Ons Kloosterpad – Oisterwijk-Abdij Koningshoeven – Wandelen naar Trappistenbrouwerij

Na mijn eerdere wandelingen over Ons Kloosterpad rond Den Bosch en Uden neem ik mijn woorden terug. Het was vandaag een bijzonder mooie wandeling met als hoogtepunt de paadjes langs de Voorste Stroom. Het pad kronkelt door het landschap en richting Moerenburg geniet van je een heel mooi kleinschalig landschap. Reeën sprongen weg, kleine weilandjes met bossages bepalen hier het landschap en dat alles zo dichtbij het drukke Tilburg. Misschien heeft het aan het Trappistenbier op het einde van de wandeling in de Abdij van Koningshoeven gelegen, ik laat het in het midden. Maar Ons Kloosterpad is op het zuidelijke traject duidelijk mooier. Dat belooft een en ander voor de overige etappes in dit gebied.

In 1809 werd door Koning Lodewijk Napoleon een decreet getekend waardoor de oude Sint-Petrus’-Bandenkerk terug in handen komt van de rooms-katholieken. Om de Nederduitse-gereformeerden schadeloos te stellen mochten zij voor ƒ 7.000,- een nieuwe kerk laten bouwen, een zogenaamde Napoleonskerk. Het classicistische kerkgebouw is een zaalkerkje gedekt door een schilddak met midden bovenop een dakruiter. Het kerkje is voorzien van rondboogvensters en in de gevels zijn geblokte pilasters aangebracht.

De geschiedenis van klooster Catharinenberg gaat terug tot het jaar 1451, naar het klooster voor Vrouwen van de Derde Orde van de Franciscanessen, toegewijd aan de H. Catharina. Het was een rijk klooster met landerijen, pachten en cijnzen in bijna alle plaatsen in de omgeving. Catharinenberg werd rond 1570 bewoond door 28 zusters. In deze periode werden kinderen opgevoed, voornamelijk meisjes, in de hoop hen later in de kloostergemeenschap te kunnen opnemen. In februari 1573, tijdens de Tachtigjarige oorlog, werden verschillende inwoners van Oisterwijk door de geuzen vermoord of gevangen genomen. Klooster Catharinenberg en 150 huizen werden door hen in brand gestoken. De zusters vluchtten naar ’s-Hertogenbosch. In 1985 werd het oude klooster afgebroken en twee jaar later opende een nieuw klooster zijn deuren: het verzorgingshuis voor de Zusters Franciscanessen. In de jaren daarna groeide in Oisterwijk de behoefte aan verzorgd wonen voor ouderen. De Zusters Franciscanessen stelden een deel van hun huisvesting beschikbaar, om die behoefte mee in te vullen.

De Voorste Stroom is de benedenloop van de Nieuwe Leij van Tilburg tot de samenvloeiing met de Achterste Stroom bij Oisterwijk. Aan de Voorste Stroom stonden vroeger twee watermolens, de Heukelomse molen bij Laag-Heukelom en de watermolen Ter Borch in Oisterwijk. Onder juristen is de Voorste Stroom vooral bekend door een zevental arresten van de Hoge Raad, waarbij het ging om de vraag of en zo ja, op welke gronden de overheid aansprakelijk gesteld kon worden voor de schade als gevolg van de vervuiling van deze beek. Het ligt tussen het agrarisch gebied rondom Heukelom en de Oisterwijkse bossen en vennen met voornamelijk weilanden met daarin verspreide bosschages.

In 2005 werden bij graafwerkzaamheden op het terrein van de waterzuivering de resten aangetroffen van Huize Moerenburg. Dit landgoed was rond 1310 een van de eerste drie stenen huizen in Tilburg en is daarmee een belangrijk onderdeel van de Tilburgse geschiedenis. Eind 14e eeuw werd het huis verkocht aan de abdij van Tongerlo, en werd het een pastorie. Het huis en de tuin zijn nu gevisualiseerd in een kunstwerk.

De Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven is een klooster van de trappisten in Berkel-Enschot en de trappisten van Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven vullen hun leven met gebed en werk. Dat gebeurt toegewijd aan God, veelal in stilte en tegelijkertijd maatschappelijk betrokken. Abdij Koningshoeven ligt in Landschapspark Moerenburg-Koningshoeven, nabij de Oisterwijkse Vennen. De abdij ontstond in 1880 als toevluchtsoord van Noord-Franse monniken. Anti-kerkelijke wetgeving bedreigde het voortbestaan van hun trappistenklooster Sainte-Marie-du-Mont op de Katsberg. Daarom weken ze uit naar het veiliger Brabant. In Berkel-Enschot konden ze terecht op een stuk heide met een aantal hoeven. De plaatselijke bevolking noemde deze de ‘Koningshoeven’, omdat ze eigendom waren geweest van Koning Willem II. De trappisten bouwden de hoeven en de bijbehorende schaapskooi om tot een klooster, waarna het eerste trappistenklooster van Nederland een feit was. Naast het bidden werd er ook gewerkt op Koningshoeven. De trappisten ontgonnen de heidegronden om in hun levensonderhoud te voorzien. Deze gronden waren echter zo schraal, dat het niet genoeg opbracht voor het groeiend aantal monniken. De eerste overste, Nivardus Schweykart, besloot een nieuwe weg in te slaan en begon er een kleine bierbrouwerij bij. Tot op de dag van vandaag is Brouwerij De Koningshoeven de belangrijkste inkomstenbron van het klooster.