Peelpad – Weert-Altweerderheide – Wandelen naar de Kruispeel

De etappe van Weert naar Altweerterheide gaat door het recreatie- en natuurgebied De IJzeren Man, langs de Kruispeel en door de Laurabossen. De IJzeren Man is een bosgebied met diverse mooi gelegen vennen zoals de Kleine IJzeren Man, het Zwanenven, het Geurtsven en het Eendenven. De Kruispeel is een uitgeveend Peelven met oorspronkelijk laag- en hoogveen, het is het restant van een uitgestrekt heide- en moerassengebied. De wandeling gaat langs een hoger gelegen uitkijkplateau met mooi uitzicht over het peelgebied en de Tungelroyse Beek. Na deze eerste kennismaking met een restant van de Peel gaat de etappe via de Vetpeelweg naar de Laurabossen. De Laurabossen danken hun naam aan de Lauramijn in Zuid-Limburg. In de Laurabossen staan dan ook veel grove dennen, dergelijke dennen werden gebruikt voor de onderstutting van mijngangen. Aan einde van de etappe passeer je nog een klein boerderijtje met de naam ‘Klein Karelke’.

De wandeling na de koudste nacht sinds twee jaar is zonovergoten en met veel natuur. In een uithoek van Nederland met in de verte de rookwolken van de eens zo vervuilende zinkfabriek loop je richting grens met België door uitgestrekte bossen, mooie heidegebieden, natte gebieden waar de Tungelroyse Beek ontspringt en richting Altweerderheide. Het kleine plaatsje kent als hoogtepunt de kerk en het beeld van de Heikneuter, de omgeving maakt echter veel goed. Deze etappe is toegevoegd aan het hele mooie Peelpad waardoor het beginpunt verlegd is naar de IJzeren Man bij Weert. Het pad naar uiteindelijk Grave blinkt uit door de aaneenschakeling van pareltjes in de Peel. Ondanks dat dit gebied wordt gedomineerd door de intensieve veehouderij heeft bedenker Adrie Raaijmakers een hele mooie route weten te bedenken, die niet zou misstaan in het landelijk netwerk van LAW’s en streekpaden.

De IJzeren Man is een natuur- en recreatiegebied ten westen van Weert en is onderdeel van Grenspark Kempen~Broek. Het bevat beheerde heide, vennen, meren, gemengd bos en stuifzandvlakten. Met het winnen van delfstoffen zijn er in het verleden drie plassen ontstaan: De Grote en Kleine IJzeren Man en de Centrale Zandwinning. Naast deze drie plassen zijn er vier kleinere vennen in het gebied. Hiervan is alleen het Geurtsven op natuurlijke wijze ontstaan. Zijn naam heeft dit natuurgebied te danken aan de stoomgraafmachine ‘De IJzeren Man’, die van 1910 tot 1913 het gebied heeft uitgegraven. De meeste plassen en vennen zijn ook ontstaan door deze uitgraving.

De naam Blauwe Meertje dankt het aan de blauw-groene kleur van het water waardoor het wordt gelinkt aan de Carribean. Die kleur ontstaat door de weerkaatsing van het licht. Een combinatie van weinig fijne deeltjes in het water en het witte zand op de bodem van het meer zorgen voor de perfecte weerkaatsing van het licht. En dat resulteert in die prachtige blauwe kleur. Het is ontstaan na jarenlange afgravingen waarna het werd opengesteld als recreatieplas.

De Kruispeel is een natuurgebied dat deel uitmaakt van grenspark Kempen en Broek. Een groot gedeelte bestaat uit berken- en elzenbroekbossen, maar er zijn ook enkele natte heideveldjes. De Kruispeel ligt aan de bovenloop van de Tungelroyse Beek. Kruispeel is een uitgeveend Peelven met oorspronkelijk zowel laag- als hoogveen. Sinds 2006 is Natuurmonumenten in samenwerking met Waterschap Limburg doende het waterpeil te verbeteren door het water langer vast te houden. Herstelmaatregelen hebben ertoe geleid dat de beek weer meandert en dat er nieuwe vennen zijn ontstaan. De Kruispeel is niet vrij toegankelijk, maar goed te overzien vanaf een uitkijkheuvel.

De Laurabossen is een boscomplex dat zich bevindt op een zestal km ten zuidwesten van Weert, en ten zuidoosten van de Zuid-Willemsvaart. Oorspronkelijk lag hier een heide- en stuifzandgebied. Vanaf 1900 werd er naaldhout aangeplant ten behoeve van de productie van mijnhout. Dit werd gebruikt door de Zuid-Limburgse mijnmaatschappij Laura en Vereeniging, vandaar de naam die het boscomplex kreeg. Voor de leerlingen van de opleidingen van L&V werd er vanaf de beginjaren 60 een jaarlijks zomerkamp georganiseerd. In 1962 werden de laatste percelen met bomen ten behoeve van de mijnbouw aangeplant. Voordat deze bomen groot genoeg werden, waren de mijnen echter al gesloten. In 1967 ging het eigendom van de Laurabossen over op de gemeente Weert. Het gebied, waar oorspronkelijk vooral de grove den, maar ook Corsicaanse den en Douglasspar werd aangeplant, wordt sindsdien tot een meer afwisselend bos omgevormd, waarin ook het aandeel loofhout toeneemt. De oudste bomen bevinden zich in het zuidoostelijk deel van het bos, het verst van het kanaal verwijderd. Deze zijn geplant in 1925.

De Tungelroyse Beek is een beek die ontspringt bij Hamont in Belgisch Limburg en mondt bij Neer als Neerbeek uit in de Maas. Jarenlang was de beek rechtgetrokken om zo snel mogelijk water af te voeren naar de Maas. De beek is een van de weinige wat grotere natuurlijke waterlopen in Nederland die van west naar oost stroomt. De oorspronkelijke beek was een sterk meanderde beek, gedurende de 20e eeuw zijn vele meanders afgesneden. Hierdoor is de beek flink korter geworden. De afgelopen jaren is de beek opnieuw ingericht, de oude meanders zijn weer hersteld tevens heeft men de gegraven bovenloop ook voorzien van meanders met langs de beek een strook waar de natuur weer de ruimte krijgt.

Altweerterheide is een kerkdorp ten zuidwesten van de Nederlandse stad Weert en is de meest westelijk gelegen plaats in Nederlands Limburg: het ligt op 3,8 km van België. Het dorp dankt zijn naam aan het bos-, moeras- en heidegebied in het zuidwesten van Weert. Alt betekent oud, Weerter stamt af van de stad Weert en heide van de heidegronden; letterlijk vertaald is het dus Oudeweertseheide. De ontginning van het gebied rond Altweerterheide is pas begonnen in het begin van de twintigste eeuw. Dit leidde tot de bouw van verschillende boerderijen in het gebied.

In het begin van de 20e eeuw werden grote stukken woeste grond in versneld tempo ontgonnen en vruchtbaar gemaakt door intensieve bemesting. De ontginning van de kern van het dorp start in 1911 als de Weerter graanhandelaar Jan Hendriks, bijgenaamd ‘Bolle Jan’, 80 hectare bos en heide koopt en het ontginningsbedrijf ‘Klein Karelke’ sticht. Evenals in de andere woonkernen van het Weerter land ontstond er een kleine woonkern langs de doorgaande weg, de Bocholterwegd. Dit werd voor Altweerderheide de dorpskern. In 1924 werd de bouw van een noodkerk met tweedehands hout gestart op het terrein van ‘Karlke’ van ‘Bolle Jan’. Door de bevolkingsgroei werd de noodkerk te klein en werd er in de jaren 1935/1936 de huidige kerk van baksteen gebouwd naar ontwerp in expressionistische stijl van J. Cuypers en P. Cuypers jr.