Trage Tocht Kasteren – Wandelen in de Geelders

Een oude spoorlijn overwoekerd door bramenstruiken, overal vogelgeluiden, percelen met eiken op rabatten, een prachtig pad langs het Duits Lijntje. De wandeling begint al meteen prachtig. Wat volgt is wat kleine natte poeltjes met wilgen, over wat nog een echt voetpad is. De vinken vliegen voor me uit. Later een kleinschalig halfopen landschap, er volgt een mooie lange lijn door een waterwingebied. De smalle strook groen trekt in een grote bocht door het populierenlandschap. Gemengde boomsoorten zijn hier aangeplant. Een lange zandlaan langs eindeloze akkers laat zien dat Brabant nog rijk is aan een hoog gehalte aan onverharde paden. Pas geploegd land, de Beeksche Waterloop die op enkele plekken nog kronkelend door de weilanden stroomt. Het zou slecht gaan met de paardenbloem, nou, hier in Brabant niet. Het is soms een zee aan paardenbloemen. Een kleinschalig landschap bij de Vossenholen verrast iets later: kleine weilandjes, hoge populieren langs lange zandlanen, populierenbosjes, graspaden, bloemenvelden en akkerlandjes. Richting eind wordt het landschap wat minder open. Een ‘colonne van knotwilgen’ staat paraat in een weiland, een ‘symfonie van insecten’ is het enige dat je hoort en een ‘varenparadijs’ vergezelt je richting het einde van de wandeling bij herberg In ‘t Groene Woud ………..

We maken een bijzondere, afwisselende wandeling aan de oostkant van Boxtel in nationaal landschap het Groene Woud door natuurgebied De Geelders. Grote delen van De Geelders zijn in bezit van Brabants Landschap en Staatsbosbeheer, maar ook de Marggraff Stichting heeft percelen in eigendom. Het natte, moerassige karakter van het gebied is te danken aan de aanwezigheid van leem. Voor de afwatering is een uitgebreid netwerk van greppels en sloten aangelegd. Met het uitgegraven zand werden de rabatten opgeworpen. Het landschap bestaat uit hakhoutwallen, loofbos met dreven, populierenbosjes, heide, grasland en akkers. Sinds de 14e eeuw is het al in gebruik, nog te zien aan de houtkampen, oude ‘houtkwekerijen’ die stammen uit de middeleeuwen. Het is de bedoeling om het gebied grotendeels aan de natuur over te laten, wat moet resulteren in veelzijdige flora en fauna. We lopen even langs het Duits Lijntje, een oude spoorlijn tussen Boxtel en Wesel die in 2004 definitief werd gesloten, en komen bij het buurtschap Achterste Hermalen in een meer halfopen populieren- en knotwilgenlandschap. De route gaat over een lange, rechte laan door het beekdal van de Beekse Waterloop en vervolgt over slingerende paadjes tussen de velden terug naar de leembossen. Daar maken we nog een mooie slinger door het natte bos. Aan het eind is het goed verpozen bij Café ‘t Groene Woud. Hou er rekening mee dat het rabattenbos in sommige periodes flink nat kan zijn en dat je last kunt hebben van muggen. Deze wandelroute raakt aan en loopt een klein stukje gelijk op met Trage Tocht Gemonde.

Kasteren is een gehucht bij Liempde en ligt langs de Dommel. De naam Kasteren is mogelijk ontstaan uit het Latijn, van het woord Castrum of Castra . Langs de plek bij de Dommel zou mogelijk een Romeins kampje geweest zijn. Bewijzen zijn daar overigens nooit voor gevonden. Langs de rivier zijn in het stroomafwaarts gelegen dorp Gemonde al eerder Romeinse overblijfselen ontdekt. Het zou om een oude wegroute kunnen gaan. Plaatsen zoals Casteren, Castres en Kasterlee zijn ontstaan uit hetzelfde toponiem.

De herberg is rond 1800 als houten huis gebouwd door Wouter Vorstenbosch. De herberg stond toen nog aan de andere kant van het spoor en wordt in 1832 genoemd in documenten van het kasaster. In 1849 wordt het toenmalige pand verkocht en afgebroken. Eerder, in 1838, bouwt een advocaat uit Eindhoven het huidige café. Dit komt in 1881 in handen van Petrus Peijnenburg. Tien jaar later draagt hij het café over aan zijn drie vrijgezelle kinderen Jan, Caat en Sien. Zij verbouwen het pand in 1937 tot het huidige huis met een stal, schuur en cafégedeelte. In de volksmond staat het café bekend als het café van ‘Sien Peijn’.

De Geelders is een natuurgebied en bestaat uit een aaneengesloten complex van verschillende leembossen met bos, weiland en enkele kleine heideveldjes tussen Boxtel, Liempde en Schijndel. Het gebied ligt in het hart van het Nationaal Landschap Het Groene Woud. Het is een groene enclave in het omringende agrarische gebied. In de bodem is hier veel leem aanwezig, waardoor het gebied zeer vochtig is. Het leembos bestaat grotendeels uit loofbos en is rijk aan soorten. Soorten die in het gebied voorkomen zijn: Bosanemoon, Slanke sleutelbloem en Zwarte rapunzel. Ook is het rijk aan vogelsoorten zoals de Middelste bonte specht, Houtsnip en Wespendief.

De spoorlijn Boxtel – Wesel, ook wel het Duits lijntje genoemd is een voormalige spoorlijn van de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij (NBDS). De lijn verbond het Duitse Wesel met het Nederlandse Boxtel via Goch, Gennep, Mill, Uden, Veghel en Schijndel. Het traject werd geopend in 1878, opdat het onderdeel kon worden van de snelste verbinding Londen–Berlijn–Sint-Petersburg. In de jaren 1960 en jaren 1970 werd in fasen het Duitse gedeelte gesloten en opgebroken. In 1950 beëindigde de NS het laatste stukje personenverkeer op de lijn Boxtel-Uden en in 1972 werd het goederenvervoer op het stuk Mill – Gennep beëindigd. In 1978 verdween ook het goederenvervoer tussen Uden en Mill en in 1983 tussen Veghel en Uden, waarna de sporen werden opgebroken.

De Beekse Waterloop is een zijriviertje van de Belgisch-Nederlandse beek Dommel, van 20 km lengte. Het riviertje ontstaat op de Jekschotse Heide, tegenwoordig een landbouwontginning, ten noorden van het Vresselse Bos bij Nijnsel. Het beekje vervolgt zijn weg in noordwestelijke richting langs de buurtschap Koevering en bereikt even verderop het natuurgebied De Geelders waar de waterloop een iets minder strakgetrokken traject gaat volgen en de grens vormt tussen de gemeenten Schijndel en Sint-Oedenrode. Dan stroomt de Beekse Waterloop ten noorden van de plaats Gemonde om ten noorden hiervan bij de Genenberg, gemeente Sint-Michielsgestel, in de Dommel uit te monden.

Kiskes Wei, ook wel bekend als ’t Weike, ligt midden in De Geelders. Het Weike is net zoals het Heike een groot heideveld, waarvan het Weike ook een groot deel blauwgrasland, drassig hooiland, heeft. Beide velden worden zo open mogelijk worden gehouden vanwege de soorten die hier leven zoals de levendbarende hagedis en hazelworm. Ook de vleeskleurige orchis en klokjesgentiaan komen hier voor. De naam is in het Brabants dialect ‘de wei van Kees’.