Strijbeekse Heide, Goudberg en smokkelaars
Grenswandeling Strijbeek - 11 KM
Ik ontwierp vijftien mooie wandelingen, met een groot percentage onverhard en door landschappelijk mooie en gevarieerde gebieden op de grens van Limburg en België. Van Kessenich bij de Limburgse grens tot aan Huybergen aan de grens met Zeeland. Vandaag de tiende uit een serie van vijftien: grenswandeling Strijbeek in een gebied dat al sinds mensenheugenis bekend staat als smokkelgebied.
De bloeiende heide is overweldigend, het paars mooier dan ooit en de uitgestrektheid van dit grensgebied zorgt ervoor dat je hier wandelt in een soort van niemandsland. Over dreven loop je vanaf de Smokkelaar naar de Strijbeekse Heide waar achtereenvolgens het Rondven en het Langven er prachtig bijleggen én met een hoge waterstand. De regen van de afgelopen weken heeft ze goed gedaan. Een ganzenkolonie op het Langven zorgt voor een kakefonie aan geluiden en bij de steen die herinnert aan Vincent van Gogh kijk je tussen de bloeiende heide naar dit schouwspel. Eerst nog het Patersmoer, net zo mooi, net zo paars, tot je België betreedt via een bruggetje over de Gouwbeekse Loop. In het Domaine De Elsakker is het mooi wandelen, afwisselend over intieme bospaden maar ook lange eikenlanen. Het slotakkoord wordt gevormd door de Gousberg tot je bij het eindpunt De Smokkelaar nog even wordt herinnerd aan de smokkelgeschiedenis van dit gebied.
De Smokkelaar
Het Smokkelaartje is één van de 8 Baroniepoorten, welke waardevolle natuurgebieden of bijzondere cultuurhistorische plekken in De Baronie ontsluiten.
Smokkelpaden
Zo makkelijk als het nu is, zonder fysieke grenzen en grenscontroles, zo moeilijk was het vroeger om goederen en personen over de grens te vervoeren. Goederen invoeren was erg duur en daarom werd er volop gesmokkeld langs de grens. D grensstreek van Nederland en België bij de Strijbeekse Heide is bekend om een grote smokkelgeschiedenis. Vooral werklozen smokkelden spullen over de grens en alles wat in België goedkoper was, werd naar ons land gesmokkeld. Het ging om suiker, elastiek, tabak, lampen en nog veel meer. De spullen werden veelal op de fiets meegenomen in zakken aan het stuur, maar ook weggestopt in bijvoorbeeld holle zadels of onder de kleren. Ook naar België werd er gesmokkeld, het ging dan vooral om vlees en vis. Zelfs militairen deden eraan mee, militaire voertuigen waren de eerste auto’s die betrokken waren bij smokkel.
Patersmoer of Goudbergsven
Het toponiem Patersmoer heeft waarschijnlijk betrekking op het ven zelf, wat afgaande op oude historische kaarten nooit als een echt ven werd beschouwd, maar als een venig, moerassig stuk woeste grond. In sommige geschriften wordt de naam Patersmoer overigens meer toegekend aan het heideterreintje met moerasvennetje dat tussen de Goudberg en de Strijbeekse Beek is gelegen. Het natuurreservaat Goudberg bestaat uit een ringveen (ven met veeneilandjes) waarin levend hoogveen voorkomt. De duin is begroeid met heide, eiken, berken en vliegdennen en door de toekenning van de status ‘staatsnatuurreservaat’ is voorkomen dat het ven tot cultuurgebied zou worden omgevormd. Het is ontstaan in de laatste IJstijd, toen het losliggende zand een stuifduin vormde, waarin in latere eeuwen een ven ontstond. De toen onstane Goudberg is nu nog zichtbaar als verhoging in het landschap.
Domeinbos De Elsakker
Dit voormalig kloosterdomein in de gemeente Hoogstraten is een rustgebied voor mens en dier. Het gebied was vroeger eigendom van een kloostergemeenschap uit Thorn, hoewel er nooit een klooster heeft gestaan. Het bestaat uit bos, heide, vochtige graslanden, poelen en vijvers. Er is een grote verscheidenheid aan vogels, maar je vindt er ook vele zoogdieren, amfibieën en insecten. De Elsakker sluit aan bij de Nederlandse natuurgebieden van Staatsbosbeheer , Strijbeekse heide en Gouwberg, en Natuurmonumenten, Chaamse beken en maakt zo deel uit van een veel groter natuurgebied, gezamenlijk meer dan meer dan 600 hectare.
Strijbeekse Heide
De Strijbeekse Heide ligt tussen de Strijbeekse Beek en de Chaamse Beek, tegen de Belgische grens. Het gebied ligt op hogere zandgronden. Rond 1900 bestond de Strijbeekse Heide nog uit natte en droge heide met daarin gelegen vennen, natte laagten en enkele vrijstaande naaldbomen, vliegdennen. In de eerste helft van de twintigste eeuw veranderde het landschap sterk. Grote delen heide werden namelijk ontgonnen voor landbouw en bosaanleg. Staatsbosbeheer speelde bij deze bosaanleg vanaf 1932 een grote rol. Er werden veel greppels en sloten gegraven voor een snelle afwatering. Aangeplante naaldbomen konden zich hierdoor beter ontwikkelen. Het hout diende voor o.a. het stutten van mijngangen in Zuid-Limburg. Vanaf 2005 voert Staatsbosbeheer herstelwerkzaamheden uit. Naaldbomen worden gekapt en de rijke toplaag wordt verwijderd. Door middel van runder- en schapenbegrazing wordt het gebied open gehouden en krijgt de heide kans zich te herstellen.
Overzichtskaart
Foto's van deze wandeling
