Skip to main content
search

Trage Tocht Beek – Wandelen in het Rijk van Nijmegen

Duivelsberg, Landgoed van Jurgens en Berg en Dal

Trage Tocht Beek

 

Kenmerken

Lengte: 15 kilometer

Start- en eindpunt: Van Randwijckweg Beek

Landschap: Bos en heuvelland

De omgeving van Nijmegen is eigenlijk één groot wandelwalhalla met glooiende akkers, statige bossen en venijnige klimmetjes langs kastanje- en beukenbomen. Ik maak met Marianne en Rob en Erna Wolfs een mooie wandeling rond Beek, in goed gezelschap in dit oude stuwwallandschap. Meteen na de plaats Beek loopt een verborgen pad de berg op, zo uit het niets vanuit het dorp, langs gooiende weilanden met daartussen hagen die vroeger als veekering dienden. Nu is het landschap hier hersteld en weer in glorie te zien. Het pad stijgt flink richting Duivelsberg, het uitzicht is door de mist niet bijzonder, maar de sfeer is hierdoor mysterieus en bijna net zo mooi. Na de tussenstop bij de Duivelsberg gaat de route over mooie paden, bergop, bergaf, tussen weilanden en door bossen. Achtereenvolgens het landgoed van Jurgens en het Groesbeekse bos waar grote bospartijen het beeld bepalen. Richting Berg en Dal zie je statige herenhuizen waarvan Chalet Stollenberg de meest bijzondere is. Het rijksmonument was vroeger een Weinstube en is opgetrokken in vakwerkstijl. Langs de Velden van Gelukzaligheid, de Elyzeese Velden, dalen we weer naar Beek en kijken terug op een mooie gezamenlijke wandeling die tien jaar na het ontwerpen nog steeds niet aan kracht heeft verloren.

Wandeling over Trage Tocht Beek

Rob Wolfs, de bedenker van de route, over de wandeling: ‘We maken een prachtige tocht in het Rijk van Nijmegen vanuit Beek over hoge heuvels en door diepe dalen. Op het eerste stuk van de route komen we langs het dal ‘Palland’, een fraai heggenlandschap. Even verder passeren we het informatiecentrum Nederlands Cultuurlandschap. We lopen langs het Filosofendal en klimmen de Duivelsberg op naar het vermaarde pannenkoekenrestaurant. Onderweg hebben we mooi uitzicht over de Ooijpolder. De Duivelsberg ligt op 76 meter hoogte. In het loofbos zien we opvallend veel kastanjebomen. De wandeling vervolgt door het sterk glooiende landschap Nederrijk vlak langs de grens met een mooie afwisseling van bossen en open velden. Na het oversteken van de Zevenheuvelenweg wandelen we door het Groesbeekse bos, hier ook wel ‘t Grüske of de But genoemd. Oude beukenlanen en rododendrons herinneren aan de tijd van oude landgoederen. Langs de rand van Berg en Dal komen we in de Heerlijkheid Beek. Op het laatste stuk van deze wandeling lopen we hoog over een steile heuvelrand langs een diepgelegen bos en een bronbeekje terug naar Beek.’

Beek

Beek ligt tussen de stuwwal de Nederrijnse Heuvelrug van het Rijk van Nijmegen en de Ooijpolder. Door de overvloed aan helder water uit de bronnen die ontspringen aan de stuwwal is Beek van de 19e tot ver in de 20e eeuw een dorp van wasserijen geweest voor de rijke burgerij van Nijmegen. Hiervan getuigen nog de witte wasboerderijtjes alsmede enkele spoelputten. Het maakt deel uit van de Nederrijnse Heuvelrug, een grensoverschrijdende stuwwal, die is ontstaan in de voorlaatste IJstijd, door opstuwingen van uit het noordoosten komende gletsjers en gletsjertongen. Het is in 2007 verkozen tot groenste dorp van Nederland.

Wandeling over Trage Tocht Beek bij Hotel Spijker in Beek
Wandeling over Trage Tocht Beek bij de kerk in Beek

Duivelsberg

De heuvel, in het Duits Teufelsberg genoemd, ligt ook aan de grens met Duitsland. Het natuurgebied De Duivelsberg beslaat ongeveer 125 hectare en is voornamelijk begroeid met loofbomen, vooral met de tamme kastanje. De heuvel behoorde tot 1949 tot het Duitse dorpje Wyler in de gemeente Kranenburg. De Duitse naam Wylerberg is afgeleid van de naam van dit dorp. Vanaf de berg heeft men een goed uitzicht over de ‘De Duffelt’, de Duitse streek tussen Nijmegen en Kleef. De naam Duivelsberg zou afgeleid zijn van Duffelsberg. De Duivelsberg behoorde, via vererving, vanaf 1906 toe aan Marie Schuster-Hiby, die op de heuvel tussen 1921 en 1924 een  expressionistische villa liet bouwen naar ontwerp van de Duitse architect Otto Bartning. In 1965 verkocht de familie Schuster-Hiby de villa aan de Staat der Nederlanden. Sinds 1985 is Huis Wylerberg een als rijksmonument beschermd gebouw, waarin natuurbeschermingsorganisaties zijn gevestigd. Nabij de top van de Duivelsberg is een gelijknamig pannenkoekenrestaurant gevestigd.

Wandeling over Trage Tocht Beek bij de Duivelsberg
Wandeling over Trage Tocht Beek bij de Duivelsberg

Landgoed van Jurgens

Het landgoed Nederrijk ligt in een heuvelrijk gebied met prachtige overgangen van hoog naar laag met zicht op bossen en glooiende weilanden en akkers. Het landgoed is in haar huidige opzet ontstaan nadat de familie Jurgens het gebied in 1916 aankoopt en een jacht- en productiebos aanlegt. Er staan nog enkele monumentale gebouwen die vanuit cultuurhistorie van belang zijn. Het landgoed heeft veel achterstallig onderhoud en er zijn plannen om het gebied opnieuw te ontwikkelen.

Het Grüske

Het Grüske, of Groesbeekse Bos, is de naam van een verzameling bospercelen in de voormalige gemeente Groesbeek die onder beheer staan van Staatsbosbeheer. Het glooiende boslandschap ten westen van Groesbeek maakt deel uit van het historische Ketelwald, dat door veranderende grenzen gesplitst werd in het Nederrijkswald en het Reichswald en later door verkaveling in verschillende bospercelen.Het Groesbeekse Bos kent veel hoogteverschillen en ligt vlakbij het hoogste punt van de stuwwal op een hoogte van bijna 100 +NAP.

Wandeling over Trage Tocht Beek

Berg en Dal

Omstreeks 1800 ontdekten welgestelde Nijmegenaren de mooie omgeving ten oosten van de stad. Dit proces van beginnend toerisme is in een stroomversnelling gekomen sinds de bouw van het internationaal bekende hotel Groot Berg en Dal, dat werd geopend in 1868. In 1891 werd Berg en Dal door de aanleg van de stoomtramlijn Nijmegen-Berg en Dal nog beter bereikbaar. Vanaf dat moment werd Berg en Dal door alle lagen van de bevolking ontdekt als vakantieoord en kreeg het grote bekendheid. Berg en Dal wordt weleens Klein Zwitserland genoemd vanwege de grote gelijkenissen in het landschap.

Wandeling over Trage Tocht Beek in Berg en Dal

Heerlijkheid Beek

De Heerlijkheid Beek is een natuurgebied en voormalige bestuurseenheid in de buurt van Berg en Dal in de gelijknamige gemeente. Het natuurgebied wordt beheerd door de stichting Het Geldersch Landschap. Van oorsprong is de heerlijkheid Beek een leen van de graven van Kleef. Rond 1350 werd het eigendom van de Heren van Groesbeek. Vanaf 1660 tot 1941 was het landgoed in het bezit van de familie Van Randwijck. In de loop der tijd verkocht de familie delen van hun grondbezit. In 1941 verkochten zij de gronden langs de heuvelrand aan Het Geldersch Landschap. Het beslaat een heuvelachtig gebied dat onderdeel vormt van de stuwwal rond Nijmegen. Het landschap bestaat uit bebossing in de hoger gelegen delen en weilanden in de lagere gedeelten die ook wel de Elyzeese velden worden genoemd. Verder is er een bron, een beek en een paar vijvers. In het landschap herinneren de kastanjebomen nog aan de Romeinen. Zij importeerden de boom zo’n 2000 jaar geleden vanwege de tamme kastanjes, die dienden als proviand.

Wandeling over Trage Tocht Beek bij de Elyzeese Velden

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE