Ik wandelde vandaag over een Trage Tocht die een kleinschalig en intiem landschap aandoet. Ondanks het relatief hoog percentage verhard wandel je over rustige landwegen. Onderweg de sprengen die vooral bij de watermolen Wenum prachtig door de weilanden stromen. Kleine stroomversnellingen duiden op de grote wateraanvoer. Verder op de wandeling vele landwegen die overal kronkelen en nergens recht door het landschap lopen. Het is een korte en prettige wandeling vol met rust op een dag dat de lente in aantocht is. Ik maakte de wandeling op weg naar Wissel-Tongeren waar ik de boekpresentatie bij ga wonen van de wandelgids Veluwse Beekloopjes.

Een wandeling met twee nogal verschillende gezichten. In de omgeving van de buurtschap Wiesel ligt een kleinschalig landschap met akkers, weilanden en boerderijen tegen de bosranden van de stuwwal aan. Sinds 1850 is hier aan het landschappelijk patroon maar weinig veranderd. Het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan. In dit gebied liggen de Wieselse en de Greutelse sprengen van de Wenumse beek. Aan de andere kant van de weg tussen Apeldoorn en Vaassen is rondom de buurtschap Wenum een meer open en grootschaliger cultuurlandschap te vinden. Maar ook hier is het boerenland nog aangenaam gestoffeerd met glooiende weilanden, een korenmolen, bomenrijen en halfverharde paden. Op de Wenumse Veldweg kruist de route een tweede beek. De Papegaaibeek is geen gegraven sprengenbeek, maar een natuurlijke weilandbeek. Beide beken monden uit in het Apeldoorns Kanaal. De Wenumse watermolen die nog steeds in werking is, is het ware paradepaardje van deze wandeling.

Ik maak de wandeling op weg naar de presentatie van de wandelgids Wandelgids Veluwse beeklopen. De gids van Wim Huiser en Rob Wolfs bundelt achttien routes langs de Veluwse bekenstelsels. Van Hattem tot Renkum en van Barneveld tot Velp. Elke wandelroute is ongeveer 10 tot 15 kilometer lang. Terwijl je wandelt, ontdek je bijzonderheden over het gebied, de natuur en over de beek waar je langs komt. Verhalen van deskundigen over nat en droog, diep en ondiep, de ontwikkeling van de betreffende beken- en sprengenstelsels en de betekenis van dit belangrijke zoetwaterreservoir. Ook wordt ingezoomd op bijzondere plekken langs de betreffende beken en leer je meer over flora, fauna en het unieke landschap.

Wim Huijser is schrijver en publicist op het snijvlak van geschiedenis, literatuur en landschap. Rob Wolfs is routemaker en geestelijk vader van de Trage Tochten: onverharde wandelpaden. Wim en Rob zijn al ruim tien jaar redacteur en medewerker van het kwartaaltijdschrift Nieuwe Veluwe.

De Rotterdamse koperhandelaar Daniel Davidzoon de Jongh koopt in 1753 de Pannekoekmolens, vernoemd naar de eerste eigenaar, en de papiermolen op de Wildkamp. Hij bouwt deze molens vervolgens om tot kopermolens, die de naam Rotterdamse Kopermolen krijgen. Op het terrein bouwt hij een eenvoudig buitenhuis. Naast het huis wordt een park met lanen aangelegd en langs de Zwolseweg komt een klein sterrenbos. Halverwege de negentiende eeuw stopt de koperpletterij en vestigt zich op die plaats de Fabriek van houtbewerking, later bekend als de Apeldoornse Luciferfabriek. In die tijd wordt nog een extra vijver aangelegd, waarschijnlijk om het hout te wateren voordat het gezaagd wordt. De buitenplaats wordt in 1887 verkocht en krijgt de naam Eikenhorst. Het oorspronkelijke landhuis wordt in 1916 gesloopt en vervangen door een huis dat dichter bij de Zwolseweg staat. Ook dit huis is inmiddels gesloopt. Wat wel bewaard zijn gebleven, zijn het koetshuis uit 1803 en de boerderij met toegangshek uit 1728. Op het terrein zijn de vijvers en de grote waterval van de watermolen nog aanwezig.

De Zandhegge was vroeger een heide- en stuifzandgebied met vliegdennen. Het heeft een rijke flora en fauna met mossen en korstmossen, bosbessen, vossenbessen, jeneverbessen, kraaiheide en dopheide. Het is het leefgebied van reeën, dassen, uilen en verschillende roofvogels. Het stuivende zand was een bedreiging voor de landbouwgronden in Wiesel. In de 18e eeuw heeft men daarom ter bescherming een akkerrandwal met eiken en beuken aangelegd van enkele kilometers lang. Doordat de wal aangroeide met stuifzand is hij nu plaatselijk wel 10 m hoog.

De Wenumse Watermolen is een historische watermolen gelegen in het dorp Wenum-Wiesel, vlakbij Apeldoorn in Gelderland. Deze molen, voor het eerst vernoemd in 1313, is een van de oudste watermolens van Nederland en diende oorspronkelijk voor het malen van graan. De molen is gelegen aan de Wenumse Beek en wordt nog steeds aangedreven door waterkracht. In de molen wordt op vrijwillige basis gemalen en sinds enige jaren ook gezaagd. De molen heeft namelijk sinds 2002 aan een unieke horizontale zaaginstallatie onderdak.