Streekpad Noardlike Fryske Wâlden – Earnewald-Burgum – Wandelen door Nationaal Park Alde Faenen

Je loopt dwars door Nationaal Park De Alde Faenen met meren, petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moerasbossen. Richting Garyp ligt de grens van de Friese Wouden en het open weidegebied van Midden-Friesland. De etappe eindigt in Burgum midden in het coulissenlandschap.

Het wordt de parel van Friesland genoemd, de Noardlike Fryske Walde, en met recht. En hier middenin ligt het uitgestrekte Nationale Park De Alde Faenen, een oud veengebied waar je wordt getrakteerd op het geklepper van tientallen ooievaars. Het buitenstation fungeert prima getuige de vele nesten waar deze mooie vogel broedt. Verder overal kleine paadjes, kleine percelen en vooral heel veel rust. Ik ga hier nog meerdere keren terug ….

Het dorp is gelegen in het zuiden van de gemeente aan de rand van het natuur- en watersportgebied het Nationaal Park De Alde Feanen, tussen Leeuwarden en Drachten. Eernewoude is in de zomerperiode vooral een watersportplaats en de derde etappeplaats van de jaarlijkse zeilwedstrijd tussen voormalige vrachtschepen, skûtsjes.

Vanaf 1979 werden hier jonge ooievaars uitgezet in een van de twaalf buitenstations van Ooievaarsdorp Het Liesveld in de Alblasserwaard. Hier werden als eerste stap ooievaars gekweekt. De ooievaars kregen in de buitenstations meer vrijheid en gingen er nestelen en zelfstandig op zoek naar voedsel. Het heeft duidelijk succes gehad, je vindt er meerdere imposante door de vogels zelf gemaakte nesten waar jonge ooievaars nu proberen uit te vliegen.

In 1453 werd de plaats vermeld als ‘suwamer’ In als 1453 zowel van ‘suudmerra’ als ‘Suwameer’, in 1477 als ‘Sudermeer’, in 1579 als ‘Sinner’ in 1664 als ‘Sumeer’ en ‘Suydmeer’ en in 1786 als ‘Zumeer’. De plaatsnaam zou verwijzen naar het feit dat het ten opzichte moerasgebied langs de Kromme Ee ten zuiden is gelegen. Het Bergumermeer is een overblijfsel van het gebied. Bintje Jansma, naar wie het aardappelras ‘bintje’ is genoemd en Gerrit Hiemstra, meteoroloog bij de NOS, zijn opgegroeid in Suameer.

Tot begin 20e eeuw woonde de meeste bewoners van Sumarreheide in spitketen, feitelijk plaggenhutten. In 1916 werden de 10 stenen huizen gebouwd. Dit nieuwe buurtje werd lokaal ‘Hûzestreek’ genoemd maar kreeg later de benaming ‘Lytse Buorren’. Later volgde ook andere verbeterde woningen en boerderijen, zoals onder meer de boerderij De Heidepleats. Anno 2016 kent Sumarreheide zo’n 40 woningen.

Het is een natuurgebied met een rijke historie, een gebied ook van internationale betekenis. Vergelijkbare gebieden zijn buiten Nederland niet veel te vinden. Het is het grootste aaneengesloten natuurgebied op het vasteland van de provincie Friesland. In het nationaal park bevinden zich nog veel veenmosrietlanden, blauwgraslanden en dotterbloemgraslanden. Er komen meer dan 500 soorten hogere planten voor, waaronder verschillende soorten zeggen en orchideeën. Er broeden meer dan honderd verschillende soorten vogels waaronder de lepelaar en de zeearend. Al in de 12e eeuw werd in de Friese venen turf gewonnen, maar pas in de 16e eeuw werd de turfwinning grootschalig aangepakt. Toen werden vaarten gegraven voor de afvoer van de turf naar de steden van Holland. Het eeuwenoude veengebied noemde men vroeger onland, nu is het één van de grootste moerasgebieden in West-Europa. Met meren, petgaten, rietlanden, veenplassen, moerasbossen en hooilanden. Daartussen windmolens zoals De Ikkers, een spinnekop, en schattige dorpjes.

Met de aanleg van het kanaal is begonnen in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Het Friese deel daarvan is in 1955 vernoemd naar Prinses Margriet, het Groningse deel heet sinds 1938 Van Starkenborghkanaal. De laatste gedeelten van het Prinses Margrietkanaal zijn pas na de Tweede Wereldoorlog nieuw gegraven. Het is een van de drukste en belangrijkste van Nederland en het vervoer van goederen via deze route blijft groeien en ook de pleziervaart neemt toe.

Burgum staat bekend als woud- en waterdorp en ligt op de overgang van de Friese Wouden naar het veengebied van Midden-Friesland. De omgeving van Bergum wordt gekenmerkt door een coulisselandschap met houtwallen. et plaatsje  staat bekend om haar schapen die het gras in de wijken kort houden. Hierdoor krijgt Bergum veel positieve reacties van onder andere ‘Wakker Dier’.