Knopenrondje Tienray – Wandelen rond Klein Lourdes

De wandeling gaat het eerste gedeelte over mooie licht glooiende en kronkelende landwegen, onverhard en dwars door de akkers. Na een bosgebied volgt een pad langs de slingerende Groote Molenbeek. Het is een rustige omgeving waar het onverhard nog echt aanwezig is en met een eindpunt dat roomser is dan rooms. De statieweg in het processiepark en daarna richting kerk is imposant. Klein Lourdes doet zijn naam eer aan, nog meer door de Lourdesgrot in de kerk. Al met al een heel leuk en alleraardigst Knopenrondje van Mat Maessen in het katholieke Limburg.

Routemaker en bedenker Mat Maessen over dit Knopenrondje: ‘Knopenrondje Tienray laat je veel van dit kleine dorp in de gemeente Horst aan de Maas zien. Klein Lourdes, zoals Tienray in de volksmond ook wel wordt genoemd heeft de wandelaar dan ook heel veel te bieden. Allereerst is er heel veel mooie natuur in deze omgeving. In dit rondje worden de Tienraysche en Swolgenderheide en de Groote Molenbeek aangedaan. Daarnaast heeft Tienray ook een zeer boeiende recente geschiedenis. Niet voor niets wordt het dorp ook door het Pieterpad aangedaan en wijdt de tv-serie Dwars door de Lage Landen van Arnoud Houben er ook enkele items aan. Mocht je na afloop nog trek hebben zijn er voldoende mogelijkheden om dit boeiende Knopenrondje op bourgondische wijze af te sluiten.’

De naam van het 1200 inwoners tellende dorp komt vermoedelijk van Teden of Teijden dat duidt op het Germaanse Thiadodinggahem, woonplaats van de volksstam Theuabod, een volk dat in de regio woonde. Raai of rode is een ontginning. Het dorp ontstond als een middeleeuwse ontginning. In 1442 werd een Mariakapel gebouwd, en vooral in de 17e en 18e eeuw kwam de Mariaverering tot bloei. Vanaf 1875 werd Tienray opnieuw een Maria-bedevaartplaats en mocht zich uiteindelijk zelfs Klein Lourdes noemen.

Deze laan is naar Bernadette Soubirous genoemd, een Franse heilige, die op 17 januari 1844 in Lourdes geboren was. In 1858 had Bernadette achttien visioenen in de grot Massabielle in Lourdes. Vanaf 1866 leidde zij een teruggetrokken leven in Nevers. Zij stierf op 16 april 1879. In 1933 werd Bernadette heilig verklaard. In de kerk in Tienray is een Lourdesgrot met een beeld van haar.

In 1914 werden in Tienray twee steenfabrieken in gebruik genomen. Over de Kleiweg werd de klei per tram uit Meerlo en Swolgen gehaald. Aanvankelijk werd de tram getrokken door paarden maar later door tractoren. Beide fabrieken gebruikten elke een afwijkende spoorbreedte. De rails lagen hier mooi naast elkaar.

Deze straatnamen herinneren aan de tijd dat Tienray van 1883 tot 1938 nog een station, station Meerlo-Tienray, aan de Maaslijn had. De Maaslijn is de spoorverbinding tussen Nijmegen en Roermond. Het is een van de langste, drukste en meest intensief bereden enkelsporige spoorlijnen in Nederland.

De Groote Molenbeek is een middelgrote laaglandbeek die tussen Grashoek en Wanssum stroomt. Het is de langste en waterrijkste beek van Noord-Limburg. De Groote Molenbeek heette voor 1850 zeer waarschijnlijk De Meir. De plaatsnaam Meerlo lijkt daar een aanwijzing voor. Pas later, na aanleg van watermolens, is de naam veranderd in Groote Molenbeek. Zo lag in Horst nabij de Tienrayseweg een dubbele watermolen, en bij Tienray een graanmolen. In de jaren 1930 werd de kronkelende beek gekanaliseerd maar vanaf het jaar 2000 kregen grote delen van de beek weer een slingerende loop.

In het najaar van 2004 zijn de zusters van de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid in Tienray verhuisd naar het moederhuis in Aarle-Rixtel. Zij hebben aan de gemeenschap Tienray een kruis als herinnering geschonken.

Het Kruiswegpark is een processieweg en betreft een reeks van kapelletjes met Kruiswegstaties, die begint in het park Over de Beek, vervolgt dan de Burgemeester van Berghstraat en eindigt achter de kerk. Initiatief tot de aanleg van deze reeks is genomen in 1911 door de toenmalige pastoor. Het ontwerp was van Caspar Franssen en de eerste kapelletjes werden in 1913 geplaatst. Alle kapelletjes zijn van gekleurde bakstenen, vooral geel en rood, en ze bevatten alle een kruiswegstatie in reliëf.

De Onze-Lieve-Vrouw-Troosteres-der-Bedruktenkerk is de parochiekerk van het bedevaartsoord Tienray. In 1874 wilde de toenmalige Pastoor Maessen, Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdes vereren. De paus verleende toestemming om van Tienray bedevaartsoord Klein Lourdes te maken. De kapel werd hiervoor te klein en werd afgebroken. In 1877 werd een nieuw grotere kerk gebouwd naar ontwerp van Johannes Kayser. Het gebouw met de afmetingen van 18,5 × 33,5 m, was eigenlijk veel te groot voor het kleine dorp, maar voor de vele pelgrims was het de gewenste grootte. Rond de kerk werd een processiepark aangelegd met kruiswegstaties ten behoeve van de duizenden pelgrims die jaarlijks Tienray bezochten. In 1885 werd eerste Lourdesgrot in de kerk gebouwd. Deze ging echter bij de verwoesting verloren. In de nieuwe kerk werd in 1950 een abstracte grot gebouwd. De inwoners vonden deze moderne grot niet mooi, en verlangden naar de natuurlijke grot uit de oude kerk. Na een inzamelingsactie in 1982 werd een nieuwe natuurlijke grot in de kerk gebouwd, naar ontwerp van Piet Cruysberg.