Trage Tocht Nieuw-Bergen – Wandelen rond het Reindersmeer

De wandeling toont onderweg hoge duinen, mooie paadjes over de heide, het grote Reindersmeer en grote zandvlaktes. Het is op grote stukken ploeteren op de route door de zanderige paden maar daar krijg je wel wat voor terug. Het is een prachtig langgerekt gebied in Noord-Limburg, uitgestrekt en met veel natuurschoon. De onderbrekingen met het trekpontje naar de overkant van het Reindermeer en het bezoekerscentrum zijn leuk maar vooral is het een mooie wandeling die bijna 100% onverhard is. Ik heb genoten.

Routemaker en bedenker van de wandeling Rob Wolfs: ‘We maken een mooie wandeling in het Nationale Park De Maasduinen. Het is een stevige tocht, puur natuur. Alleen in de omgeving van het Reindersmeer kan het wat drukker zijn. We lopen vanaf de rand van Nieuw-Bergen rondom het Eendenmeer, een prachtig waterrijk gebied dat de laatste jaren in ere hersteld is. De route vervolgt langs de rand van de flink heuvelachtige Maasduinen naar de nieuwe schaapskooi Putjesberg. Langs het Lelieven dat weer hersteld is en over de Berger heide met de Springberg naar de rand van het Reindersmeer. We lopen boven over langs de steile rand van het meer naar het trekpontje, waar we onszelf overzetten. Aan de overkant komen we al snel bij het sluizencomplex met het bezoekerscentrum en de bosbrasserie. We vervolgen de route met nog een flink stuk langs de hoge randen van het Reindersmeer. Het meer ontstond in de jaren zestig van de vorige eeuw na ontzanding voor de betonindustrie. Op het laatste deel van de wandeling komen we door de Gemeentedennen en mogen we een stukje pionieren over een nieuwe zandverstuiving op de Gemeenteheide.

Nationaal Park De Maasduinen is een bos- en heidegebied, gelegen op een langgerekte zandrug tussen de Maas en de Duitse grens. Het bevindt zich grotendeels binnen het grondgebied van de gemeente Bergen. Het park strekt zich uit over een lengte van ruim 20 kilometer en heeft een breedte van gemiddeld twee à drie kilometer. Het bevat de langste rivierduingordel van Nederland, in duizenden jaren ontstaan door een samenspel van water, wind en mens. Water heeft een grote rol gespeeld bij het ontstaan van het gebied van Nationaal Park De Maasduinen. Vroeger stroomde er de Rijn en was de Maas daar een zijtak van. Er zijn nog steeds sporen te vinden van de Rijnloop, zoals banken van Rijngrind die in de bodem verborgen liggen. In de laatste ijstijd, zo’n 21.000 jaar geleden, kreeg de wind vrij spel. Deze ijstijd was extreem droog en koud. Een groot deel van het landschap was bedekt met een laag dekzand. De krachtige westenwind nam zand mee en zette het af op de oostelijke oevers van de Maas. Hierdoor ontstonden de zandruggen en in een boog liggende duinen, paraboolduinen genoemd.

In de volksmond heet het ven het Meeuwenven. Dat kwam doordat het ven een aantal jaren de broedplaats is geweest van meeuwen. Door de overlast die zij veroorzaakten in het dorp plaatsten de gemeente dassen in het gebied. Zij aten de eieren van de meeuwen op en zo was men na een paar jaar van de meeuwen verlost en zwemmen er nu nog voornamelijk eenden en ganzen. Het is een prachtig waterrijk gebied omringd door heide, met op een aantal plaatsen mooie vergezichten.

Het is een drassig gebied wat in de 20e eeuw ontgonnen is zodat er landbouwgrond ontstond. Sinds 1986 zijn de landbouwpercelen niet meer in gebruik. Het laaggelegen grondgebied vulde zich hierna weer met water. Het is heel voedselrijk doordat het in het verleden als landbouwgrond is gebruikt. Het is een rustig gebied wat te midden van mooie bossen en duinen is gelegen.

Het Reindersmeer is een gegraven meer en vanaf 2001 onderdeel van het Park Maasduinen. In 1959 begon de Centrale Industriezand Voorziening B.V. met het graven van het Leukermeer ten behoeve van zand- en grindwinning. In 1971 begon men ook met graven in het Reinderslooi, onderdeel van het natuurgebied Bergerheide. Om te voorkomen dat het omliggende landbouwland verdroogde, is een sluis aangelegd in het kanaal tussen het Reindersmeer en Leukermeer. Er hebben zeker 22.500 schepen met zand en grind door het kanaal gevaren. Bovenop de sluis is sinds 2012 een bezoekerscentrum gevestigd, gebouwd door stichting Het Limburgs Landschap. Een trekveer brengt je aan de andere kant van het meer.

De Bergse Heide is een natuurgebied ten noordoosten van de lijn Well-Nieuw Bergen. Het gebied bestaat uit een gordel van naaldbos- en heidegebieden, stuifzanden en een aantal vennen. Het is gelegen op de rivierduinen en maakt onderdeel uit van Nationaal Park De Maasduinen. Het bestaat deels uit gemeentebossen, vroeger bekend als Boswachterij Gemeente Bergen. Hier lagen vroeger twee belangrijke vennen: Wolfsven en Lelieven. Het Wolfsven behoorde ooit tot de grootste vennen van Nederland, met een lengte van bijna 1 km. De vennen werden eertijds drooggelegd en het gebied is lange tijd in gebruik geweest voor intensieve akkerbouw. De vennen zijn hier weer hersteld. Het gebied grenst in het noordwesten aan het Bergerbos en in het zuidoosten aan de Bosserheide. In het zuiden van het gebied liggen ook een paar grote plassen die met de Maas in verbinding staan en die zijn ontstaan door grindwinning. Deze heten samen het Reindersmeer en zijn ingericht als watervogelgebied.