Trage Tocht Drie – Wandelen door uitgestrekte bossen

De wandeling is een op-en-top boswandeling. De uitgestrekte Speulder- en Sprielderbossen op de Veluwe zijn het decor van deze wandeling vol rust en stilte. Ik ben op de ruim 11 kilometer helemaal niemand tegengekomen. Imposante eiken, beuken en lariksen staan in deze bossen vlakbij het buurtschap Drie. Niet meer nodig, het was gewoon mooi. Het gebrek aan afwisseling werd ruimschoots gecompenseerd door prachtige bomen, sporen van everzwijnen, het trillende geluid van de boomkruiper, krijsende Vlaamse gaaien en mooie lange boslanen.

Drie is een buurtschap circa 5 kilometer ten zuidoosten van de plaats Ermelo. Drie bestaat uit enkele huizen en een horecagelegenheid, het Boshuis. Het Veluwse plaatsje is geheel omsloten door bos en heeft nauwelijks akkers om zich heen. In Drie was een zogenaamde maalschap actief, de maalschap van het Speulderbos. Dit is een organisatie van gebruikers, geërfden, van gemeenschappelijke woeste gronden, zoals bossen en heidevelden. Voor het gebruik ervan worden regels opgesteld. Het beheer en toezicht op de naleving van de overeengekomen regels voor het gebruik gebeurt door gekozen maalmannen. De maalschap werd gevormd door de groep grondgebruikers, die gezamenlijk regels stelden met betrekking tot het gebruik van de gronden en het gebruik van het hout uit de bossen in de omgeving. Misschien verwijst de naam naar de drie boerderijen waaruit het gehucht destijds kan hebben bestaan.

Voor 1765 heeft in buurtschap Drie een gebouw gestaan waar postkoetsen, reizigers en rondtrekkende missionarissen komen. Het huidige Boshuis met de jaartalankers 1765 is een monumentale Veluwse boerderij/boswachterswoning. In deze boerderij bevindt zich een jachtkamer. Hier komen de eigenaren van het Speulderbos na een jachtpartij bij elkaar om te vergaderen. Het Boshuis is halverwege de twintigste eeuw omgebouwd tot een restaurant.

Het Speulder- en Sprielderbos is een oud en uitgestrekt bosgebied op de Veluwe, bekend om zijn ‘dansende bomen’ met kromme, bochtige stammen. In vroegere tijden diende het als herenbos voor de jacht en het Sprielderbos was een boerenbos met hakhout. Het Speulder- en Sprielderbos is tamelijk voedselrijk zodat er veel groot wild kan leven zoals edelherten en wilde zwijnen.

Het Solse Gat is een kuil waar Veluwse boeren leem afgroeven. Onder in het gat is een moerassig terrein ontstaan met daarin een poel. Op de drassige bodem heeft zich een voor de Veluwe bijzondere plantengroei ontwikkeld. Zo groeit hier waterdrieblad, slanke sleutelbloem en bosanemoon. Bekend is een overlevering met betrekking tot het Solse Gat over een in de grond weggezakt klooster, waarvan de monniken hun ziel aan de duivel zouden hebben verkocht.

Van alle dodenwegen is die bij het Veluwse gehucht Drie het bekendst. Deze loopt van Drie over bijna anderhalve kilometer zuidwaarts naar het Speulderbos en begint bij het Boshuis. Voor de weg die de begrafenisstoet naar de begraafplaats volgde, werden speciale wegen gebruikt, de doden- of lijkenwegen. Ze waren van geslacht op geslacht voor ieder gehucht overgeleverd en zelfs voor iedere hoeve vastgelegd. Het waren vaak niet meer dan paden of karrensporen. Het was wel éénrichtingsverkeer, want de terugweg van de nabestaanden ging via een andere route: de lichaamloze ziel mocht ze immers eens achterna komen. Om de overledene in verwarring te brengen werd bovendien bij aankomst driemaal, voor de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, een rondje om de kerk of het kerkhof gemaakt.