Skip to main content
search

Wandelen in de omgeving van ‘s-Hertogenbosch – Meanderen met de Aa

KIJK ROND BIJ

HET MAXIMAKANAAL

De Aa, het Maximakanaal en Den Bosch

De gekanaliseerde Aa van de jaren ’30 heeft nu weer zijn oorspronkelijke loop terug. Meanders bij Kasteel Heeswijk en Middelrode zijn hersteld en enkele meanders zijn opnieuw aangelegd. Zo ontwikkelt zich weer mooie natuur langs de Aa. Het gedeelte tot Middelrode loopt samen met eerder gemaakte wandeling, waaronder de Trage Tocht Heeswijk die ik samen met Rob Wolfs bedacht en bewandelde. Vanaf Middelrode gaat de route richting het nieuwe Maximakanaal waar het riviertje de Aa middels een sifon onder het kanaal doorstroomt. Daarna wandel je verder langs de Aa Den Bosch binnen langs de watertoren, de Muntel en de binnenstad om bij station Den Bosch te eindigen.

De wandeling uit de gids van de Paadjesmakers bewandelde ik tot Middelrode al eerder in een Trage Tocht.

Wandeling over Trage Tocht Heeswijk bij kasteel Heeswijk
Trage Tocht Heeswijk

De wandeling vanaf Middelrode richting Den Bosch laat vooral het nieuwe gebied rond het Maximakanaal zien. Hier is een nieuwe beek gegraven, de Rosmalense Aa, die als compensatie dient voor de ingreep in het landschap door het kanaal. Vlakbij de Wamberg sluit dit perfect aan op het authentieke gebied van de Wamberg. Het blijven gigantische ingrepen hier die vlakbij elkaar door het Maximakanaal, de A59, de A2 en de spoorlijn het landschap doorsnijden. Soms nodig, toch loop je relatief rustig langs het kanaal en de Berlicumse Plas via de Aa-wijken Den Bosch binnen. Een beetje mijn Den Bosch, mijn tweede plek, met Sint Jan, de Watertoren en de knusse binnenstad.

Aa

De Aa ontsprong volgens een oude overlevering in het gebied ‘de Zeven Moeren’. Dat moet ergens aan de rand van de Peel zijn geweest op de grens met Limburg. De Aa is bijna honderdvijftig jaar bevaarbaar geweest, van Helmond tot ‘s-Hertogenbosch. Van oudsher diende de sterk meanderende beek echter vooral om overtollig water van de hooggelegen zandgronden, waar ook de meeste mensen woonden, af te voeren. Onder invloed van nieuwe inzichten over natuur en landschap wordt tegenwoordig gepoogd iets van de schade aan het oorspronkelijke landschap te herstellen. De afgesneden meanders die bewaard zijn gebleven, zoals die bij Kasteel Heeswijk en in Middelrode en Berlicum, worden zorgvuldig gehandhaafd. Het waterschap legde natuurvriendelijke oevers aan en op enkele plaatsen krijgt de beek haar meanderende vorm weer terug. Het project Dynamisch Beekdal heeft als doel om het water in het Aa-dal tussen Heeswijk-Dinther en ‘s-Hertogenbosch meer ruimte te geven. Hierdoor ontstaat een natuurlijke dynamiek van de Aa en worden overstromingsproblemen stroomafwaarts richting ’s-Hertogenbosch voorkomen. In ‘s-Hertogenbosch komt de Aa, samen met de Zuid-Willemsvaart en de Dommel in de Dieze terecht, die op de Maas uitmondt. Het stroomgebied van de Aa is dus een onderdeel van dat van de Maas.

Wandeling over Trage Tocht Heeswijk langs de Aa

Maximakanaal

Het Máximakanaal sluit aan op de Zuid-Willemsvaart bij Den Dungen en mondt uit in de Maas bij Gewande. Het is 8,2 km lang, 46,5 m breed en 4,2 m diep. Het kanaal staat ook wel bekend als ‘De omlegging van de Zuid-Willemsvaart’. In ‘s-Hertogenbosch stroomt dit kanaal door de stad heen. In 2007 begonnen de werkzaamheden om De Zuid-Willemsvaart om de stad heen te geleiden. De reden hiervoor was, dat het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP) het laatste gedeelte (Maas–Veghel) als een onderdeel beschouwt van het hoofdvaarwegennet. Het hoofdvaarwegennet moet bevaarbaar zijn voor grotere schepen. Op 19 december 2014 werd het nieuwe kanaal geopend.

Wandeling meanderen langs de Aa in de omgeving van den Bosch bij het Maximakanaal
Wandeling meanderen langs de Aa in de omgeving van den Bosch bij het Maximakanaal

Kanaalpark en Rosmalense Aa

Bij de omlegging van de Zuid-Willemsvaart om de stad ’s-Hertogenbosch is een nieuw landschapspark aangelegd: het Kanaalpark. Het strekt zich uit van Berlicum tot aan de Maas. Hierdoorheen stroom de Rosmalense Aa, een volledig nieuw aangelegde beek. Het is een aftakking van de Aa en slingert over een lengte van zeven kilometer naar de Maas. Verder wordt het park over de gehele lengte voorzien van een doorgaande bosstrook aan de oostzijde. Het idee hiervan is dat daarmee het typische boskarakter van het landgoed De Wamberg via de dekzandgronden tot in het rivierengebied wordt doorgezet.

Wandeling meanderen langs de Aa in de omgeving van den Bosch bij de Rosmalense Aa

Watertoren

De oude watertoren van Den Bosch is gebouwd in het jaar 1885. De architect van dit gebouw is J. Kalff. De watertoren is gevestigd aan het Hinthamereinde te ‘s-Hertogenbosch. De toren is 30,84 meter hoog en heeft twee grote stalen waterreservoirs van 180 m3 inhoud. De reservoirs staan op de bovenste verdieping van de toren. Het gebouw is gebouwd na afschaffing van de vestingwet. Het gebied langs rivier de Aa waar de toren op gebouwd is, lag vroeger buiten de Bossche stadswallen. Later werd dit gebied bij de stadsomwalling gevoegd en kreeg het de naam Hinthamereinde. De toren is een rijksmonument.

Wandeling meanderen langs de Aa in de omgeving van den Bosch bij de Watertoren

Kathedraal Sint Jan

De Kathedrale Basiliek van Sint Jan Evangelist, gewoonlijk aangeduid als de Sint-Janskathedraal, in de binnenstad van ‘s-Hertogenbosch wordt veelal beschouwd als het hoogtepunt van de Brabantse gotiek. Het bijzonder harmonieuze interieur is het resultaat van de eenheid van stijl die de gehele bouwperiode van eind veertiende tot begin zestiende eeuw bleef gehandhaafd. De buitenkant levert met zijn gulle ornamenten, zoals de dubbele luchtbogen met de 96 luchtboogfiguren en de reliëfs boven de ramen, een treffend beeld op van de versieringsdrift van de late gotiek. De Sint-Jan is ‘een bouwwerk dat volstrekt uniek is in de Nederlandse kerkelijke architectuur.’ De Sint-Jan staat op de hoek van de Parade en de Torenstraat, waaraan zich de hoofdingang bevindt, en imponeert door zijn omvang en rijkdom aan beeldhouwwerk. De kerk behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en geldt als zogenaamd kanjermonument, een kwalificatie die sinds het jaar 2000 bij de rijksoverheid in gebruik is bij de verdeling van ten behoeve van restauraties geoormerkte financiële middelen.

Wandeling meanderen langs de Aa in de omgeving van den Bosch bij de Sint Jan

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE