De wandeling is een echte ‘Kempenwandeling’ waar het zelfs hier op de hoge zandgronden erg nat is. De regen van de afgelopen maanden zorgt hier zelfs voor glibberpartijen en de Reusel is ver buiten haar oevers getreden. Op een nieuw bankje zie ik tekst staan die tekenend is voor de omgeving: ‘Lage Mierde, dorp te midden van velden, bossen, heide en vennen’. En de lange wandeling van 18 kilometer passeert elk van deze landschappen. De velden rond Lage Mierde waar de Reusel op een nieuwe manier haar weg baant door de herinrichting van het beekdal. De bossen van Landgoed Gorp en Roovert volgen met afwisselend heideveldjes en het machtige ven De Flaes. Onderweg de herberg In den Bockenreyder, een van de mooiste hoeves van Brabant waar je bij het open vuur kunt genieten van plaatselijke specialiteiten. Terug richting Lage Mierde wandel je tussen de open velden over lange eikenlanen waarna je via buurtschap Mispeleind weer terugkeert naar de kerk in het dorp. De tweehonderdste Trage Tocht voor mij, en het zal niemand verwonderen dat ik een groot liefhebber ben van deze wandelingen. Vol afwisseling en vaak op de rand van bos en boerenland, was deze Trage Tocht Lage Mierde hier een mooi voorbeeld van. Rob Wolfs en Rutger Burgers maken zo feestjes van wandelen, en voor mij inspiratiebron voor nog veel meer wandelingen van hen.

Rob Wolfs over deze wandeling: ‘We maken een heerlijk rustige wandeling in de Brabantse Kempen op de rand van bos en boerenland. Vanuit het dorp Lage Mierde met de imposante Sint Stephanuskerk lopen we al snel het buitengebied in. Langs de Reusel tussen de velden in de richting van de Wellenseindse Heide, nu voornamelijk bos met nog een enkel stukje heideveld zoals het Breedven. De voormalige heidevelden werden ontgonnen als saai productiebos. Maar het bos verandert en ook hier weten we de open plekken, de bosranden en de bomenlanen te vinden. De route vervolgt over het uitgestrekte Landgoed De Utrecht, waarvan de geschiedenis teruggaat tot eind 13e eeuw, met toen ook al de nederzetting Dun. In 1898 begon Levensverzekeringmaatschappij ‘De Utrecht’ hier een groot ontginningsproject van de heidevelden als geldbelegging. Dit is uitgegroeid tot het landgoed zoals wij het nu kennen. We wandelen over een lange eikenlaan langs boerderij Gagelhoeve met fraai gekleurde luiken. Na een korte samenloop met de kronkelende Reusel komen we bij de fameuze herberg In den Bockenreyder. ‘Bockenreyders ware un sôrt van bandiete en spookfigure, die jaore geleje hier op unnen bok dur de haai reje. Tisser goed en vooral schôôn.’ Na een welverdiende pauze gaat het richting De Flaes, een grote heideplas, een bijzondere, mysterieuze plek door de eilanden met de berken midden in het water en het voortdurende gesnater van watervogels. Op het laatste deel van de wandeling volgen we zandwegen door het Brabantse boerenland en maken we nog een ommetje door het gehucht Mispeleind.’

De Reusel ontspringt ten zuidwesten van het dorp Reusel, op het hoger gelegen Massief van Brabant, en stroomt door het Landgoed de Utrecht en vervolgens langs Lage Mierde, Baarschot en Diessen onder het Wilhelminakanaal door naar Moergestel, waarna zij net ten zuiden van Oisterwijk overgaat in de Achterste Stroom. Reusel wordt in het testament van St. Willibrord uit het jaar 726 aangeduid als ‘Digena’ of ‘Disena. Er is een theorie die stelt dat de huidige Reusel (evenals de Esschestroom) ooit beschouwd werd als de bovenloop van de Dieze. De namen Diessen en Dieze zouden dan dezelfde historische wortels hebben. In het verleden is de Reusel gekanaliseerd en rechtgetrokken waardoor de natuurwaarden grotendeels zijn verdwenen. Waterschap De Dommel heeft de beek en het beekdal heringericht. De natuur in en rond het water verbetert hierdoor, het wordt langer vastgehouden en de waterkwaliteit is hierdoor sterk verbeterd.

In 1898 startte de Levensverzekeringmaatschappij De Utrecht een groot ontginningsproject als geldbelegging. Dit is uitgegroeid tot het Landgoed De Utrech” zoals wij dit nu kennen. Het Landgoed is zeldzaam in z’n soort vanwege de schaal van de ontginningswerkzaamheden én de grote omvang van het landgoed. Het bedrijf ontgon vanaf 1898 de uitgestrekte heidevelden op grote schaal. In 1899 werd een begin gemaakt met het ontginnen van de eerste 700 ha. De werken werden uitgevoerd door de Heidemij. Uiteindelijk werd de heide omgezet in 1800 hectare bos en 600 hectare landbouwgrond met pachtboerderijen, terwijl daarnaast nog 400 hectare aan ‘woeste gronden’ bleef bestaan. Tot de belangrijke natuurterreinen op het landgoed behoort het dal van de Reusel, die hier meandert.

Lage Mierde ligt op een rug tussen de riviertjes Raamloop en Reusel, die ten noorden van het dorp bij elkaar komen, op het landgoed Wellenseind dat grenst aan Landgoed de Utrecht. Lage Mierde en het nabijgelegen Hooge Mierde hebben een min of meer gemeenschappelijke geschiedenis. In 1298 kwam het gebied onder invloed van Hertog Jan II van Brabant die in 1331 zijn bezittingen aan de bewoners van De Mierden verkocht. Het was dus een hertogsdorp zonder heer. Een belangrijk historisch feit voor het dorp was het verkopen van grond aan de levensverzekeringsmaatschappij De Utrecht in het jaar 1898. Het door de nieuwe eigenaar gekochte gebied ten noorden en ten westen van het dorp werd planmatig ontgonnen en bebost, hetgeen resulteerde in het Landgoed de Utrecht.

De naam “In den Bockenreyder” vindt zijn oorsprong in een stukje historie van deze streek. Bokkenrijders waren volgens het volksgeloof personen of geesten, die op bokken door de lucht reden. In de 18e eeuw was dit de naam die gegeven werd aan een bende dieven, afpersers en plegers van gewelddadige berovingen in de Landen van Overmaas en het voormalige graafschap Loon. De bokkenrijdersbendes waren met onderbrekingen onder andere actief in de periode tussen 1740 en 1798 in de Belgische en Nederlandse Kempen. De strooptochten en afpersingen waren over het algemeen gericht tegen boerderijen en pastorieën op het platteland. Later kregen de bokkenrijders bij sommigen een Robin Hood-achtige status. Tegenwoordig denkt men dat er sprake was van diverse criminele bendes en individuen, die geen connecties met elkaar hadden. Ook acht men een groot deel van de circa 1.200 beschuldigden en circa 500 veroordeelden onschuldig, omdat de meeste bekentenissen werden afgedwongen door middel van martelingen.

Herberg In den bockenreyder is een in de dertiger-jaren van de vorige eeuw tot herberg en café verbouwde boerderij. Je wordt er door de inrichting meegenomen in de tijd, zand op de vloer en een inrichting die al tientallen jaren hetzelfde is.

Op 11 november 2011 is de uitkijktoren D’n Flaestoren geopend, naar een ontwerp van LuijtenISmeuldersIArchitecten uit Tilburg. Door 8 bomen van het landgoed zelf, elk zo’n 25 meter lang en 3000 kg zwaar, te combineren met slanke stalen kolommen is een open structuur gecreëerd waarin, door een afwisseling van trappen en bordessen, een makkelijk te belopen route naar het uitzichtbalkon op 22 m hoogte leidt. Hier heb je een prachtig uitzicht over de omgeving en het ven De Flaes. Vroeger kon en mocht er nog in gezwommen worden. Voor de gasten van Huize Rustoord was er in die tijd een speciaal pad dat leidde naar het nabijgelegen natuurlijke ven De Flaes, waar de gasten in een gereserveerd deel konden zwemmen.