Skip to main content
search

Groene Wissel Steenbergen 2 – Wandelen door Het Oudland

Groene Wissel Steenbergen

Wandelen door Het Oudland

 

Kenmerken

Lengte: 13 kilometer

Startpunt: Molenweg Steenbergen

Landschap: Kreken, polder en bos

Der wandeling laat oude kreken en een prachtig natuurgebied zien. De Ligne, een oude kreek, leidt je richting het afwisselende natuurgebied Het Oudland. Het is even doorbijten langs kassencomplexen tot je er bent. Maar dan volgen mooie doorkijkjes naar steeds nieuwe perceeltjes met gras, nat land en bosjes. De aanloop naar dit natuurgebied gaat over het Oudlandsdijkje. Deze prachtige zandweg kronkelt door het gebied dat op de overgang van zand naar klei ligt, de de Brabantse Wal. Via kronkelende paadjes en mooie laantjes loop je richting Welberg. Reeën springen op en vluchten naar kleine bosjes en via de bijzondere Mariakapel bereik je de Vaart in Welberg. Eindpunt Steenbergen is gezellig en knus met de machtige Sint Gummaruskerk als middelpunt.

Groene Wissel Steenbergen op her Oudlandsdijkje

Bedenker en routemaker Bart van der Schagt over de route: ‘Na het gezellige centrum, met de prachtige Sint-Gummaruskerk, maakt u een afwisselende wandeling door de polders en bossen van Het Oudland. De eerste helft gaat over enkele rustige boerenasfaltwegjes, een prachtig bebost slingerpad langs de Ligne (een oud kreekje) en een rustieke twee kilometer lange landweg: het Oudlands Dijkje, welke langs het natte natuurgebied Oudlands Laag slingert. Met de tweede helft kuiert u over een voetspoortje dwars door een flink weiland (met vriendelijke Brabantse koeien) naar en dan door de bossen van het Padmos. Daarin zullen de smalle slingerpaden door halfopen kleinschalig boslandschap u zeker bekoren. Via het dorpje Welberg wandelt u langs de H. Corneliuskerk en de dorpskroeg naar de bushalte.’

Steenbergen

Steenbergen werd waarschijnlijk gesticht in de tweede helft van de 13e eeuw en is sinds de eerste helft van de 14de eeuw te beschouwen als stad. Het heeft een rijke historie en groeide in de 14e en 15e eeuw, dankzij zoutwinning en handel met Antwerpen en Vlaamse steden als Brugge en Gent, uit tot een handelsstad. Toen door verschillende oorzaken de economische neergang was ingezet, werd Steenbergen in de 16e eeuw belangrijker als vesting- en garnizoensstad. De vesting maakte vanaf 1628 deel uit van de West-Brabantse waterlinie. Steenbergen heeft zich ontwikkeld van een nederzetting op een donk via een ommuurd middeleeuws handelsstadje tot een 17e-eeuwse vestingstad. Veel historische gebouwen zijn verdwenen, maar links en rechts van de Kaaistraat is het patroon van de vroegere straten en steegjes nog herkenbaar.

Groene Wissel Steenbergen bij de kerk in Steenbergen
Groene Wissel Steenbergen bij de haven in Steenbergen

Ligne

De Ligne is een belangrijke waterloop. Deze waterloop is haar bestaan waarschijnlijk begonnen als gegraven turfvaart en volgt voor een deel de loop van een oude kreek. De Ligne loost via een gemaal op de Steenbergse Haven.

Wandeling over Groene Wissel Steenbergen bij de Ligne

Vlaminkvaart

Deze turfvaart werd om 1264 om opdracht van de Vlamingen gegraven om de turf vanuit het veengebied Halsters Laag met schuiten naar het turfhoofd in Steenbergen te vervoeren. Deze turfschuiten werden vanaf het jaagpad voortgetrokken door mensen. Door overstromingen in de 14e eeuw is de vaart op plekken veel breder. Hier werd het een brede kreek. Op het turfhoofd in Steenbergen werd de turf gelost en vervolgens overgeladen in zeewaardige zeilschepen die de turf naar de Vlaamse steden vervoerden.

Groene Wissel Steenbergen bij de Vlaminkvaart

Het Oudland

Het Oudland ligt op de Naad van Brabant, waar het zand overgaat in het zeekleigebied. Hier werd al sinds de 13e eeuw het veen ontgonnen voor de moernering. Moernering is het afgraven van moer, ooit door de zee overspoeld veen, om daaruit door verbranding zout te kunnen winnen. Vanaf de 19e eeuw zijn de lagere delen bebost, onder meer met populierenaanplant op rabatten. De hogere delen werden gebruikt als weiland. De Watersnoodramp van 1953 heeft de lagergelegen bosaanplant vernietigd, waarna nieuw bos is aangeplant. Men probeertt het bos om te vormen naar meer natuurlijk bos: elzenbos en elzenbroek op de natste gronden en iepenrijk essenbos op de iets hogere gronden. Het Oudland is nu het beste te omschrijven als een aantrekkelijk mozaïekpatroon van (loof)bossen, bosschages en agrarisch gebied.

Groene Wissel Steenbergen bij het Oudland

Oudlandsedijk

In 1628 werden gedeelten van de polders Aanwas, Westland en Oudland bestemd om te dienen als inundatieterrein tussen Bergen op Zoom en Steenbergen. Het Halsters Laag en de forten Roovers, Prinssen en Moermont onder Halsteren en Bergen op Zoom sloten hierbij aan. Ter bescherming van de gedeelten deze polders, die buiten het inundatiegebied bleven, werden lage dijkjes of kadijken aangelegd. De kadijk van het Oudland heette oorspronkelijk ‘Oudlandsen Caydijk’. Na het verdwijnen van de oorspronkelijk militaire bestemming verviel het waterkerende karakter en bleef de huidige naam over.

Groene Wissel Steenbergen op her Oudlandsdijkje

Mariakapel Welberg

De Mariakapel is in 1933 ingewijd. Het kapelletje werd vereerd onder de titel ‘Moederke van Welberg’, ‘Moederke Maria’ of als ‘Lieve Vrouw van Welberg’. De verschijning van Maria zou aan Janske Gorissen (1906-1960) door middel van een visioen geopenbaard zijn. Maar door haar gedrag in het algemeen werd Janske zelf door de bedevaartgangers als voorwerp van verering gezien.

Groene Wissel Steenbergen bij de Mariakapel in Welberg

Welberg

Het ontstaan van Welberg begint in de 14e eeuw. In 1356 wordt Welberg voor het eerst vermeld, toen de zee het omringende land had aangetast en een berg uitsprong boven de omringende schorren. De naam Welberg is dan ook hoogstwaarschijnlijk afgeleid van een reliëf, liggend aan de waterkant. In deze lijn betekent Welberg dus een berg aan de waterkant of langs een waterloop. In de 15e eeuw werd Welberg herkend als plaats van bewoning, maar van dorpsvorming was nog geen sprake. Dit gebeurde pas in de jaren twintig toen Welberg 100 huizen telde en in 1928 de Heilige Corneliuskerk werd gebouwd en het een eigen dorpskarakter kreeg.

Groene Wissel Steenbergen bij de kerk in Welberg

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE