Skon Uje – Informatieve wandelroute door Uden met de izi TRAVELapp

De wandeling is te maken met de izi TRAVEL-app, the storytelling platform. Aan de hand van een route loop je door Uden en bij markante punten krijg je uitleg middels een gesproken tekst over de geschiedenis en achtergronden ervan. izi.TRAVEL is een audiogids voor reizigers, een persoonlijke toergids voor interessante punten in je omgeving. De route door Uden voert je onder andere langs museum Krona, de molen van Jetten, de Petruskerk en de oudste kroeg van Uden, ‘t Stulpke.

Het voormalige Raadhuis werd in 1938 gebouwd op het marktplein tegenover een oude lindeboom. Na jaren werd het raadhuis te klein en werd in 1980 aan de overkant het huidige gemeentehuis gebouwd. In de trouwzaal van het raadhuis worden nog steeds huwelijken voltrokken. Het is inmiddels verbouwd tot restaurant.

Het pand waarin café het Stulpke is gevestigd, dateert zeker van 1794, wellicht nog vroeger. Het begon als een wachtlokaal voor eigenaren van hengsten die merry’s moesten dekken. Daar werd ongetwijfeld een borreltje bij geschonken en dit zal het begin zijn geweest van de rijke historie als horecapand. Henk van Zutven kocht in 1974 het pand en werd net als zijn vader en grootvader kastelein. Henk was een groot begrip in Uden en men zei dan ook niet dat ze naar het Stulpke gingen maar zei gingen naar ‘Henkie’. Nu heeft zijn zoon Dick de zaak overgenomen.

De Vorstenburg is het oudste straatje van Uden. Hier werden rond 1900 arbeiderswoningen gebouwd na de invoering van de Woningwet. Er staan nog een aantal arbeiderswoningen die onderdak boden aan grote gezinnen.

De Kruisheren bouwden in 1638 een klooster maar rond 1700 raakte dit verouderd en besloten om elders een klooster te bouwen. De Brigittinessen kochten het voor 1600 gulden in 1711 dit klooster. Nog steeds woont er een kleine groep zuster Brigitinessen en leven een verborgen en besloten leven. Vroeger werd er maar twee maal per dag met elkaar gesproken. Nu is er nog een vast dagritme en op vaste momenten word er gebeden.

De Udense standerdmolen is gebouwd rond 1811. Rond 1900 kreeg men last van windbelemmering en is rond 1900 verplaatst naar het open veld aan de Aalstweg. Vroeger was het een onmisbaar element in de dorpsgemeenschap vanwege de voedselvoorziening. De molenaar had toen een belangrijke positie in de dorpsgemeenschap. Van 1925 tot 1971 werd de molen beheerd door de familie Jetten. Nu wordt de molen draaivaardig gehouden door vrijwilligers.

Uden werd in de 2e W.O. bevrijd op 18 september 1944. Tijdens de oorlogsjaren werden de gesneuvelde geallieerde soldaten tijdelijk begraven in de tuin van de pastoor. Na de oorlog werden meer dan 100 graven uit de tuin van de pastoor overgebracht naar deze plek. Op de oorlogsbegraafplaats Uden liggen nu 703 slachtoffers uit de 2e W.O. die allemaal afkomstig zijn uit landen van de Gemenebest met uitzondering van twee Polen. Hier wordt der jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei gehouden.

Het witte monumentale gebouw aan het Lieve Vrouweplein is gebouwd in de 18e of vroege 19e eeuw. Een aristocratisch echtpaar uit de 18e eeuw liet een huis in twee verschillende stijlen ontwerpen. De vrouw koos voor een gotische achterkant van het huis, de man aan de voorkant voor classisisme. Later diende de woning als dokterswoning en nog later als restaurant. Nu heeft het gebouw weer de functie als woonhuis.

Van alle kanten zie je in de skyline van Uden de Petruskerk. Tussen 1887 en 1890 werd de huidige kerk gebouwd. Onder leiding van architect Carl Weber en pastoor Spierings kwam de mooie koepelkerk tot stand. In april 1890 werd de molen ingewijd en in gebruik genomen. In dat jaar werden ook de torens afgebouwd en konden de nieuwe klokken worden opgehangen. In de kerk zijn twee oude orgels aanwezig en het dak is zo geconstrueerd dat deze eruit ziet als een ster. Voor de kerk staat het Heilig Hartbeeld. Rechts naast de kerk staat de pastorie die in 1902 werd opgeleverd. Hier is nu een notariskantoor gehuisvest.

Aan de rechterkant van de kerk staat het zogenaamde knekelhuisje. Vroeger werden hier de doden voor de uitvaart in de kerk opgebaard. Achter de kerk lag de R.K. Begraafplaats. Tijdens het ruimen van deze begraafplaats werden in het huisje de botten verzameld, vandaar de naam knekelhuisje. In 2014 wilde de gemeente Uden het huisje slopen. Maar het Udens gilde Sint Barbara en Sint Lucias besloot het knekelhuisje in oude staat te herstellen.