Klompenpad – Wolferensepad – Wandelen met zicht op de enorme Tacitusbrug

Het Klompenpad dankt haar naam aan Wolferen waarvan de oudste vermelding van Wolferen dateert uit de 11e eeuw. Wolferen staat dan op de goederenlijst van de abdij van Sint Vaast te Atrecht. In 1167 verkocht de abdij zijn goederen te Wolferen aan graaf Dirk van Kleef. Wolferen heeft eeuwenlang last ondervonden van de rivier de Waal die zich in noordelijke richting verplaatste en zo geleidelijk het dorp opslokte. Wolferen was dan ook vanouds groter en had waarschijnlijk ook een kerk. Samen met Loenen vormde het een hoge heerlijkheid. In de 15e eeuw kwam de heerlijkheid in handen van het geslacht Van Gent en werd het onderdeel van het hertogdom Gelre. Het moet gezegd, het is niet het mooiste pad maar door het struinen langs de Waal en de natuurgebieden is het zeker de moeite waard. Het mulle zand maakt het wel pittig maar het is bijna een strandbeleving met prachtige vergezichten.

Herveld en Andelst zijn nauw met elkaar verbonden en worden vaak in één genoemd. Op de hoger gelegen gronden zijn archeologische vondsten gedaan, die wijzen op zeer vroege bewoning. Zelfs tot in de Romeinse tijd. Het dorp Andelst is ontstaan op een natuurlijke verhoging in het landschap en deze plek was al bewoond in de Romeinse tijd. Op één van de natuurlijke verhogingen staat de oude kerk van Andelst. Delen van die kerk dateren zelfs uit de 10e eeuw. Het dorp Herveld bestaat eigenlijk uit twee kernen: Herveld-zuid en Herveld-noord. De Lech (Herveld-Zuid) is een zeer oud buurtje. Het verhaal gaat dat in dat buurtje ooit ijzersmeden woonden. Vroeger geloofde men dat smeden een pact met de duivel hadden, omdat ze ijzer konden vervormen. Daarom woonden ze vaak in gehuchten buitenaf, zoals De Lech.

De Tielsestraat is een straat met een rijke geschiedenis die nauw verweven is met de fruitteelt in de regio. In de 19e en 20e eeuw was de straat een levendige as voor de lokale fruitteelt, met talloze fruitbedrijven en boerderijen die langs de weg waren gevestigd. Deze concentratie van fruitteeltbedrijven leidde tot de informele benaming ‘de langste winkelstraat van Nederland’. Tegenwoordig bestaat de straat uit een mix van woningen en agrarische bedrijven. Er zijn nog steeds enkele bedrijven actief in de fruitteelt. De straat heeft een landelijke uitstraling met karakteristieke boerderijen, waarvan sommige dateren uit de 19e eeuw, zoals de hallenhuisboerderijen uit circa 1880.

In het rivierengebied gingen steeds meer boeren vanaf de 17e eeuw over op de teelt van tabak. Het was een aantrekkelijke keuze voor kleine boeren, aangezien de teelt niet veel kapitaal vereiste. Na de  oogst werden de tabaksbladeren aan spijlen geregen om te drogen. Het drogen vond plaats op de boerderij of in een van de tabaksschuren. In de tabaksschuren werd de tabak geperst en gefermenteerd  voor deze in balen werd verkocht aan de groothandel. In het begin van de 20e eeuw vond een overgang van de tabaksteelt naar de fruitteelt plaats. De nalatenschap aan de bloeitijd van de tabaksteelt is nog altijd zichtbaar langs de route. Bijvoorbeeld de tabaksschuur aan de Kerkstraat, de tabakshoeve aan de Waalstraat en het tabaksboerderijtje aan de Rozenstraat

Het bos ter hoogte van een grote bocht in de dijk staat bekend als het Slingerbos en ontleent haar naam aan de rampspoed uit het begin van de 19e eeuw. In 1809 en 1820 vond hier een enorme watersnoodramp plaats. Door strenge vorst ontstonden grote ijsdammen, waardoor het water razendsnel steeg en dijken braken. Het gevolg: kolkende watermassa’s die diepe gaten – zogeheten wielen of kolken – uitspoelden achter de dijk. Na een dijkdoorbraak werd vervolgens de dijk rond de kolk gelegd. Een nieuwe bocht in de dijk was het gevolg. Door deze herhaaldelijk optredende rampspoed lopen de rivierdijken nu zo kronkelig.

De bouw is gestart in 1760 als jachthuis en als opvolger van het middeleeuwse kasteel Loenen, een van de fraaiste adellijke huizen van de Overbetuwe. Het huis heeft een karakteristiek mansardedak, een toren en een bel-etage. Op het terrein staan onder meer een prieeltje, een koetshuis met orangerie, een T-boerderij gebouwd op de resten van het middeleeuwse kasteel Loenen met kasteelgewelven en een boswachterswoning. Het oorspronkelijke kasteel werd verwoest door overstromingen, aanslagen tijdens de 80-jarige oorlog met Spanje en afgebroken in 1820. Sinds 2022 zijn de gebouwen in gebruik als B&B, trouw- en vergaderlocatie. Het landgoed als geheel heeft een monumentale status.

De Loenensche Buitenpolder is voornamelijk eigendom van Staatsbosbeheer en wordt ook grotendeels door hen beheerd. In 2019 onderging dit stukje uiterwaarde een ware metamorfose. Door het verbreden en verdiepen van een oude rivierstrang is de rivierdynamiek binnen de polder hersteld. Het landschap beweegt nu mee met het ritme van de rivier, wat zorgt voor een gevarieerd decor van moeras, bloemrijke graslanden, open weidegebieden en cultuurgrond. De Loenensche Buitenpolder maakt deel uit van het Natura 2000-netwerk, een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Hier staat de bescherming van kwetsbare soorten en leefgebieden centraal. Dankzij deze status wordt de bijzondere natuur hier extra goed beschermd en kunnen dieren zoals de bever, het icarusblauwtje, watervogels en zeldzame planten hier floreren.

Bron teksten: Klompenpaden