Groene Wissel Bakel
Wandelen naar de Grotelsche Heide
Kenmerken
Lengte: 11 kilometer
Start- en eindpunt: Busstation Centrum Bakel
Landschap: Beek en boerenland
Groene Wissel Bakel - Wandelen naar de Grotelsche Heide
Bakel is een gezellig en echt Brabants dorpje waar ik start bij het kerkplein. De enorme kerk prijkt zoals in zovele dorpen in Brabant midden in Bakel, inwoners halen broodjes bij de bakker en op een aanplakbiljet staat: Wúnder Bakel. Het festijn is één groot drinkfeest maar kenmerkt de gezelligheid in het dorp. De wandeling gaar langs bosranden richting Grotelsche Heide. Je loopt over boerenlandpaden en bereikt het hoogtepunt van de wandeling, de Esperloop. De kronkelende beek wordt gevoed door kwelwater van de Peelrandbreuk. Het pad vlak langs de beek is bekoorlijk. De weg terug naar Bakel gaat langs de Aarlese vijver en in het dorp zie je nog de mooie standerdmolen op een licht verhoogde ‘berg’ liggen. Op het kerkplein kun je het kunstwerk bekijken die de Peelrandbreuk uitbeeldt. Een aangename wandeling in het Brabantse land met veelal onverharde paden.
Links en rechts van de Peelrandbreuk
Bakel ligt op de Peelrandbreuk, een geologische breuklijn die zijn naam dankt aan de Peel. De lijn loopt grofweg van Vlodrop bij Roermond naar Heesch bij Oss. Na afloop van de wandeling ben ik op uitnodiging aanwezig bij de presentatie van de nieuwe wandelgids van Gegarandeerd Onregelmatig ‘Links en rechts van de Peelrandbreuk’. Met gids wandel je in 186 kilometer langs de Peelrandbreuk van Vlodrop in Midden-Limburg naar Heesch in Noord-Brabant. Onderweg word je op bijzondere verschijnselen in het landschap gewezen die gerelateerd zijn aan de Peelrandbreuk. Op de route zie je stuwen, oranjerood gekleurde slootjes en verhogingen in het veld. De wandelingen leiden je over heidevelden, langs wijstgronden, stroompjes, mariakapelletjes en door bossen en dorpjes.
Bert van der Schagt over de route
Niet alleen kort maar ook heel leuk is deze zeer afwisselende wandeling door het Brabantse land. Na het gezellige centrum (met daarin de fraaie Sint Willibrorduskerk) wandelt u langs de Willibrordusmolen en over stille landwegen naar de bossen van de Grotelse Heide. In die bossen kuiert u langs de schitterende Aarlesevijver en over smalle bospaadjes (en een enkel struinpaadje) een dikke kilometer langs de Esperloop (een meanderend bosbeekje), het hoogtepunt van deze route. Na weer een handvol akkerlandwegen volgt een leuk stukje langs bos- en akkerranden, daarna bent u weer vlot bij de bushalte.
Achtergrondinformatie
Bakel
Bakel was gelegen aan de oude doorgaande weg van Empel naar Roermond aan een weg, die ook wel de Oudestraat werd genoemd. De plaatsnaam Bakel komt de eerste keer voor in een akte uit 714. Bakel is daarmee bijna het oudste dorp van Nederland maar in ieder geval het oudste dorp van Zuid-Oost Nederland. Bakel is een loo-naam, verwijzend naar een open loofbos of loo waarbinnen de nederzetting lag. Het voorvoegsel bak- zou afgeleid zijn van rug, welving of hoogte. Bakel wordt gedomineerd door de kerk. Vanuit het zuiden voert het Kerkepad erheen, dat dwars door de nieuwbouwwijk voert. Voor het kerk ligt een plein met onder meer een dorpspomp uit 1996 en een bronzen beeldje van D’n Bakelse Pier, een bierdrinkende boer.
Grotelsche Heide
Het uitgestrekte gebied was vroeger een vlakte tussen Bakel en De Mortel. Het is nu een afwisselend landschap met naald- en loofbos, graslanden en heide. De Esperloop, een heidebeek, kronkelt door het gebied. Het wordt begraasd door runderen zodat het beekdal en de heide niet dichtgroeien tot bos.
Sint-Willibrorduskerk
De voorloper van deze kerk werd voor 721 gesticht door Willibrord en werd gewijd aan Petrus, Paulus en Lambertus. Willibrord stichtte ook onder meer een kerk in Deurne. In totaal hebben er drie kerken in Bakel gestaan, de eerste was een houten kerk die werd vervangen door een stenen romaanse kerk. De huidige kerk stamt uit het begin van de 16e eeuw, maar is meerdere malen ingrijpend vernieuwd en verbouwd onder meer ten gevolge van een brand in 1708. Zowel het schip en de toren werden in 1721 herbouwd. De figuur links van de deur houdt een boek en een staf vast, de figuur rechts van de deur houdt een miniatuur kerkje vast. Het oorspronkelijke Willibrordusbeeld dat boven de entree was geplaatst staat op het kerkhof achter de kerk.
Esperloop
De beek wordt gevoed door grondwater dat opwelt langs de ‘Storing van Millheeze‘, een kleine breuk in de aardkorst en zijbreuk van de Peelrandbreuk die van Roermond naar Oss loopt. Het zuivere water van de beek trekt de gewone bronlibel aan en aan de oevers staan beekdalplanten als dotterbloem en zwarte zegge.
Aarlese Vijver
De vijver is een voormalige zandafgraving aan de rand van het Grotelse Bos. Er zijn hier plannen om hier recreatie te ontwikkelen.