Trage Tocht Bilthoven – Wandelen naar landgoed Beerschoten

De wandeling was er een van bijpraten over onze gezamenlijke wandelactiviteiten. En dat niet alleen, heel wandelend Nederland kwam voorbij. Dit alles op een wandeling die mooie plekjes ten zuiden van Bilthoven laat zien. Op de kom van Bilthoven na is het een geheel onverharde wandeling met als hoogtepunt landgoed Beerschoten. Een fijne, nuttige en prettige wandeling in een fijn wandeldecor. Na afloop bleek dat ik dezelfde wandeling al eens in september 2020 heb gelopen. Ik raak de tel kwijt …

Routemaker en bedenker Rutger Burgers over deze route: ‘We maken een gevarieerde wandeling door de fraaie bossen en landgoederen van het Utrechts Landschap vlakbij de stad Utrecht. Met een aanloopje door de bebouwing van Bilthoven bereiken we al snel de Biltse Duinen. We laten de zandverstuivinkjes links liggen en kiezen voor de rand van de paardenweitjes bij manege De Molshoop. We doorkruisen het veel belopen Panbos, waar je een afwisseling ziet van zandvlaktes, oude grove dennen en prachtige douglassparren. Na een volgende paardenwei komen we op landgoed Beerschoten. Dit buiten hoorde vroeger bij het Vrouwenklooster van De Bilt en kwam later in handen van rijke families. Het landgoed is ingericht in de Engelse landschapsstijl. Bos, akkers en weiden wisselen elkaar af, met daartussen tierelantijntjes als een goudvissenkom en een berceau. In de ronde vissenkom werden vroeger karpers gekweekt. Het bomenlaantje bij de vijver is het overblijfsel van een berceau. Door deze gang van beuken konden de adellijke dames beschut in de schaduw flaneren. We wandelen dwars over de grote akker tussen de wuivende rogge door. Dan gaat de tocht langs het Paviljoen en door de beeldentuin met zicht op het landhuis. Weide- en akkerranden brengen ons richting het particuliere landgoed Noord-Houdringe. Via dicht bos en een mooie laan lopen we tenslotte de bebouwing van Bilthoven in. Wandel deze Trage Tocht bij voorkeur door de week, op zondag is het hier te druk.’

De geschiedenis van Bilthoven gaat terug tot 20 augustus 1863, toen de spoorlijn Utrecht-Amersfoort in gebruik werd genomen en bij de kruising van de spoorlijn met de Soestdijkseweg een station werd geopend. Het nieuwe station werd Station De Bilt genoemd, hoewel het op een halfuur lopen van De Bilt lag. Pas omstreeks 1900 verschenen de eerste villa’s rond het nieuwe station. Als gevolg van deze spoorverbinding met de stad en het feit dat de grond relatief goedkoop was, nam het aantal villa’s rond het station na 1900 snel toe. Het dorpje dat hierdoor langzaamaan ontstond, werd aangeduid met de naam De Bilt-Station. Deze naam bleek echter voor verwarring te zorgen. Mensen die in De Bilt op bezoek wilden gaan, bleken regelmatig de trein naar Station De Bilt te nemen en omgekeerd namen mensen die in De Bilt-Station wilden zijn vaak in Utrecht de tram naar De Bilt. Om deze reden werd in 1917 besloten de naam van het nieuwe dorp te wijzigen.

De Biltse Duinen zijn aangewezen als beschermd gemeentelijk landschapsmonument. Het gebied bestaat uit bos en stuifzandvlaktes. Het is het overblijfsel van een groot stuifzandlandschap dat zich eerder uitstrekte van De Bilt tot Den Dolder. In het gebied is de ontwikkeling van het stuifzandlandschap naar bos goed zichtbaar. In 2008 en 2009 kwam een groot deel van de Biltse Duinen in beheer van Utrechts Landschap. De Biltse Duinen vormen een schakel tussen de natuurgebieden in Bosch en Duin en het Panbos in de ecologische hoofdstructuur van Nederland.

Het Panbos bestaat uit bos met daartussen enkele zandvlaktes. Karakteristiek voor het Panbos zijn de oude grove dennen die aan de rand van de zandvlaktes staan. Door de wind is het zand tussen de wortels weggestoven en is het wortelstelsel bloot komen te liggen. Het lijkt zo alsof de bomen ‘wandelen’.

Het grootste deel van landgoed Beerschoten is sinds 1966 eigendom van Het Utrechts Landschap. Het landgoed bestaat voornamelijk uit ongemengd bos. Er zijn meerdere wandelroutes, voornamelijk over beukenlanen en lanen met douglassparren. Smalle paden worden soms door een berceau geleid. Er is een beeldenpark met eenendertig monumentale werken van de kunstenaar Jits Bakker. Beerschoten was vanaf de 12de eeuw tot aan 1580 onderdeel van het vrouwenklooster in de Bilt. Het hedendaagse landgoed functioneerde in die tijd als een uithof van het klooster. In 1680 werd Beerschoten door de Staten verkocht aan Jacob Martens. Martens zette een nieuw huis op de plaats waar het huidige huis nu staat. Dit was niet ver van de boerderij die op het landgoed was gelegen. De formele aanleg op het landgoed werd gerealiseerd in de 18de eeuw.