Kasteelwandeling Landfort – Wandelen langs de Oude IJssel (Trage Tocht Gendringen-Anholt)

De wandeling laat ten noorden van de Oude IJssel de prachtige eikenlaan zien die langs de grens loopt en meebuigt en -slingert langs de Kromme Beek. Vanaf de Gruftkapelle tot aan Gendringen is het daarom genieten, met verder mooie paden door het open veld en meidoornhagen. Bij de Oude IJssel zie je overloopgebieden en nieuwe natuur, het zicht op de twee kerken van Gendringen is mooi en de eerste grote groepen krokussen verwelkomen het warmere weer. De zuidelijke lus is beduidend minder mooi met lange asfaltwegen en grootschalige landbouwvelden. Mooi dat hierna snel het prachtige landgoed Landfort met het mooie landhuis hier verandering in brengen. De waterburcht Anholt tenslotte is een fenomenale afsluiting van niet de allermooiste Trage Tocht. Het kasteel met de bijbehorende tuinen is alleen al een wandeling waard. De wandeling is een combinatie van de kasteelwandeling Landfort en Trage Tocht Gendringen-Anholt

Bedenker en routemaker Rob Wolfs over de wandeling: ‘We wandelen vanaf de stadsrand van Gendringen al snel het buitengebied in. Op de Broerdijk hebben we zicht op het afwisselende, halfopen Achterhoekse boerenland. Landgoed en Huize Landfort langs de Oude IJssel zijn een verrassing in deze omgeving. Landfort ligt in een relatief gaaf rivierlandschap met veel oude rivierarmen en terrasresten. Het huidige huis is gebouwd begin 19e eeuw. We komen in Duitsland en blijven in de buurt van de Oude IJssel lopen die hier de grens vormt. De Wasserburg van Anholt is indrukwekkend. Het stadje Anholt ontwikkelde zich bij de waterburcht van de Heren van Zuilen en kreeg in 1349 stadsrechten. De burcht zelf werd in de 17e eeuw tot barokslot uitgebouwd. In Anholt zijn diverse horecagelegenheden. Over de Kapellendeich gaat de route in de richting van de bijzondere Gruftkapelle. Vandaar lopen we kilometers over een prachtige slingerende bomenlaan langs de Krummer Bach die de Nederlands-Duitse grens vormt. De laatste kilometers voeren ons over het fraaie recreatiegebied Engbergen en langs de Aa-Strang en Oude IJssel retour naar Gendringen.’

De plaats in de gemeente Oude IJsselstreek aan de Duitse grens. De naam Gendringen zou duiden op ‘collectiviteit, toebehorende aan de lieden van Gandahari’. Er bestaat ook een andere verklaring van de naam Gendringen. Vroeger waren er het dorp veel gentenhoeders en had elke genthouder een speciaal teken aan zijn of haar gent. In dit verhaal had die gent dus 3 ringen. Deze gent raakte verdwaald en werd dus aan die 3 ringen herkend. Zo ontstond de naam, en het wapen is hierop gebaseerd. Gendringen was in de Middeleeuwen een vesting in het verder drassige land van de omgeving. Het dorp was bezit van de aartsbisschop van Keulen en net als Etten in leen gegeven aan de heren van Bergh die in het kasteel in ‘s-Heerenberg resideerden. Het dorp werd in 1830 door een grote brand getroffen, die bijna het hele dorpscentrum vernietigde.

De Oude IJssel is een zijrivier van de IJssel. De Oude IJssel begint in Duitsland onder de naam Issel en mondt bij Doesburg in de IJssel uitmondt. De Oude IJssel is in een ver verleden de hoofdstroom van de Rijn geweest. Langs de Oude IJssel is ook de Nederlandse ijzerindustrie ontstaan. De ijzergieterijen die hier ontstonden, zijn in wezen de voorlopers van de Hoogovens in IJmuiden. Deze industrie ontstond hier omdat het gebruik kon maken van de ijzeroer die hier in de grond zit.

Kasteel Anholt is een waterburcht die tevens naamgever was aan de voormalige stad Anholt. De oorsprong van dit kasteel ligt in een fort uit de 12e eeuw om het bezit van het bisdom Utrecht veilig te stellen. Hoewel de naam suggereert dat Anholt een burcht is, is het eigenlijk een kasteel. Het eerste zichtbare vóór 1169 gebouwde gedeelte bestaat uit een bijna elf meter brede ronde donjon, de zogenaamde Dikke Toren. In de 14e eeuw, werd het kasteel werd aanzienlijk uitgebreid. Na 1700 volgde wederom een uitbreiding, ditmaal in de barokstijl. De Dikke Toren kreeg zijn huidige hoge helmdak, en daken van de woongebouwen werden met een dak van leisteen bekroond. Bovendien werd aan de noordelijke zijde een paviljoen van twee verdiepingen aangebouwd om een toegang naar het eerste park te maken.

Dicht bij de Nederlandse grens, vlak bij Gendringen, ligt Anholt. Anholt is vooral bekend door Kasteel Anholt. De heren van Anholt regeerden ook in delen van Nederland, zoals van Dinxperlo, Aalten en Bredevoort. Het oude raadshuis, Ratskeller, dateert uit 1567 en is als een van de weinige historische gebouwen van het oude stadscentrum gespaard gebleven in de Tweede Wereldoorlog.

De koninklijke Gruftkapelle van de vorsten Salm-Salm ligt een paar kilometer ten noorden van kasteel Anholt. Het Barokke zeshoekige gebouw met zijn gele gevel werd rond het jaar 1670 gebouwd als kapel voor Nederlandse katholieken. Sinds 1813 dient de kapel als grafkapel voor de vorsten van Salm-Salm. Het bestaat uit een zeshoekig centraal gebouw met een barok gewelfd uiendak, bekroond door een lantaarn. Het gebouw werd in 1672 opgericht als de Heilige Kruiskapel voor katholieken uit de aangrenzende Nederlandse provincie Gelderland toen katholieken in de naburige Republiek der Zeven Verenigde Provinciën de geloofsvrijheid werd ontzegd en hun eigen kerken te bouwen.

Tot ongeveer 1990 heeft hier het natuurzwembad voor personeel en patiënten gelegen en er stond zelfs een badhuis. Sindsdien is de poel behoorlijk opgevuld zodat een klein poeltjes is overgebleven. De poel is ontstaan na een bominslag in de 2e W.O. Er komen alpenwatersalamanders voor en zelfs de ijsvogel en watervleermuis is hier gespot.