De Traagste Tocht – Baarn-Bussum

De twaalfde etappe van de Traagste Tocht kan met recht een heidewandeling worden genoemd. Onderweg loop je over de Zuiderheide, Westerheide, Bussummerheide en Fransche Kampheide. De entree dit deze heidegebieden wordt gevormd door en prachtige landgoed Groeneveld met het kasteel Groeneveld. Het landgoed bereik je via een langgerekt bos vanaf station Baarn, een van de weinige station die een koninklijke wachtkamer heeft. Deze werd eerst gebruikt door Prins Hendrik en later koningin Juliana en prins Bernhard. De heidevelden vormen een groot gebied tot aan Bussum. In de reeks van etappes van de Traagste Tocht maken de uitgestrekte bosgebieden van de Utrechtse Heuvelrug plaats voor meer landgoederen en de heidevelden in het Gooi. Langzaam leidt de route naar het IJsselmeer, de voormalige Zuiderzee. Met de paars bloeiende heide was het een kleurrijke etappe van de steeds langer en mooier wordende Traagste Tocht.

De bruggetjes zijn gemaakt van baksteen, bekleed met een ruwe pleisterlaag. De muren zijn ruw bepleisterd. Ze zijn waarschijnlijk aangelegd na de aanleg van de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort in 1874. Onder iedere brug liep een smalle, holle weg, die later voor de veiligheid werd opgevuld met aarde. Wandelaars konden door klaphekjes het spoor oversteken.

Het kasteel is een buitenplaats die in de zeventiende en achttiende eeuw werden aangelegd voor rijke Amsterdammers. Hier konden ze in de zomer verpozen. Vaak liggen deze buitens op de grens van zand- en veengrond. Het landgoed rond het kasteel is ongeveer 130 hectare en wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Het park van kasteel Groeneveld werd aangelegd in de Hollandse Barokke stijl, die wordt gekenmerkt door strenge geometrische vormen en imponerende oprijlanen.

Op Nieuwenoord staan woningen voor mensen met een verstandelijke beperking die een beschermde omgeving nodig hebben: midden in de natuur, waar mensen van oud tot jong, met uiteenlopende mogelijkheden, wonen en samenwerken.

In de Romeinse tijd en de late Middeleeuwen bestond reeds een flink Groot Wasmeer. De bodem in het gebied liet amper water door, zodat er meerdere vennetjes ontstonden. Rond 1800 was het een glooiend gebied met kleine vennetjes waarin de schapen werden gewassen. In de 19e en 20e eeuw werd het terrein gebruikt als vloeiveld van de ernaast gelegen rioolzuivering. Ook industrieën uit Hilversum-Oost loosden er hun afvalwater. De natuur in het gebied was door alle fosfaten in de grond heel voedselrijk geworden. Het gebied raakte begroeid met riet en wilgen. Toen het gebied in een hete, droge zomer droogviel, ging het verontreinigde slib stuiven. Dit zorgde voor een gevaarlijke situatie. In de zomer van 2003 werd daarom gestart met een ingrijpende sanering die in 2011 werd afgerond.

Zuiderheide is een heidegebied tussen Laren en Hilversum en is archeologisch en geologisch belangrijk. De Zeven Bergjes is de naam van de grafheuvels van ongeveer vierduizend jaar geleden die hier op de heide liggen. De grafheuvels strekken zich uit over de Zuiderheide en de aangrenzende Westerheide. In het zuidelijk deel van de Zuiderheide bevinden zich een aantal heidevennen die vroeger werden gebruikt om de toen aanwezige schaapskudden te wassen, vandaar de naam Laarder Wasmeer.

In vroeger tijden werd in het bos bij de heide hout gehakt op een oude stronk. Zo’n hakblok werd op z’n Larens ‘bluk’ genoemd. Bij dit bluk zette een kunstschilderes een houten keetje als atelier neer om van daaruit de omgeving of objecten te schilderen. Toen in dit onderkomen ook weleens een kopje koffie of glaasje limonade werd geschonken ontstond in de loop der tijd theehuis ‘t Bluk.

De heide vormt een geheel met de Bussumerheide. Op de grens tussen beide gebieden loopt een kaarsrechte onverharde weg van ca. 3 km lang, de Nieuwe Crailoseweg, ook wel genoemd Gebed zonder end. Het gebied is gevormd tijdens de ijstijd.

De Natuurbrug Zanderij Crailoo is met 800 m lengte en 50 m breedte het grootste ecoduct ter wereld. Het overbrugt het natuurgebied Zanderij Crailoo, ooit de grootste Gooise zandgroeve.

De Fransche Kampheide vlakbij Bussum dankt zijn naam aan de Fransche Kampweg. Op met struikheide en veel dopheide bedekte heidecomplex lag een militair kamp dat nauwe betrekkingen had met het ‘kamp bij Naarden’. ‘De Fransche Kamp’ dankt zijn naam aan de duizenden Franse soldaten die hier gelegerd lagen tijdens de belegering van Naarden in 1672.