De wandeling is geplaatst in de wandelgids van Gegarandeerd Onregelmatig Lopen door landelijk Limburg. Je wandelt direct vanuit Swolgen de bossen in. Lichte hoogteverschillen in het bos leiden je naar het Schuitwater, een oude Maasarm. Hier loop je over vlonderpaden waarna weidse akkers richting Lottum volgen. Het rozendorp heeft een prachtig kasteel waarna je langs de Aarsbeek naar Broekhuizen loopt. Onderweg de Maas en zicht op Arcen. De tussenstop aan de Maas is knus met mooi uitzicht over het water. Via de Swolgender Heide bereik je weer het beginpunt Swolgen. Het is een wandeling met een groot contrast tussen de hoger gelegen zandgronden bij Swolgen en de veel nattere parels Schuitwater, Aarsbroek en Broekhuizerweerd. Het vormt een abrupte overgang in het landschap waardoor deze wandeling veel afwisseling en schoons biedt. Het was nat, het was heel erg nat, ik heb dit in 40 jaar wandelen nog nooit meegemaakt. In het Schuitwater stonden zelfs de vlonderpaden onder water, een kleine omleiding bracht de oplossing.

Routemaker en bedenker Rob Wolfs over deze Trage Tocht: ‘We maken een prachtige, afwisselende wandeling in Noord-Limburg tussen de dorpen Swolgen, Lottum en Broekhuizen. Vanuit Swolgen komen we al snel op de Swolgenderheide, een gebied met een heideveldje waar Schotse Hooglanders grazen en licht heuvelachtig bos op stuifduinen. De route vervolgt in het natuurgebied Schuitwater over een plankenpad door een nat elzenbroekbos en langs een langgerekte plas. Het is een oude Maasmeander. In dezelfde omgeving vinden we ook droog bos, graslanden en houtwallen. Via het gehucht Homberg komen we bij het rozendorp Lottum in het meer open gebied van het Maasdal. Langs het idyllische kasteeltje De Borggraaf bereiken we de uiterwaarden van de Maas, het Aastbroek en Broekhuizerweerd. Hier is het avontuurlijk wandelen over ongeplaveide paden. We lopen over een smalle graskade tussen de Maas en grote plassen, oude kleiputten. In Broekhuizen bij het pontveer is het goed rusten bij een van de horecagelegenheden. Op het laatste traject doorkruisen we de Pastoorswei, een parkachtig landschap met stuifduinen, een groot heideveld, vennen en enkele grote solitaire eiken. IJslandse paarden begrazen het gebied.’

Het kerkdorp in de gemeente Horst aan de Maas ligt in het noorden van de provincie Limburg. De naam Swolgen is afgeleid van zwollen of zwellen. Bedoeld is het kwelwater dat in de omgeving van Swolgen vanuit de hoger gelegen zandgronden opwelde. Swolgen ligt aan de rand van hogere zandgronden, op een hoogte van ongeveer 20 meter. In het zuiden ligt, op hoger dekzand de Tienraijse en Swolgenderheide, een voormalig heide- en stuifzandgebied. Tegenwoordig is dit grotendeels beplant met naaldbos, maar ook met een aantal heiderestanten en enkele vennetjes. Aansluitend hierop ligt in het oosten het natuurreservaat Schuitwater, een voormalige Maasarm, In het noorden ligt een landbouwgebied, waar men onder meer asperge- en champignonteelt aantreft.

De Swolgenderheid is een groot bos ten zuiden van de plaatsen Tienray en Swolgen en grenst aan de oostkant aan het Natuurgebied het Schuitwater. Het landschap bestaat uit een natuurreservaat met sterke afwisseling van bodemsoorten. Opvallende overgang van hoge zandgrond en heide naar de oude Maasmeander, moeras en open water. Sommige dennenakkers worden weer ontwikkeld tot heide. Het reservaat is rijk aan reptielen, paddenstoelen en vogels, waaronder de zeldzame nachtzwaluw.

De naam van het gebied zou afkomstig zijn van ‘beschutten’, en wel het beschutten van vee. Echter kan het ook verwijzen naar de platte schuiten die gebruikt zijn voor het afvoeren van opgebaggerd veen. Het natuurgebied Schuitwater is een overblijfsel van verschillende oude Maasarmen. Deze verlandden geleidelijk. Vanaf de 18e eeuw werd er veen gebaggerd in de Schuitwateren. Dit werd destijds met platte schuiten afgevoerd. Nadat de winning van het veen was gestopt zette het verlandingsproces weer in. Het is een bos- en waterrijk gebied, dat wordt omgeven door hogere zandgronden, met dennen, stuifduinen, heide en berkenbossen. Enkele moerassige delen worden door knuppelbruggen overbrugd.

Het gebied rond Lottum was al in de Romeinse tijd bewoond. Omstreeks 1400 is er een kerk opgericht. Ten gevolge van de Vrede van Münster in 1648 ging Lottum behoren tot Spaans Gelre en daarna in 1713 tot Pruisen. In 1815 werd Lottum bij Nederland gevoegd en dit is ook na de Belgische afscheiding zo gebleven. Omstreeks 1900 is in Lottum een aanvang genomen met de rozenteelt waaraan Lottum zijn bekendheid ontleent. Op zeker moment was 30% van de inwoners in de rozenteelt werkzaam.

Kasteel De Borggraaf is een kasteel uit 1551, een landhuis met een voorplein en omringende voorgebouwen. Het kasteel werd voor het eerst vermeld in 1501, toen het door erfenis in bezit kwam van Peter van Merwijck, het werd toen een hof, boerderij, genoemd en geen huis of kasteel. Vermoedelijk was hij degene die het heeft omgevormd tot een representatief landhuis. Het heeft vier vleugels en enkele bijgebouwen, waaronder een mooi poortgebouw en voorburcht. De bouwwerken zijn rondom een binnenplaats gebouwd.

Niet voor niets is de figuur van St. Nicolaas, patroonheilige van de schippers en naamgever van de lokale kerk, als schildhouder aan toegevoegd aan het schildwapen van het dorpje. Het pittoreske dorpje ligt aan de Maas tegenover Arcen, met een panoramisch uitzicht over de Maas in beide richtingen. Dichtbij de Maas gelegen heeft het een veerbinding met Arcen. In het katholieke dorpje staan de Sint-Nicolaaskerk uit 1484, de Sint-Christoffelkapel, de Mariakapel en de Sint-Jozefkapel.

Het natuurgebied de Broekhuizerweerd ten zuiden van Broekhuizen is in 1995 na kleiwinning voor de ophoging van de kades ontstaan en later uitgebreid. Het wordt door Staatsbosbeheer beheerd. Achter een aangelegde zomerdijk werden twee plassen gegraven. Tot de bijzondere plantensoorten langs de ooibossen en houtwallen behoren rapunzelklokje, bont kroonkruid en wilde marjolein. In deze nieuw ontstane omgeving wisten zich broedvogels te vestigen als kleine karekiet, ijsvogel en nachtegaal.