Trage Tocht Kranenburg – Wandelen net over de grens bij Nijmegen

De ingrediënten van de wandeling bestonden uit het prachtige bosgebied het Reichswald, mooie natuur aan de flanken van Kranenburg het Kranenburger Bruch en de oude stad Kranenburg. Dat alles verbonden door rustige land- en veldwegen en overgoten door een sausje van de herfstkleuren.

Bedenker van de wandeling routemaker Rob Wolfs: ‘We maken een wandeling vanuit het Duitse Kranenburg, net over de grens bij Nijmegen. De route start bij het bezoekerscentrum in het oude stationsgebouw. We lopen langs de mooie donjon en stadsmuur, langs de Wallfahrtskirche St Paul und Peter naar de historische dorpskern. Hier is volop horeca. Langs de rand van het stadje gaan we in de richting van het Kranenburger Bruch, restant van een veengebied dat ooit langs de rivieroevers van de Rijn lag. Vroeger werd het ook wel Armenveen genoemd. Nu genieten we van de natte natuur. De tocht vervolgt over rustige asfaltweggetjes via het plaatsje Frasselt in de richting van het uitgestrekte Reichswald. We wandelen door het heuvelachtige bos over brede en smalle paden. Het loofbos bestaat voornamelijk uit beuken. Op de terugweg voert de route ons tussen de velden weer naar Kranenburg.’

Kranenburg werd in de 13e eeuw gesticht door de Graven van Kleef. De eerste historische bronnen vermelden een Burg Kranenburg uit 1270 en een kerk uit 1277. Sinds 1294 bezit de plaats stadsrechten. Door de vondst van een wonderbaarlijk kruis kreeg de plaats in 1308 betekenis als bedevaartsoord, nog jaarlijks vindt een kruisprocessie plaats als hoogtepunt van de bedevaart van Kranenburg. In 1370 kwam het gebied van Kranenburg, dat tussendoor aan de Heren van Horn verpacht was geweest, terug aan Kleef. In deze tijd bestond in het stadje een eerste vestingwal. Rond 1400 werd er een nieuwe burcht gevestigd met een stenen vestingmuur en twee poorten. Het aantal torens is niet bekend; wel weet men dat de meest zuidelijke toren als windmolen gebruikt werd.

In 1991 werd de spoorlijn Nijmegen – Kleef opgeheven, in voormalig Station Kranenburg, waar deze lijn ook een halteplaats had, zijn later een restaurant en een informatiecentrum over de Gelderse Poort gevestigd.

Het Reichswald of Rijkswoud is een glooiend bosgebied tussen Kranenburg, Kleef, Goch en Bedburg-Hau langs de Nederlandse grens met als hoogste top de 95 meter hoge Rupenberg. Het heeft een totale oppervlakte van circa 5100 ha en is hiermee het grootste samenhangende natuurgebied in de regio Nederrijn. Het bestaat bijna geheel uit bos en er leven diverse soorten zoogdieren, waaronder edelherten, reeën, wilde zwijnen en dassen. Het bos is doorsneden met kaarsrecht, parallel lopende paden, die een rasterstructuur vormen. Het Reichswald bestaat vooral uit loofbomen met overwegend beuken een aantal kleinere percelen met zomereiken en enkele plekken met naaldbomen. Er komen vogelsoorten voor als wielewaal, wespendief en zwarte specht. In de middeleeuwen heette het uitgestrekte bosgebied op de stuwwal tussen Nijmegen, Kleve en Xanten ‘Ketelwald’. Men vermoedt dat deze naam is afgeleid van het keltische ‘Ketila’, wat vee of runderen betekent.

Aan de rand van het Reichswald bij het plaatsje Frasselt staat een gedenksteen. Hier werd in 1280 een hostie in een boom onteerd, in 1308 werd de stam gespleten. Dit werd het geboorteuur van de Kranenburg Kruisbedevaart. In de steen is een gat geboord met uitzicht op de kerk van Kranenburg.

Het Kranenburger Bruch is het laatste stukje laagveen in De Gelderse Poort. Gedurende een lange periode werd het gebied door middel van ontwateringsprojecten drooggelegd. Van de oorspronkelijke vegetatie was weinig meer over. Door een efficiënt natuurbeheer en op natuurherstel gerichte waterhuishouding is het gebied grotendeels als oorspronkelijk laagveengebied hersteld, en daarna ook de flora en de fauna. Het is een gebied met hooischrale graslanden, struiken, bomen, rietvelden en waterlopen. Er komen meer dan 30 soorten libellen voor, waaronder de weidebeekjuffer.