. De historisch grens is door middel van twaalf herstelde grenspalen gemarkeerd en hebben allemaal een kenmerkende naam. Het plan voor de reconstructie van de historische grenspalen is een initiatief van de Werkgroep Grenspalen tussen het Land van Kessel en het Land van Cuijk. Hier kom je vlakbij grenspaal Spurkt die 100 meter verder in het weiland ligt. De paal is genoemd naar de toenmalige streek de Spurkt. In de tijd dat de paal geplaatst is en zijn naam kreeg, bestond de streek uit uitgestrekte heidevelden die zich tot de rand van Venray uitstrekte. Een groot gedeelte is in de jaren ’30 omgezet naar landbouwgrond en wordt nu weer teruggegeven aan de natuur.

De kapel uit 1954 met de bijzondere naam Onze Lieve Vrouw van de Goede Duik herinnert aan de burgers die tijdens de Tweede W.O. onder moesten duiken. Op veel plaatsen is zelfs een kapel of een ander monument opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog genoodzaakt waren onder te duiken. In de oorlogsjaren was het heel gebruikelijk om van ‘duiken’ te spreken in plaats van ‘onderduiken’.