Langs de Brabantse Aa – Helmond Brouwhuis-Helmond

In een grote boog gaat de route van Oost-Helmond naar het Centraal Station van Helmond. Het is een echt groene wandeling met het Landschapspark Kloostereind, de flanken van de Brouwhuische Heide, de Groene Punt, het Groot Goor en het Goorlooppark. Onderweg zie je de Nieuwe Aa die via machtige duikers onder de omlegging van de Zuid-Willemsvaart wordt geleid. Halverwege een markant punt, daar waar eens de Stiphoutse watermolen stond. Vlak bij Sluis 7 in de Zuid-Willemsvaart rest nog het witte huis met opschrift ‘De Oude Watermolen.’ In een niemandsland met brede veldwegen langs open velden kom je na het Eindhovens Kanaal in het Groot Goor, een kleinschalig landschap, en in het Goorlooppark, een groene zone die tot de Warande reikt. Het slotakkoord wordt gevormd door de wijk Suytkade, een architectonische hoogstandje op voormalige terreinen van de metaal- en textielindustrie.

Brouwhuis is een voormalig dorp en sinds de annexatie in 1968 een wijk van de gemeente Helmond. De kerk, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Middelares aller Genaden, kwam gereed in 1929, enkele honderden meters ten westen van het oude gehucht. Het is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School met elementen uit de Neogotiek. De kerk werd gebouwd als hulpkerk van de parochie te Bakel, waar men eerst naar de kerk ging.

Landschapspark Kloostereind ligt tussen het landelijke oude Brouwhuis en het nabijgelegen bedrijventerrein. Het landschapspark vervult een rol als ‘groenwering’ om de verdere verstedelijking en industrialisering tegen te houden. In Landschapspark Kloostereind ligt de nadruk op het in stand houden van het agrarisch cultuurlandschap met oud-Nederlandse veerassen. Naast het park ligt een sportcomplex met Trambaantje als clubgebouw, verwijzend naar de voormalige trambaan naar Asten.

Het duurde van 1982 tot eind 1993 voordat de omleiding klaar was. Grote schepen hoeven vanaf toen niet meer door de binnenstad te varen. Ook openstaande bruggen met wachtende auto’s behoren dan tot het verleden. Door beperkte financiële middelen werd het project in gedeeltes uitgevoerd. Zo stonden de huidige bruggen over het nieuwe kanaal er eerder dan dat het kanaal er lag.

Hier eindigt de omlegging van de Zuid-Willemsvaart en misschien is de Groene Punt wel het minst bekende natuurgebied van Helmond. Het gebied wordt doorsneden door de Nieuwe Aa en bestaat uit bloemrijke ruigte, droge én natte bloemrijke graslanden en een beek waarde ijsvogel broedt.

Langs het kanaal staat een wit huis met daarop de naam ‘De Oude Watermolen’. Achter dit huis stond de watermolen van Stipdonk. Die watermolen stond op de Aa en Hertogin Johanna van Brabant verleende in 1370 het dwangrecht voor deze molen aan de priorij van Postel. Dat dwangrecht hield in dat de inwoners van Lierop verplicht waren hun graan op deze molen te laten malen. Door het rechttrekken van de Aa werd de molen onbruikbaar, in 1948 werd de molen gesloopt.

Het gebied is eigendom van de gemeente Helmond en was vroeger gedeeltelijk in gebruik als vuilstort. Het ligt tussen het Eindhovens kanaal en de stad Helmond. Er broeden vogels als kleine bonte specht, nachtegaal en steenuil en bestaat uit enkele rietlanden, weilanden en een uitgestrekte appelboomgaard.

De Goorloop ontspringt bij Mierlo en mondt in de Aa bij Boerdonk uit. De herinrichting van de Goorloop heeft geleid tot de ontwikkeling van het Goorlooppark. De kaarsrechte beek is hier omgevormd tot een licht slingerende beek met flauwe oevers met lisdodden en riet. Het park reikt tot aan de Warande in het noorden van Helmond.

Het markante punt ligt midden in de nieuwbouwwijk Suytkade, een voormalig fabrieksterrein. De motte, een heuvel in het midden van de wijk, verwijst naar een vroegmiddeleeuwse heuvel, waarop een donjon (toren), een kasteel, een burcht of een verdedigingswerk werd aangelegd. Prominent in de wijk ligt Palladio, een halfrond wooncomplex. Verder staan er drie waterburchten, Doevenrade, Amerlingen en Duyvestein. In de toekomst verrijzen hier nog waterburcht HAvezate, TErveste en MArkant verwijzend naar Hatéma, een voormalig textielbedrijf.