Klompenpad – Schaarsbergenpad
Wandelen naar de Vijverberg
Kenmerken
Lengte: 10 kilometer
Start- en eindpunt: ’t Pannekoekhuis Schaarsbergen, Kemperbergerweg 673 Arnhem.
Landschap: Bos en sprengen
Klompenpad - Schaarsbergenpad - Wandelen naar de Vijverberg
Het Klompenpad is geheel onverhard en loopt door een prachtig en afwisselend landschap. Maar het is geen echt Klompenpad te noemen. Het loopt niet specifiek over boerenpaden en paden die door lokale initiatieven zijn ontstaan. Maar daarom niet minder mooi. Het landgoed Warnsborn laat heidevelden, schapendriften, statige beukenlanen en kleine landbouwpercelen zien. En dat is garantie voor een hele leuke, soms op de zondag, wat drukke wandeling. De bomenlanen zijn zo mooi dat het bijna een ode aan de beuken- en eikenlaan is.
Achtergrondinformatie
De Schaars Bergen
Het dorp Schaarsbergen ontstond pas rond 1850 vernoemd naar de heuvels ‘de Schaars Bergen’ ten noorden van het dorp. Vroeger hadden de boeren het hier zwaar doordat de bodem ui zand bestond. Ze legden walletjes aan om het stuifzand tegen te houden. Hierbinnen lagen akkertjes waar met schapenmest de bodem vruchtbaarder werd gemaakt. Er staan boerderijen, gebouwd toen de ontginningen op gang kwamen, met namen als Zevenster en Rust & Vreugde.
De Groote Kweek
De Groote Kweek is een zogenaamde hallenhuisboerderij die rond 1900 is gebouwd als tabakskwekerij. De tabaksbladeren hingen in de grote schuur te drogen. Van oorsprong is de hallenhuisboerderij een langgestrekt, driebeukig gebouw met de deel in het midden en de stallen aan weerszijden. Typisch voor het hallenhuis is het ankerbalkgebint. De boerderijen waren ooit allemaal met stro of riet gedekt en hadden lemen vakwerkwanden. Verstening van de muren en opkomst van de dakpan is een ontwikkeling van de laatste paar eeuwen, toen de welvaart op het platteland steeg.
Harderwijkerweg
De weg is een restant van een oude Hanzeroute tussen Arnhem en Harderwijk. De weg werd gebruikt door Nederlandse handelaars uit Kampen, Zwolle, Harderwijk en Arnhem om handel ter drijven met steden in Noord-Duitsland. Er werd veel over water verhandeld maar ook over land. Ze trokken met graan, hout, lakens en bier naar andere steden. Hier staat een gietijzeren ANWB-bord dat dateert uit het begin van de 20e eeuw.
Vijverberg
De Vijverberg is een oud landgoed met beuken die nog uit de 19e eeuw stammen. Hier werd toen een landschapspark ontworpen met paadjes, bruggetjes en watervallen. De schrijver Nijhoff die veel van wandelen hield en hier vele wandelingen maakte beschreef het gebied lyrisch.
Sprengen
Op Warnsborn liggen een aantal sprengen. Er ontspringen beekjes die opvallend genoeg naar het noorden stromen, en niet naar de rivier in het zuiden. Na een aantal vijvers en plassen verdwijnt het water weer in de grond. Er liggen een aantal oude grafheuvels en er zijn heideveldjes. Een spreng, sprang of sprengebeek is een door mensen gegraven of verlegde beek met zodanige gegraven bronnen dat er onder druk staand grondwater aan de oppervlakte wordt gebracht. Sprengen worden gemaakt door een gat te graven in de helling van een heuvel tot de grondwaterspiegel bereikt is op een plek waar voldoende waterdruk is. Uit deze sprengkop stroomt dan het bronwater eerst naar de oppervlakte en vervolgens door een kanalenstelsel naar de gewenste plek.
Landgoed Warnsborn
Het landgoed omvat de voormalige landgoederen Vijverberg, Hoog Erf en Laag Erf. Het landgoed is in bezit van Het Geldersch Landschap. Het gebied waarop park Warnsborn is ontstaan ligt op de stuwwal van de Veluwe ten noordwesten van het huidige Arnhem. Het gebied was al heel vroeg bewoond. Er zijn veel archeologische vondsten gedaan waaronder elf grafheuvels van ongeveer 4000 jaar oud. De naam Warnsborn is afkomstig van de woorden ‘born’ of bron en ‘warn’ staat voor zuiver. De naam ‘Warnsborn’ betekent dus ‘zuivere of heldere bron’ en is waarschijnlijk net als de naam vijverberg ontleend aan de op het landgoed aanwezige bronnen of sprengen. Opvallend aan de beken die vanuit de sprengen lopen is dat zij niet afwateren naar de in het zuiden gelegen Nederrijn maar naar het noorden waar het water na een aantal vijvers en plassen verdwijnt in de zandige ondergrond.
Monument
In augustus 1910 verongelukte Clement van Maasdijk bij de voorbereiding van vliegdemonstraties in Arnhem. Daarmee verdient hij de twijfelachtige eer om het eerste Nederlandse slachtoffer te zijn van een vliegongeval. De Ruswatlaan bij het begin van de wandeling was de startbaan. Het ging mis op het vierde rondje, het toestel met twee motoren stortte neer op de Wanrbornse Heide.