Trage Tocht Terschelling West – Wandelen met een weids panorama over eiland en zee

Ik maak een eerste ronde over het gevarieerde eiland Terschelling: Trage Tocht Terschelling-West. Het is een intensief rondje met steile beklimmingen van hoge duinen en passages door mul zand. Voor je hier bent, proef je van cultuurhistorie bij de bunkers van de Tigerstelling. Imposant zoals ze zijn aangelegd, en getuige van een manier van oorlog voeren zoals we die niet meer kennen. De zee bereik je over uitgestrekte heidevelden, slingerend, stijgend en dalend. Het duingebied is zo uitgestrekt dat je je in niemandsland waant. De lange wandeling over het strand is de entree tot een klein duingebied met het Riviertje. Via vlonderpaden bereik je langzaam West waar je langs oude pandjes en de machtige Brandaris weer bij het beginpunt, De Veerhaven, eindigt. Terschelling biedt veel moois en dit is nog maar het begin.

Het eiland is in de middeleeuwen ontstaan nadat een zandplaat met de naam De Schelling verheelde met een oostelijk gelegen eiland Wexalia. De naam Wexalia, Wuxalia of Wecsile was de middeleeuwse naam voor wat thans Oost-Terschelling is. Terschelling bestaat voor bijna 80% uit natuurlijk duinlandschap en kwelders. De duinen en kwelders zijn sinds 1909 in beheer bij het Staatsbosbeheer. Het westelijke deel van het eiland, de Noordsvaarder is ontstaan uit een zandplaat die rond 1850 met het eiland verheelde. De Kroonpolders ten noorden van West-Terschelling zijn ontstaan tussen 1921 en 1929 door de aanleg van stuifdijken. Andere duingebieden op Terschelling zijn het Griltjeplak, de Landerumerheide en de Koegelwieck. In de natte duinvalleien van Terschelling komt de cranberry of Amerikaanse veenbes voor. Het waardevolle natuurreservaat de Boschplaat ligt op het oostelijke deel van Terschelling, en is bijna tien kilometer lang.

West-Terschelling is met 2.565 inwoners het grootste dorp op het Friese waddeneiland Terschelling. De bewoners van Terschelling noemen het dorp kortweg: West. Het dorp heeft een oude kern, door de bewoners Oud-West genoemd, waaromheen een groot aantal nieuwe wijken is gebouwd. In West-Terschelling ligt de haven van Terschelling aan een natuurlijke baai. Terschelling heeft een kleine eigen vissersvloot. Het dorp is in de twaalfde eeuw ontstaan op een zandplaat die een eeuw eerder met de rest van het eiland verheelde. De naam van het dorp schijnt te zijn afgeleid van de naam die de zandplaat droeg, namelijk De Schelling. De vuurtoren de Brandaris is de oudste nog werkende vuurtoren van Nederland. Bovenin bevindt zich de bemande zeeverkeerscentrale Brandaris. Deze toren is vernoemd naar Sint Brandarius of Brandaan. In het huidige dorp West-Terschelling stond in de middeleeuwen een Sint-Brandariuskerk, waarvan de toren als baken voor de scheepvaart diende. Deze kerk bestaat niet meer. De huidige Brandaris heeft de rol van baken van de voormalige Brandarius-kerktoren overgenomen; vandaar dat deze vuurtoren de naam van de zeevarende heilige Brandaan heeft behouden.

Bunker Museum Terschelling is een museum over de Tweede Wereldoorlog op het Nederlandse eiland Terschelling. De Duitse radarstelling Tiger was onderdeel van de Atlantikwall en bestond uit honderd bunkers. Van de vijfentachtig nog aanwezige bunkers zijn er vier aangewezen als museumbunker. De grootste bunker heeft heeft de codenaam Bertha.  De muurdikte is 2 meter. In de bunker werden radargegevens verzameld.

Het Donkere Bos is een groot bosgebied ten noorden van het dorp West-Terschelling. Dit bos bestaat voornamelijk uit dennenbomen.

Het Noordzeestrand van Terschelling is vooral beroemd vanwege de gigantische breedte van het strand. Hier vind je nog rust en ruimte en dansen de vogels op de wind boven het wateroppervlak.

Kroonpolders is een duingebied en beschermd natuurgebied ontstaan tussen 1920 en 1929 ontstaan in het zeegebied tussen de oude duinen van Terschelling en de zandplaat de Noordsvaarder door de aanleg van stuifdijken. Die moesten de grote toevoer van stuifzand uit het Westen opvangen, dat de in cultuur gebrachte delen van de oude duinen bedreigde. Symen Kroon, kantonnier en tweede havenmeester op Terschelling, werkte aan dit stuifdijkencomplex, dat naar hem werd genoemd. Het gebied bestaat uit een zestal lage valleien gescheiden door lange rechte stuifdijken. Er komen vele vogelsoorten voor in dit gebied op Terschelling.

Het riviertje op Terschelling verwijst naar een duinbeek dat door het Groene Strand stroomt. Deze duinbeek voert overtollig water af uit het duingebied naar de Waddenzee. Het Groene  Strand is een langgerekte vallei tussen twee zeerepen aan de westkant van Terschelling, vlakbij West-Terschelling. Door regelmatige overstromingen ontstond hier een zoet-zilt overgangsgebied of kwelder, met een bijzondere, zeldzame vegetatie.