Knopenrondje IJhorst – Wandelen naar huis Dickninge

Ik heb deze wandeling gemaakt als avondwandeling en dan is de route bijzonder leuk door de vele ooievaars die aan het fourageren zijn. Op deze avond waren er tientallen in het dal van de Reest. Het zijn leuke paden die over dit Knopenrondje gaan, langs de bosrand en dwars door de weilanden. Huis Dickninge is statig en de vlakbij staande duiventil geven de rijkdom van weleer aan. Het Knopenrondje geeft een bijzonder goed beeld van hoe mooi de Reest hier door het landschap kronkelt.

Routemaakster en bedenkster Britta Schmidt over deze route: ‘We gaan op pad naar het laatst opgeheven tolhuisje van Nederland. In vroeger tijden moest je op heel wat wegen in Nederland tol betalen en hier bleef dat zo tot 1962! Nu mag je hier alleen te voet over het pad langs de akker. We beginnen onze wandeling over een rustige klinkerweg waarmee we IJhorst uitlopen. Daarna gaat het verder over onverharde paden; door een bosje hoge hulststruiken en langs ruige graslanden met een prachtig uitzicht op veraf gelegen boerderijen. Even verderop passeren we een besloten, verstild vennetje. Een prima plek voor een korte pauze. Na Halfweg steken we de Reest over en passeren het tolhuisje. Rechts in het weiland zien we eerst een grote duiventil en dan het statige huis Dickninge. Even lijkt het of we het dorp De Wijk zullen binnenlopen, maar dat doen we niet. Een smal wandelpad terug ons terug naar IJhorst.’

Dickninge is een landgoed van circa 75 hectare groot. Op het landgoed staat ‘Huize Dickninge’, een statig landhuis met een gracht omgeven. Het landgoed rondom Huize Dickninge is ingericht in Engelse landschapsstijl. In de middeleeuwen heeft op deze plek ht aan Maria gewijde benedictijner klooster Dikninge gestaan. Het klooster was een voortzetting van de benedictijner abdij van Ruinen, die in 1325 verplaatst werd naar Dickninge. Daar was het klooster al vóór 1248 in bezit van een hof. In 1796 kocht Reint Hendrik de Vos van Steenwijk de gebouwen en liet ze afbreken om op die plaats het huidige Huize Dickninge te laten bouwen, dat in 1813 werd voltooid

IJhorst werd lang beschouwd als een kerk zonder dorp. Waarschijnlijk heeft er bij de IJhorster kerk nooit een toren gestaan en heeft de klokkenstoel de toren vervangen. Mogelijk was er bij de bouw van de kerk geen geld meer over voor een toren. Uit armoede heeft men er maar een houtwerk neergezet om de klok in op te hangen. Om die reden wordt denk ik een klokkenstoel ook wel een ,’toren der armen’ genoemd. Op de acht veldkeien op het kerkhof rust een gewicht van 5500 kilogram. De laatste klok is gegoten in Heiligerlee en hier staat op vermeld: ‘IJhorst gemeente Staphorst 1947’.

De Reest is een Nederlandse beek die begint in het nu afgegraven hoogveen tussen Slagharen, Lutten en Dedemsvaart en meandert naar Meppel, waar het, circa 35 km later, uitmondt in het Meppelerdiep. Ze vormt voor een belangrijk deel de grens tussen de provincies Overijssel en Drenthe. Het Reestdal is zo goed als helemaal gaaf en de Reest kan nog vrij meanderen. Voor Nederlandse begrippen is het uniek te noemen dat de Reest nog zo sterk meandert. Het dal biedt een goede biotoop voor de ooievaars die zich ophouden bij het ooievaarstation De Lokkerij. Maar ook leven er dassen en vossen en is er een bijzondere flora, zoals de grote pimpernel en stijf struisriet. Daarnaast groeit er het zeldzame moeraskartelblad, de Orchidee van de Reest genaamd. Ook is de Reest een waterbuffer op momenten dat er elders veel water afgevoerd moet worden.

Tot 1960 is er op landgoed Dickninge nog tol geheven. Jan Stapel was hier toen tolgaarder en de weg die over Dickninge loopt was een particuliere weg. Als je van Halfweg kwam kon je voor het tolhuis linksaf, de oude Staphorsterweg op, maar je kon ook over het landgoed. Je moest dan wel tol betalen. Aan de gevel is het tolbord nog te zien. De weg over Dickninge was een deel van de route naar Ruinen. De postkoets ging er ook langs.