Skip to main content
search

Trage Tocht Coldenhove Eerbeek – Wandelen langs sprengenbeken

By 13 oktober 2023december 25th, 202310-15 KM, Gelderland, Trage tochten

Landgoed Groenouwe, Zilvense Heide en Eerbeekse beek

Trage Tocht Coldenhove Eerbeek

 

Kenmerken

Lengte: 14 kilometer

Start- en eindpunt: Brasserie Coldenhove Eerbeek

Landschap: Bos, heide en sprengenbeken

Er is volop rust en ruimte rond Coldenhove bij Eerbeek. De herfsttinten geven de bossen al meerdere kleuren bruin in de boomtoppen. De herfst is duidelijk in aantocht, ik spot de eerste paddenstoelen in rood met witte stippen. Aan het begin van de wandeling maak je kennis met het fenomeen sprengen, gegraven sloten die tot beken groeien. Het vormt de oorsprong van de papierindustrie rond Eerbeek. Het water dreef watermolens aan, nu zijn het vooral opvallende diepe geulen in het landschap waar langzaam het water doorheen stroomt. Verderop grote bospartijen, een groot ree springt over de grindweg voor me. Op landgoed Groenouwe stop ik even bij twee vogelaars die een zwarte specht hebben gespot, een zeer zeldzame vogel in Nederland. Hierna volgt de Zilvense Heide, prachtig glooiend waar je op de smalle grindweg prachtige uitzichten hebt over de omgeving. Hier kun je nog even een blik werpen op de ijkbasis Loenermark. gebouwd voor het ijken van afstandmeters. Langs de spreng die de Eerbeekse Beek voedt, keer je terug naar Coldenhove. Een Trage Tocht die zich kenmerkt door stilte, rust, afwisseling en historisch interessante plekken. Een aanrader.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij paddestoelen

De sfeerbeschrijving van Rob Wolfs, bedenker van de wandeling, geeft perfect weer waar we gaan wandelen: ‘We maken een bijzondere wandeling rondom Landal Coldenhove in Eerbeek. In dit deel van de Veluwe(zoom) heerst buiten de gebaande paden rust en stilte in de bossen, op de heidevelden en langs de sprengenbeken. Grote kans om wild te zien of anders op zijn minst wildsporen in het zand. Maar bovenal is dit een wandeling vol cultuurhistorie. Aan het begin van de tocht lopen we langs de sprengkoppen van de Loenense Molenbeek. De sprengen zorgden ook voor het water van het zwembad van landgoed Groenouwe, later hotel Zilven. Even verder maken we een ronde over het landgoed. We passeren enkele heide- en grasvelden die onderdeel waren van een privé-golfbaan van het landgoed. Volgt een stuk langs de randen van en dwars over de uitgestrekte glooiende Zilvense Heide. We passeren op afstand de ijkbasis van de Loenermark, een aantal betonconstructies die zekerheid moesten geven over het meten van de juiste afstanden. Op het laatste deel van de wandeling begeleidt de diep gelegen Eerbeekse beek ons terug naar Coldenhove.’

Coldenhove

Coldenhove is een buurtschap en tevens voormalig landgoed dat tot en met 1817 was Coldenhove enige jaren een zelfstandige gemeente was. Op 1 januari 1818 ontstond de huidige gemeentegrens. In de 20e eeuw kwam er een papierfabriek en later een recreatiepark, beide ‘Coldenhove’ geheten. Op het landgoed werd in 1931 een kampeercentrum gevestigd door C.A. (Cor) Wolzak, die het terrein kocht van papierfabrikant W.A. Sanders. Rond het hoofdgebouw werden vakantiehuisjes gebouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog mochten geëvacueerden en onderduikers zoals verzetsmensen, Joden en geallieerde piloten gebruik maken van de huisjes. In 1956 verbleven er Hongaarse vluchtelingen, het werd verkocht en later werd Landal GreenParks eigenaar.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij Landal Coldenhove

Loenense en Zilvense Beek

Aan de rand van de hoger gelegen delen van de Veluwe kwelt water omhoog en ook ten zuiden van Loenen. Ongeveer 400 jaar geleden groeven bewoners van het gebied vanaf deze zogeheten sprengenkoppen onder meer de Loenense Molenbeek. Aan de oevers verschenen papiermolens en wasserijen met het water als krachtbron die de basis vormden voor de huidige papierindustrie. Het zorgde voor de bloeiperiode van Loenen. Een spreng is een door mensen gegraven of verlegde beek met zodanige gegraven bronnen dat er onder druk staand grondwater aan de oppervlakte wordt gebracht. Ze werden gemaakt door een gat te graven in de helling van een heuvel tot de grondwaterspiegel bereikt is op een plek waar voldoende waterdruk is. Uit deze sprengkop stroomt dan het bronwater eerst naar de oppervlakte en vervolgens door een kanalenstelsel naar de gewenste plek.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij de spreng Loenense Beek
Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij de spreng Loenense Beek

Groenouwe

Landgoed Groenouwe was een in het begin van de twintigste eeuw gesticht tachtig hectare groot landgoed bij Loenen. Op het landgoed stonden onder andere een landhuis en een tuinmanswoning. Er waren ook twee tennisbanen, een openluchtzwembad en een golfbaan. In 1925 werd er een familiemausoleum met columbarium gebouwd, dit is sinds het jaar 2000 opgenomen in het register van rijksmonumenten. Wolter Broese van Groenou (1842–1924) was tot 1878 militair in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en daarna eigenaar van suikerplantage Tandjong Tirto in Nederlands-Indië. In 1891 was Broese van Groenou zo welvarend, dat hij met het hele gezin naar Den Haag verhuisde. Na de Eerste Wereldoorlog besloot hij een landhuis op de Veluwe te bouwen.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek op landgoed Groenouwe

IJkbasis Loenermark

De IJkbasis van het Nederlandse Rijksdriehoekmeetnet is een lijn ter lengte van 576,09226 meter, die is uitgezet op de Zilvensche heide, onderdeel van de Loenermark, ten zuidwesten van Loenen. Deze locatie is gekozen omdat het een vrij vlak dal met zandbodem is waar in de ondergrond geen breuklijnen lopen. Hierdoor is het de stabielste bodem van Nederland. Beide einden van de meetlijn zijn voorzien van zware betonnen constructies waarop de meetapparatuur gemonteerd kan worden. De eigenlijke meetpunten bevinden zich in kelders. Begin 2019 is de ijkbasis door het Geldersch Landschap gerestaureerd.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij IJkbasis Loenermark
Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij IJkbasis Loenermark

Zilvense Heide

De Zilvensche heide is een heidegebied dat deel uitmaakt van de Loenermark en daarmee onderdeel is van het Nationaal Park Veluwezoom. Het ligt ca. 5 km ten zuidwesten van Loenen. Geologisch gezien heeft dit gebied de meeste stabiele bodem in Nederland. Het ligt ver verwijderd van tektonische breuken waardoor er nauwelijks verzakkingen en verschuivingen optreden. Op de heide bevindt zich de ijkbasis van het Nederlandse Rijksdriehoekmeetnet. Deze IJkbasis van het Nederlandse Rijksdriehoekmeetnet is een lijn ter lengte van 576,09226 meter. Beide einden van de meetlijn zijn voorzien van zware betonnen constructies waarop de meetapparatuur gemonteerd kan worden. De eigenlijke meetpunten bevinden zich in kelders.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek op de Zilvense Heide
Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek op de Zilvense Heide

Coldenhovense Beek

De Eerbeekse Beek is van oorsprong een natuurlijke beek. De bovenloop, de Coldenhovense Beek, is voor een belangrijk deel gegraven. De Eerbeekse beek ontvangt zijn water uit twee sprengensystemen. Het meest noordelijke stelsel wordt wel aangeduid als de Gravinnebeek.

Wandeling over Trage Tocht Coldenhove Eerbeek bij de Eerbeekse Beek

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE