Ons Kloosterpad – Oisterwijk-Biezenmortel – Wandelen naar Landpark Assisië

Een route door een landschap dat gedomineerd wordt door de bomenteelt. Maar er is meer te zien, zoals de overblijfselen van het katholieke verleden in Brabant. Hoogtepunt is daarbij Landpark Assisië dat prachtig is gelegen bij de Leemkuilen. Maar ook natuurschoon ontbreekt niet met landgoed Nemerlaer waar de Nemer weer mag meanderen in een zeer afwisselend en mooi landschap met kleine weilandjes, bospartijen en natte stroken. Het knooppuntennetwerk wordt gebruikt op deze route en die gaat over prachtige zandwegen die langs buurtschappen en tussen boerderijen en boomkwekerijen naar Biezenmortel leiden. Onderweg is buurtschap Kerkeind een opvallende plek waar langs een zandweg talrijke geloofsattributen staan opgesteld inclusief een groot kruis en verschillende boedda’s.

In deze route wandel je van station Oisterwijk naar Landpark Assisië in Biezenmortel. Onderweg kom je langs diverse locaties zoals Klooster Catharinenberg en de Sint Petruskerk. Zo verken je De Heilige Joannes van Oisterwijk en kasteel Nemelaer. Deze route is onderdeel van Ons Kloosterpad, serie van 15 etappe wandelingen.

De naam Biezenmortel duidt op biezen in laaggelegen, modderig land. Al in 1314 werd deze naam schriftelijk vermeld. Biezenmortel was lang een buurtschap, het had in 1840 20 inwoners. In 1901 kochten de Broeders Penitenten hier een stuk grond van 45 ha. Ze openden er in 1904 Huize Assisië, een complex voor mannelijke verstandelijk gehandicapten. De bijbehorende kapel was gewijd aan Sint-Franciscus. De instelling breidde voortdurend uit en bood uiteindelijk plaats aan honderden bewoners. In 1919 werd, ongeveer een kilometer noordelijk van Huize Assisië, een kapucijnenklooster gesticht. De kapucijnen namen in 1921 de Sint-Jozefkerk in gebruik die ook als kerk voor het dorp dienstdeed. Biezenmortel was nu in feite een kerkdorp. In de nabijheid werd ook de Sint-Franciscusschool gebouwd en zo ontstond geleidelijk een dorpskern.

Kasteel Nemerlaer is een 14e-eeuws kasteel en is vernoemd naar het riviertje de Amer, later Nemer, en Laer , een open plek in het bos. Het wordt voor het eerst genoemd in 1303, als woning van ridder Geerlinck van den Bossche. Kasteel Nemerlaer werd in 1718 gerestaureerd en gedeeltelijk verbouwd. In een berucht geworden testament bepaalde een jonkheer wegens onmin met zijn familie dat het huis bijna 70 jaar onbewoond moest blijven. Toen deze termijn was verstreken kocht stichting Het Brabants Landschap in januari 1964 het landgoed.

Het bevindt zich op het Landgoed Nemelaer in Haaren, pal achter Kasteel Nemerlaer. Het kasteel ontleent zijn naam aan dit riviertje en aan Laer, wat ‘open plek in het bos’ betekent. De gracht van het kasteel wordt gevoed met het water uit de Nemer.

De leemkuilen zijn ontstaan door het graven van leem voor de baksteenfabricage. Het gebied is sindsdien ontwikkeld tot een water- en moerasgebied. De putten zijn rijk aan amfibieën, zoals de boomkikker, kamsalamander en vinpootsalamander. Op de voormalige dammen staat elzen- en wilgenhakhout.

De naam Oisterwijk betekent een ten oosten van Oost-Tilburg liggende wijk. Het woord wijk is afgeleid van het Latijnse vicus dat markt- of handelsplaats betekent. Met Oost-Tilburg was de nederzetting rond de kerk aan het Kerkplein in het huidige Oisterwijk bedoeld. Deze verklaring hangt samen met het feit dat de historische kern van Oisterwijk een samensmelting is van het dorpje Oost-Tilburg rond de kerk en het stadje Oisterwijk rond De Lind. Overigens werd met West-Tilburg het huidige Tilburg bedoeld.

Een belangrijke tak van bedrijvigheid is vanouds het toerisme. De in 1909 opgerichte VVV was de eerste in Nederland, maar ze kende een voorloper, de Vereeniging tot bevordering van het vreemdelingenverkeer te Oisterwijk, waarvan het oudste document een brief van 17 juli 1888 is. Het vennengebied ten zuiden van Oisterwijk was een grote attractie. Een bedreiging vormden de plannen om het landgoed De Hondsberg te verkavelen en te bebouwen. Het betrof het landgoed dat behoorde bij Kasteel Durendaal. Hierop kwam de VVV in het geweer, en de bemoeienissen hiervan hadden tot gevolg dat de Vereniging Natuurmonumenten dit gebied in 1913 kon aankopen.

Huize Assisië is een initiatief van de broeders Penitenten  uit Boekel. In 1901 kochten zij van mejuffrouw Van Beugen uit ‘s-Hertogenbosch drie pachtboerderijen die bekend stonden als de Gasthuishoeven. Het totale oppervlakte bedroeg circa 45 hectare. De broeders bouwden op die gronden een complex voor de huisvesting van mannelijke verstandelijk gehandicapten. Op het terrein wonen nog steeds mensen met een verstandelijke beperking, die worden begeleid door Stichting Prisma.