KIJK ROND BIJ
DE KROONPOLDERS
De Brandaris, de Kroonpolders en West-Terschelling
OP HET EILAND TERSCHELLING VAN WILLEM BARENTSZ EN VAN SIL DE STRANDJUTTER LOOP JE ONDER DE HOGE VUURTOREN EN LANGS DE COMMANDEURSWONINGEN EN HET BOOTHUIS VAN DE REDDINGSMAATSCHAPPIJ NAAR HET GROENE STRAND. OP DIT HET ENORM BREDE STRAND BIJ WEST AAN ZEE KUN JE HEERLIJK OVER HET STRAND STRUINEN.
De afsluitende etappe van het rondje Terschelling laat je de Longway zien, het zandpad tussen het dorp en het strand, een schelpenpad gemaakt door zingende arbeiders tijdens de Eerste Wereldoorlog. Langzaam loop je langs de Kroonpolders naar de Brandaris. Je hebt uitzicht over de Noordsvaarder naar het buureiland Vlieland. In West-Terschelling kun je aansluitend nog even door de straten slenteren en het kerkhof achter de Brandaris bezoeken. Hier liggen ook graven van onbekenden.
Badhuiskuil
Het Badhuiskuil is een meertje en het resultaat van een ondergelopen duinvallei, die gebruikt werd om zand uit te winnen voor de ophoging van de dijk en ligt ten zuidwesten van de bungalownederzetting West aan Zee. De voorganger van het hotel bij paal 8 heette ‘Het Badhuis’, waaraan het Badhuiskuil zijn naam te danken heeft. In vochtarme zomers valt de duinvallei weleens droog. Ter gedachtenis aan prof. dr. Victor Westhoff, die veel onderzoek deed naar zeldzame plantensoorten in het Badhuiskuil, is in 2005 een van de zeven standbeelden verspreid over Nederland geplaatst nabij het meertje.
Longway
De Longway dankt zijn naam aan zingende arbeiders die tijdens de Eerste Wereldoorlog van het zandpad tussen het dorp en het strand een schelpenpad hebben gemaakt. Het was een werkgelegenheidsproject: de NV Noordzeebad Terschelling wilde een badpaviljoen bouwen tussen Paal 8 en Paal 9 en daarvoor moest de zandweg uit ‘West’ worden verhard, met schelpen. Het lijflied van de arbeiders was de populaire Engelse soldatendeun ‘It’s a long way to Tipperary’. Het liedje van Jack Judge vertelt over een Ier die naar de wereldstad Londen reist, maar in zijn hart bij zijn liefje is in Tipperary, een stadje in het zuiden van Ierland.
Kroonpolders
Kroonpolders is een duingebied en beschermd natuurgebied op het waddeneiland Terschelling tussen de strandpalen 3 en 8. Het gebied valt formeel onder het dorp West-Terschelling. De Kroonpolders zijn tussen 1920 en 1929 ontstaan in het zeegebied tussen de oude duinen van Terschelling en de zandplaat de Noordsvaarder door de aanleg van stuifdijken naar een plan van een ingenieur van Rijkswaterstaat J.W. Kroon. Het gebied bestaat uit een zestal lage valleien gescheiden door lange rechte stuifdijken. In een aantal van de valleien komt een uitgebreide vegetatie voor van cranberry of Amerikaanse veenbes. Met een beetje geluk zie je de broedvogels van de Kroonspolders zijn bruine kiekendief, blauwe kiekendief, wulp, tapuit, roodborsttapuit, blauwborst, sprinkhaanrietzanger, kleine karekiet, rietzanger en waterral.
De Brandaris
De Brandaris is de vuurtoren op Terschelling, een van de oudste nog werkende vuurtoren van Nederland. Deze toren is vernoemd naar Sint Brandarius of Sint Brandaan. In het huidige dorp West-Terschelling stond in de Middeleeuwen een Sint-Brandariuskerk, waarvan de toren als baken voor de scheepvaart diende. Deze kerk bestaat niet meer. De huidige Brandaris heeft de rol van baken van de voormalige Brandarius-kerktoren overgenomen; vandaar dat deze vuurtoren de naam van de zeevarende heilige Brandaan heeft behouden. De middeleeuwse Brandariuskerk werd in 1323 gebouwd. De toren werd zo gebouwd dat deze kon dienen als baken voor de schepen die via de Zuiderzee op weg waren naar Amsterdam. Een goede markering van de nauwe doorvaart tussen Vlieland en Terschelling was nodig omdat de Waddeneilanden vanuit de Noordzee gezien veel op elkaar lijken.
Het eiland Terschelling verplaatste zich geleidelijk, waardoor de eerste Brandaris omstreeks 1570 in zee stortte. Het heeft tot 1592 geduurd voordat men aan de constructie van een tweede toren begon, maar deze stortte in voordat hij klaar was, doordat er slechte bouwmaterialen waren gebruikt. De huidige toren was gereed in 1594.