Skip to main content
search
5-10 KMGelderlandTrage tochten

Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg – Wandelen langs oude sprengenbeken

By 4 januari 2025januari 11th, 2025No Comments

Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg

Wandelen langs oude sprengenbeken

 

Kenmerken

Lengte: 10 kilometer

Start- en eindpunt: TOP Bergse Bossen, Driebergen-Rijsenburg

Landschap: Bos, sprengen en landgoed

Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg

Wandelen langs oude sprengenbeken

De route start bij TOP Bergse Bossen en kenmerkt zich door vele kort achter liggende hoogtepunten. De Trage Tocht is de laatste die in de lange rij van 689 Trage Tochten is ontworpen. Rutger Burgers heeft in een relatief klein gebied verrassende deelgebiedjes aaneengeregen. Hoogtepunt is de Zwitserse Brug, maar ook de Lourdesgrot en het knusse landgoed Kraaybekerhof bekoren. Verder waan je je in de Heidetuin Driebergen in een Japanse tuin. En dit alles in een landschap waar je telkens weer de sprengenbeken tegenkomt. Ze zijn ooit gegraven om de nabij gelegen vijvers van water te voorzien. Ze werken niet meer als zodanig door de verdroging van de Heuvelrug. Maar ze zijn duidelijk in het landschap aanwezig en geven het gebied charme, zijn historisch interessant en belangrijk qua landschapsschoon en biotoop. Al met al is deze nieuwe Trage Tocht een hele mooie aanvulling op de vaak wat langere overige Trage Tochten. En dat alles nabij een druk bevolkt gebied, met snelwegen en spoorlijnen, maar dat hindert zelfs niet.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg op landgoed Kraaybeekerhof
Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg op landgoed Kraaybeekerhof

Rutger Burgers over de route

Deze fraaie boswandeling op de rand van de Utrechtse Heuvelrug is als een rijk gevuld krentenbrood. De vele ‘krenten’ geven de route volop smaak. Bij de Traay wandel je gelijk het Mollebos van Landgoed Den Treek Henschoten in. Hier zijn het de hellinkjes en zandverstuivingen die het gemengde bos zijn charme geven. We steken over naar het Driebergse Bos. Uiteraard hoor je hier de snelweg, want die is dichtbij. Maar al snel verdwijnt het geluid naar de achtergrond en verwonder je je over de komvormige vijvers en beken. Het zijn de relicten van de Utrechtse sprengenbeken. De gegraven beken dienden hier niet om watermolens aan te drijven zoals op de Veluwe. Nee, deze beken moesten de parkvijvers van de landgoederen op de Stichtse Lustwarande van water voorzien. Er ontstond hier een plezierlandschap voor welgestelden. De parken werden versierd met doorkijkjes, uitzichtheuvels en andere tierelantijntjes. Het meest sprekende voorbeeld hiervan is de Zwitserse Brug over de Kraaijbekerspreng. Het lijkt wel of de hoge brug over een diep dal is aangelegd, maar de heuvels aan weerszijden zijn puur kunstmatig. De sprengenbeek stroomt ook dwars door de fraaie Heidetuin, die tegenwoordig door het Utrechts Landschap wordt gekoesterd. In het Seminariebos zie je het volgende pareltje in de route: de Lourdesgrot met Mariabeeld herinnert aan de tijd dat hier jonge geestelijken in het Grootseminarie van aartsbisdom Utrecht werden opgeleid. Landgoed Kraaybekerhof ligt in het verlengde. Het is een fraai landschapspark met oude bomen en mooie vijvers. Maar kijk ook rond in de bloementuin, de zelfpluktuin en de bijentuin, geheel op biologisch-dynamische grondslag.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de kop van de sprengenbeek

Achtergrondinformatie

Landgoed Den Treek-Henschoten

Het bosreservaat is een deel van een veel groter boscomplex tussen de vallei van de Gulp en het hoger gelegen plateau. Het merendeel bestaat uit privébos en strekt zich uit over de taal- en landsgrens. het omvat veel loofhout en hier mag de natuur grotendeels haar gang gaan. Vroeger werd in deze streek ‘middelhout’ gerooid. Hierbij werden hier en daar dikke bomen gespaars om uiteindelijk te dienen als constructiehout. De overige struiken werden afgezaagd voor gerief- en brandhout. Het leverde bijzonder flora op, echter dit is economisch niet meer haalbaar in deze tijd. Nu mag het bos zich ontwikkelen tot oerbos.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij landgoed Treek-Henschoten
Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij landgoed Treek-Henschoten

Sprengenbeken

De bossen van Driebergen herbergen een aantal bijzondere sprengen. Deze zijn in de 18e eeuw gegraven, toen de bossen onderdeel werden van buitenplaats Sparrendaal. Sprengen ontstaan vanuit een natuurlijke bron: men groef zogenaamde sprengkoppen op een plek waar de waterdruk vanuit de bodem hoger was. Daardoor liepen de sprengen vol met water en zo werden de vijvers en waterpartijen van landgoederen in de omgeving voorzien van water. Deze waterlopen werden vanaf de buitenhuizen gegraven in de richting van bronnen op de Heuvelrug. Dit water voedde de vijvers op de buitenplaatsen. Verschillende bronnen, ook wel sprengkoppen genoemd, zijn nog aanwezig. De Fles(ch) voorzag Dennenburg van water, de Accaciavijver en de Koekenpan leverden water voor Sparrendaal. Grote delen van de sprengen zijn nog herkenbaar.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de sprengenbeek
Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de kop van de sprengenbeek

Landgoed Kraaybekerhof

Kraaybeek is een landgoed waarvan de ligging al in 1594, een boerenhofstede op deze plek, al wordt aangegeven. Langs de boerderij liep het beekje met de naam Kraaibeek. Op een belastinglijst uit 1683 wordt ene Jochem Tonisse ‘onder de Crayen’ als bewoner genoemd. De boerderij werd later De Kraai genoemd. Op het terrein van villa Kraaybeekerhof aan de Diederichslaan bevinden zich een negentiende-eeuwse kas met zacht groen gekleurd, geblazen glas. De vorm van de kas doet denken aan een ui. De 19e-eeuwse ijskelder wordt bewoond door vleermuizen. De tuinen op het landgoed worden sinds 1977 biodynamisch beheerd. In het vrij toegankelijke Kraaybekerhof bevinden zich een bloementuin, een bijentuin met bijenstal, kruidentuinen en een groentetuin.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg op landgoed Kraaybeekerhof

Lourdesgrot

De Driebergse Lourdesgrot bevindt zich op het Seminarieterrein en is in het voorjaar van 2016 hersteld. De Lourdesgrot in Driebergen werd ongeveer 120 jaar geleden gebouwd op het terrein van het voormalige grootseminarie Rijsenburg, niet zichtbaar van buiten het afgesloten terrein. De grot is op een verhoging opgebouwd met zogenaamde misbaksels en met de opening richting Jeruzalem. De grot ligt in een Engelse landschapstuin met daarin diverse sprengen en watergangen die in 1790 gegraven zijn.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de Mariagrot
Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de Mariagrot

Zwitserse Brug

De Zwitserse brug is een rustiek bouwsel en ligt in een landschappelijk aangelegd deel van het bos met de bosweide en de welvijvers de Grote en de Kleine Kom. De heuvelachtige en bosrijke omgeving van Driebergen met zijn zuivere lucht riep in de 20e eeuw associaties op met Zwitserland. Dit leidde tot bouwwerken in de Zwitserse stijl.

Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de Zwitserse Brug
Wandeling over Trage Tocht Driebergen-Rijsenburg bij de Zwitserse Brug

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu
AMBULARE
Privacy Overzicht

Deze website maakt gebruik van cookies, zodat wij u de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in uw browser en voert functies uit zoals het herkennen van u wanneer u terugkeert naar onze website en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de website u het meest interessant en nuttig vindt.

U kunt al uw cookie-instellingen aanpassen door naar de tabbladen aan de linkerkant te gaan.