Trage Tocht Colckhof en Alerdinck – Wandelen over de landgoederen Colckhof en Den Alerdinck

De wandeling is bijna een ode aan het landschap. In een verder grasrijk weilandenlandschap wandel je door twee pareltjes van landgoederen. In een sfeer van rust en romantiek doet de route prachtige boogbruggetjes, lange lanen, waterpartijen, stijlvolle huizen en knusse steegjes aan. Bijna aan het einde van de wandeling kun je even in het theekoepeltje de wandeling overdenken. Het is een wandeling waarbij de twee gebieden ook nog eens worden verbonden door de langste eikenlaan waarover ik ooit heb gelopen. In een kaarsrechte lijn loop je iets hoger over de oude zeedijk die het landgoed vroeger moest beschermen. De eiken staan in stellen links en rechts van je en hier lijkt geen eind aan te komen. De doorkijkjes op het landgoed en het neoclassicistische landhuis zijn uniek en al wandelend waan je je als een landheer die in de 19e eeuw over zijn land loopt.

Routemaker en bedenker Rob Wolfs over deze route: ‘We maken onder de rook van Zwolle een niet al te lange wandeling over de landgoederen Colckhof en Den Alerdinck. Het landschap is hier verrassend kleinschalig. We wandelen vanaf de parkeerplaats landgoed De Colckhof op. Slingerpaden, beken en vijvers met klassieke boogbruggetjes zorgen voor ‘Engelse romantiek’. Het neoklassieke landhuis ligt er wat verscholen bij. De route vervolgt over een karrenspoor langs de Nieuwe Wetering. De wetering werd al vanaf de tweede helft van de 12e eeuw gegraven om het natte gebied te ontwateren. Rond 1800 was de Nieuwe Wetering nog in gebruik als vaarweg voor landbouwproducten en hout richting Zwolle. Op de grens van de landgoederen en het open boerenland lopen we over prachtige wandelpaden met klinkende namen als ‘Zeedijk’ en ‘Armjagersdijk’ in de richting van het Overijssels Kanaal. Het Overijssels Kanaal verbindt Zwolle met Almelo, en is ooit gegraven als scheepvaartroute. Het kanaal heeft zijn scheepvaartfunctie allang verloren en doet alleen dienst als afwateringskanaal. Het tweede deel van de wandeling brengt ons over brede boswegen van landgoed Den Alerdinck II terug naar de kronkelpaden en vijverpartijen rond havezate Den Alerdinck.’

De Colckhof is een landgoed met buitenplaats bij Laag Zuthem met een omvang van 40 hectare, waarvan 25 ha uit bos bestaat. Het gebied is sinds 1989 eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. In de 18e eeuw was de Colckhof een spieker, een plek waar graan wordt opgeslagen, die ook diende als buitenverblijf voor de eigenaar. Het landgoed was toen, naast voor landbouw en veehouderij, voor een belangrijk deel in gebruik als hakhoutplantage. Rond 1850 werd het huidige neoclassicistische landhuis gebouwd. Het parkbos was begin negentiende eeuw al aangelegd in landschapsstijl, mogelijk naar ontwerp van J.D. Zocher sr. Tussen waterpartijen, slingerlanen en doorkijkjes over glooiende weilanden staan nog zware beuken en eiken die dateren uit de tijd van aanleg. Een halfronde theekoepel en een ornamenteel eendenhok uit de tweede helft van de negentiende eeuw completeren het geheel. De koeien die hier weiden zijn lakenvelders, een oud ras en de eikenhakhoutbosjes worden elke vijftien jaar ‘geoogst’.

De Kolkwetering wordt gevoed door water vanuit het stroomgebied en voert water af op de Nieuwe wetering bij Laag Zuthmen. Hier zijn de oevers natuurlijker gemaakt, dat wil zeggen dat er een geleidelijk aflopende overgang van land naar water wordt aangelegd. De oevers zijn, behalve mooi om te zien, ook goed voor de waterkwaliteit. Verder zijn er in de wetering stuwen zodanig gemaakt dat de vissen er goed kunnen passeren.

De(n) Alerdinck is een havezate in Laag Zuthem waarvan naam rond 1500 voor het eerst werd genoemd. Waarschijnlijk is de naam afkomstig van twee boerenerven: het Groot Alerdinck en het Klein Alerdinck.  Het bestaat ui een huis met de daarom heen liggende bossen, inclusief park, grachten en tuin. Het ligt midden in het prachtige Sallandse coulisselandschap. De boomgaard van het landgoed telt veel oude appelrassen. Het landgoed maakt onderdeel uit van een gebied met meerdere landgoederen zoals het direct zuidelijk gelegen De Colckhof en het oostelijk gelegen De Gunne. Er wordt dan ook gesproken van een landgoederenzone.

In 1851 begon de Maatschappij met de aanleg van het eerste gedeelte van het kanaal, dat vanaf Zwolle gedeeltelijk via de Nieuwe Wetering een tracé dwars door de binnenlanden van Salland naar de Regge volgde. Honderden arbeiders groeven het kanaal met behulp van spaden en kruiwagens. Inmiddels heeft het kanaal geen vervoersfunctie meer. Toen de stoomtrein opkwam, was het vervoer over het kanaal met schepen niet meer nodig. Voor regulering van de waterstand zijn de kanalen tot op heden nog steeds heel belangrijk.

In 1825 werd Overijssel geconfronteerd met een grote overstroming. Hierdoor kwam op landgoed Alerdinck het water zelfs een meter hoog. Er kwamen een aantal koeien en varkens om het leven en de toenmalige eigenaar van Den Alerdinck, van Sonsbeek, liet deze Zeedijk aanleggen.