Gouda ligt midden in het Groene Hart en wordt bijna aan alle kanten omgeven door het groen. De Stadse Trage Tocht Gouda leidt je door veel van deze groengebieden. Daarbij wandel je in de stad door parken en groenstroken waardoor deze wandeling behalve stads ook écht groen is. Het centrum van Gouda is een mooie tussenstop met horeca en historische bezienswaardigheden zoals het stadhuis, de Sint-Janskerk, het Joods Poortje en het Kostershuis. Hierdoor is het overal aangenaam wandelen en qua keuzes zijn mooie paadjes gekozen, je krijgt een mooi beeld van de stad maar van de omgeving en het groen van Gouda.

Rob Wolfs over deze route: ‘We maken een mooie stadse tocht om de oostrand en door de groene gangen van waterstad Gouda. Slootjes, plassen, kanalen, boezemwateren en een rivier met bruggetjes en bruggen in alle soorten en maten. Vanaf station Goverwellen lopen we over een brede grasstrook, geflankeerd door hoge populieren naar het afwisselende Goudse Hout. Het halfverharde Kale Jonkerpad leidt ons door een open veenweidegebied met langgerekte percelen, af en toe kleine bosschages en een heemtuin. Koeien en schapen grazen in de graslanden. We wandelen met het Hoefslagpad en Aschpotpad langs de rand van bebouwing naar de Breevaart. Een smal wandelpad parallel aan het brede water komt uit bij de mooie gerestaureerde Dubbele Reeuwijkse sluis. Na wat stads gekronkel over het Omlooppad genieten we als heuse toerist van de prachtige architectuur in de binnenstad: De Waag, gotisch stadhuis, lange Sint Janskerk en Museum Gouda. Via het fraaie Houtmansplantsoen vervolgt de route naar stellingmolen ‘t Slot, zo genoemd omdat hier ooit een kasteel gestaan heeft. Over het jaagpad van Ooijen lopen we even langs de Hollandsche IJssel. Afwisselend over slingerende fietspaden en houtsnipperpaadjes door het Baden Powel Plantsoen en Gouds Geschenk komen we weer aan de stadsrand. Langs het Steinse Groen is het nog even polderen met weidse uitzichten over de Krimpenerwaard.’

De stad is ontstaan in de middeleeuwen op de plaats waar de Gouwe en de Hollandse IJssel samenkomen. Door deze ligging groeide de binnenvaart over deze rivieren sterk en groeide Gouda in de middeleeuwen uit tot een belangrijke stad. De twee rivieren hebben een grote rol gespeeld in de geschiedenis van Gouda en de vaarverbindingen tussen Vlaanderen en Nederland. De stad wordt voor het eerst genoemd in de elfde eeuw toen onder de naam Ter Goud. Het heeft twee bekende monumenten, het Oude stadhuis en de Sint-Janskerk. Gouda is heel bekend geworden als kaasstad met de Goudse kaas. In de zomer wordt verhandeld op de donderdagse toeristische kaasmarkt. Gouda wordt grotendeels omringd door natuur, in de vorm van weilanden en polders. De Krimpenerwaard, gelegen ten zuiden van de stad, grenst nagenoeg direct aan de binnenstad. Aan de westkant ligt de droogmakerij de Zuidplaspolder.

In Gouda Noord ligt het recreatie- en natuurgebied de Goudse Hout. De Goudse Hout is aangelegd in de jaren 80 van de twintigste eeuw, op de polder Willens, waarbij de oude verkavelde structuur uit de middeleeuwen grotendeels is behouden. Delen zijn beplant met bomen en struiken, andere delen hebben nog altijd een zeer open karakter. Ook zijn er enkele kleine meertjes. In het westen zijn een wieler- en skeelerbaan aangelegd, en verder zijn er een manege, Heemtuin Goudse Hout (1987), natuurspeelplaats Eldorado (2019), Goudse smultuin (2014) en een herdershonden vereniging. In het zuiden ligt een volkstuinencomplex en bevindt zich tevens een parkeerplaats.

Het stadhuis van Gouda op de Markt uit de vijftiende-eeuwse is een van de oudste gotische stadhuizen van Nederland. De bouw van het stadhuis werd in 1459 voltooid. Het isopgetrokken uit Belgisch kalksteen en op de voorgevel van het stadhuis prijken de beelden van Karel de Stoute, Filips de Goede, Filips de Schone en Floris V. Het interieur stamt deels nog uit de zeventiende en achttiende eeuw. Het gebouw staat midden op de Markt en geheel vrij van bebouwing. Volgens de overlevering wilde de graaf van Holland alleen toestemming voor de bouw geven als het stadhuis vrij zou blijven staan. Het klokkenspel in een nis aan de zijkant van het stadhuis dateert uit de jaren zestig van de twintigste eeuw. Het uurwerk werd geschonken door de directeur van een verzekeringsmaatschappij. Ook dit uurwerk herinnert ons aan de invloedrijke graaf Floris V. Ieder halfuur treedt Floris naar buiten om de bewoners stadsrechten te verlenen.

De kerk wordt ook wel Grote Kerk genoemd en is een grote kruiskerk in gotische stijl. De kerk is vooral beroemd door de reeks gebrandschilderde glazen. Deze gebrandschilderde ramen, vooral uit de Middeleeuwen en de Renaissance, tonen afbeeldingen uit de Bijbelse en vaderlandse geschiedenis. Het is het langste kerkgebouw in Nederland met 123 meter en dateert uit de 15e en 16e eeuw. De Sint-Janskerk is gewijd aan Johannes de Doper, de schutspatroon van Gouda. In 1552 woedde er een brand waarna beide buitenste zijbeuken werden verbouwd. Om een betere lichtinval te krijgen plaatste men daarop dwarskappen. In de ontstane dwarskappellen plaatste men vele altaren.

Aan de Jeruzalemstraat in het Raoul Wallenbergplantsoen staat een poortje met een bijzondere vorm. Mensen noemen het ook wel het Joodse Poortje. Dit poortje was ooit de toegang tot de Joodse begraafplaats aan de Boelekade. Het herinnert de inwoners van Gouda aan de vroegere directrice van het joodse oude mannen- en vrouwenhuis. In april 1943 werden zowel alle bewoners als het personeel weggevoerd. Alleen de directrice heeft de oorlog overleefd. Het is van baksteen en aan de bovenkant is een afbeelding van de davidster aangebracht.

Het park in de binnenstad van Gouda werd vanaf 1830 aangelegd, toen er ruimte ontstond langs de singels door de afbraak van de stadsmuren. Het park is vernoemd naar Cornelis en Frederik de Houtman, de twee Goudse broers die in 1595 met de eerste Nederlandse expeditie naar Oost-Indië voeren. In het park bevindt zich sinds 1880 een monument voor de twee broers. Het Houtmansplantsoen is, evenals de muziektent en enkele gedenktekens in het park, ingeschreven in het rijksmonumentenregister.

De huidige molen is de derde molen op die plaats en werd gebouwd na afbranden van een achtkante stellingmolen op Paasdag 1831. Het is een korenmolen en sinds 1962 is de molen eigendom van de gemeente Gouda. Tussen 2003 en 2007 onderging hij een ingrijpende restauratie. Hierbij moest de scheef gezakte molen rechtgezet worden. De molen staat op een mooie plaats langs de Hollandse IJssel op de stadswal.

Ooit hoorde het Steinse Groen tot het Land van Stein, een stuk land dat Arnold van Stein hier in bruikleen had. Het was een polder en stond vaak onder water. Rond het jaar 1000 zijn ze begonnen met het ontginnen van het gebied om het droog te leggen voor de landbouw. Er werden sloten gegraven, waardoor het water de rivier in kon lopen. En dijken moesten overstromingen voorkomen. In 1983 is begonnen met de aanleg van de Steinse Groen met als doel een overgangsgebied te maken tussen Goverwelle en het landelijke gebied van de gemeente Vlist. Omdat dit gebied officieel op het Land van Stein ligt kreeg het de naam Steinse Groen. Hier komt de breedbladige orchis voor die het heel goed op het boezemland. In 2014 werden vele honderden bloemen in bloei geteld.