Skip to main content
search

Trage Tocht Maarheeze De Pan – Wandelen naar grenskerkje

Sterkselsche Aa, Grenskerk en Landgoed De Pan

Trage Tocht Maarheeze De Pan

Paarden bij uitkijktoren Weerterbos

Trage Tocht Maarheeze De Pan

Paard richting Landgoed de Pan

Trage Tocht Maarheeze De Pan

Maïs

Trage Tocht Maarheeze De Pan

De Horriken

Trage Tocht Maarheeze De Pan

Kruis grenskerk

Trappistenklooster - Een goudgele beloning

Moestuinencomplex Maarheeze

Trage Tocht Maarheeze De Pan - 16,5 KM

De wandeling is een echte boswandeling, niet veel variatie op de route. Maar groots in zijn eenvoud en eentonigheid want je geniet volop van rust en ruimte in de uitgestrekte bossen rond Maarheeze. Af en toe passeer je een klein heidegebiedje en bij de Sterkselsche Aa is een van de weinige plekken waar het nog vochtig is op de verder droge zandgronden. Bijzonder is het grenskerkje en de ligging hiervan. Hier even zitten op de kerkbanken in de openlucht is speciaal, zeker als er iemand is van wie de naaste onlangs is heengegaan. Iets verderop is het uitzicht prachtig richting de Weerterbossen. De route tevens gebruikt om een Knopenrondje te maken rond Maarheeze, die volgend jaar op de lijst staat. Een aangename wandeling met een aangename temperatuur.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan

Routemaker en bedenker Rutger Burgers over deze route: ‘Op de grens van Brabant en Limburg maken we een mooie boswandeling met doorkijkjes op uitgestrekte landerijen aan de bosrand. Honderd jaar geleden kronkelde de Sterkselsche Aa hier tussen heidevelden door. Met de grote ontginningen werd de beek rechtgetrokken en hernoemd tot Sterksels Kanaal. We komen beide waterlopen kort na elkaar tegen. Door het aanleggen van een stuw zorgt het waterschap er nu voor dat de beek weer voldoende aanvoer krijgt. Mooie loofbomen flankeren de waterkant. Met wat geluk spot je er een ree of een ijsvogel. Dan komen we op een mooi heideveld vlakbij boerderij Hoef aan de Pan. We volgen de Aa een eindje en lopen door drassig broekbos met elzen en berken. Staatsbosbeheer is hier aan de slag met verjonging van het bos. We doorkruisen het ietwat saaie bos van de Hugterheide via enkele lange lanen en komen dan uit op de grens met Limburg. Hier zien we een openlucht kerkje. Het stond vroeger bekend als de kerk bij de Grashut. Veel Brabanders gingen hier te kerke in de tijd dat de Hollandse Republiek de vrije uitoefening van het katholieke geloof verbood. Een volgend hoogtepunt in de wandeling is de grassige vlakte van het Weerterbos. Het Limburgs Landschap heeft er in een omheind gebied een kudde edelherten uitgezet. Vanaf het uitzichtplatform kun je de vlakte overzien. De boswandeling eindigt in stijl: het bospaadje komt langs het spoor uit bij het station.’

Maarheeze

De naam ‘Maarheeze’ bevat het woord ‘maar’, dat ‘moeras’ betekent, en ‘heeze’, dat ‘doorgang’ betekent, Maarheeze betekent dus ‘moerasdoorgang’. De kern Maarheeze is ontstaan als een esdorp, oude akkercomplexen omringen de kern. De omgeving van Maarheeze is rijk aan natuurschoon. Ten oosten ligt een villabos en verder vindt men het natuurgebied Hugterheide, met moerasland waar men edelherten kan treffen. Verder komt men er droge naaldbossen tegen. In de richting van Soerendonk is het landschap kleinschaliger, met stukjes bos, afgewisseld met landbouwgebied en het dal van de Buulder Aa.

Sterkselsche Aa

De stroom ontstaat uit verschillende beken op de grens van Noord-Brabant en Limburg ten oosten van Maarheeze. Van daar af stroomt het grootste deel van het water door het rond 1900 aangelegde Sterksels Kanaal. Het stroompje ontspringt in de Weerter bossen ten noorden van Weert en Nederweert om nabij het buurtschap Hugten. Het is een kleine, maar sterk slingerende beek van die belang is vanwege het voorkomen van enkele zeldzame vissoorten. Het beekdal is landschappelijk goed bewaard gebleven.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij de Sterkselsche Aa
Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij de Sterkselsche Aa

Hugterheide

De Hugterheide is een natuurgebied van 233 ha bij Maarheeze en Hugten. Dit was vanouds een heidegebied met arme grond, die de neiging had stuifzanden te vormen. Vanaf 1900 begon men het gebied te bebossen, voornamelijk met naaldbos. Sinds 1979 is het in het bezit van het Brabants Landschap, dat dunningswerkzaamheden uitvoert met behoud van oude bomen. De bedoeling is om geleidelijk een meer natuurlijk berken-eikenbos te bereiken, met hier en daar grove den. Het gebied is rijk aan vogels: havik, kuifmees, zwarte mees, geelgors en boompieper. De Hugterheide vormt, samen met het Weerterbos, het meest noordelijke deel van het Belgisch-Nederlandse grenspark: Kempen-Broek.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij de Hugterheide

Weerterbos

Het Weerterbos bestaat uit bossen, vennen, grasland en kleine heidevelden. Sinds 1969 koopt stichting Het Limburgs Landschap terrein aan in het Weerterbos. In 2008 heeft deze stichting hier een oppervlak van 615 hectare in beheer. Er zijn echter nog vele kleine percelen in particulier eigendom. Het Weerterbos is ecologisch belangwekkend als een van de weinige echt oude bossen van de wijde omgeving. Als is het zeker geen ‘oerbos’, delen van het gebied zijn sinds mensenheugenis en in ver voorbij eeuwen ‘altijd bos geweest’. Dat betreft met name het ‘eigenlijke’ Weerterbos, het zuidelijke deel van het gebied. Het Hugterbroek is de naam van het middelste stuk, in den Vloed de naam voor het noordoostelijk gelegen deelgebied. Het Weerterbos ligt pal naast de hoge zandrug van de Hugterheide en de Weerterbergen, die een waterscheiding vormen. Het is daardoor, ondanks de niet al te lage ligging, van oudsher een nat gebied geweest.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij uitkijktoren over de Weeterbossen

Grenskerk

Tegen de provinciegrens met Noord-Brabant ligt de grenskerk: een openluchtkerk en tevens monument. Deze kerk werd gesticht rond 1649, toen het katholieke geloof uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd verbannen. Katholieke inwoners van de toenmalige Meierij van ‘s-Hertogenbosch konden bij deze grenskerk hun geloof belijden, aangezien deze direct over de grens lag in Spaans Opper Gelre. De diensten werden verzorgd door de paters van Biest. Na 1672 werd het de katholieken in de Meierij toegestaan om schuurkerken te bouwen. Zo raakte de grenskerk buiten gebruik. Later is, ter herinnering, de huidige openluchtkapel gebouwd, het zogenaamde grenskerkmonument. Het Limburgs Landschap kreeg deze kapel in 1981 in bezit.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij de Grenskerk
Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij de Grenskerk

Landgoed De Pan

Het betreft een landgoed met bos, grasland en heide bij Sterksel. Naar het noorden gaat De Pan over in de Somerensche Heide, die weer aansluit bij de Strabrechtse Heide. Naar het zuiden toe sluit het gebied bijna aan bij de Hugterheide in de buurt van het Weerterbos. Het gebied is dus een schakel in een zeer uitgestrekte bosgordel. De naam de Pan heeft betrekking op een komvormige laagte bij de oorsprong van de Sterkselse Aa. Hoeve de Pan ligt centraal in het gebied, aan de Pandijk, niet ver van de plek waar deze de Sterkselse Aa oversteekt. De hoeve werd in 1831 gebouwd aan een zeer eenzame weg die verhoogd door de heide werd aangelegd vanwege de zeer natte en drasse bodem. Langs deze weg staat een kapelletje. De hoeve is enige tijd een herberg geweest. In 1928 kocht de familie Philips een gedeelte, dat toen uit open heideveld bestond, en stichtte het Landgoed de Pan. Daarvan zijn nu nog bepaalde eikenlanen over.

Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij Landgoed De Pan
Wandeling over Trage Tocht Maarheeze De Pan bij Landgoed De Pan

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE