Trage Tocht Dorst – Wandelen door boswachterij Dorst

De route is voor een groot gedeelte een echte boswandeling te noemen. Maar de kronkelende paadjes en lange beukenlanen vervelen nooit en onderweg is genoeg te beleven. De leuke onderbrekingen worden gevormd door de Landart. De follies zijn echte gekkigheden, zo zijn ze ook bedoeld, en de leemputten op het tweede gedeelte nodigen uit om over het water te turen en vogels te spotten. Op de maandagmorgen is het hier heel rustig en met goed gezelschap van mijn lief en een lekkere bak koffie bij het eindpunt Bos@Co kan ik me geen beter begin van de week voorstellen.

De Boswachterij Dorst is een bos van ongeveer 1.000 hectare tussen Breda, Oosterhout en Tilburg. Het gebied bestaat voornamelijk uit grove dennenbos dat in het begin van de 19e eeuw op heidegebied is aangeplant. Dit gebied stond bekend als Seterse Heide. Omstreeks 1850 werd veel bos weer gekapt, omdat het gebied als militair oefenterrein in gebruik werd genomen. Er ontstonden zandverstuivingen, en de nabijgelegen buurtschap Seters moest zelfs met een eikenhakhoutwal tegen het oprukkende zand worden beschermd. In 1899 kreeg Staatsbosbeheer het gebied in bezit. Het werd opnieuw beplant en de militairen vertrokken naar elders.

Dit boerderijrestaurant is te vinden in het open gebied bij boswachterij Dorst. De familie van Abeelen heeft de boerderij in 1992 aangekocht en heeft deze begin 21ste eeuw volledig gerestaureerd. Het doel van dit restaurant is om alle mensen te laten genieten van de mooie natuur, de omgeving en het boerenleven.

Door het bos loopt een kunstroute waarvoor Staatsbosbeheer aan een vijftal kunstenaars heeft gevraagd een ‘follie’ te ontwerpen die aansluit bij dit natuurgebied. De route loopt langs één zo’n schijnbaar onzinnig, merkwaardig en architectonisch bouwwerk in het bos. Een follie is een niet-conventioneel gebouw of bouwwerk, dat ongeschikt is voor huisvesting of andere functies en uitsluitend een decoratief, kunstzinnig of ludiek doel dient. De term follie is overgenomen uit het Engels waar het dwaasheid betekent. Folly’s werden in het verleden veel gebouwd als toevoeging aan landgoederen. Met name eind 18de tot begin 19de eeuw was het in de mode om op een landgoed enige romantische elementen van bouwkundige aard aan te brengen. Populair waren bijvoorbeeld geconstrueerde ruïnes en grotten, namaakkapellen en zogenaamde kluizenarijen of hermitages.

Het kunstwerk Colombier (frans voor duiventil) is op verzoek van Staatsbosbeheer door twee Belgische architecten gemaakt. Naar men zegt heeft op de open plek in het bos het middeleeuws kasteel van Margaretha van Duivenvoorde gestaan.

Voor het ontwerp van de stal heeft Jeroen Doorenweerd het ‘omgekeerd perspectief’ gebruikt. De kijker wordt hierdoor als het ware voor de gek houdt. Omdat de stal in het verlengde van de leemputten staat, heb je vanuit de stal een prachtig uitzicht over de natuur.

In de boswachterij liggen een aantal leemputten die ontstaan zijn door de activiteiten van de voormalige steenfabriek ‘De Vijf Eiken’, die zich te Rijen bevond. In en nabij die leemputten vindt men een interessante vegetatie met onder meer geelgroene zegge en liggende vleugeltjesbloem. Een bekend recreatieterrein in het bosgebied was Natuurbad Surae. Het openluchtbad was gelegen in één der leemkuilen en opgericht in 1927 door de Bredase sportleraar A. Kuyt (‘surae’ betekent ‘kuit’). Het is in 1976 door de gemeente Oosterhout overgenomen, vervolgens in verval geraakt. Omdat de exploitatie na verloop van tijd niet kostendekkend genoeg meer was, heeft de gemeente Oosterhout in 2005 besloten om het zwembad te sluiten en de leemputten terug te geven aan de natuur. Daardoor is rond deze putten een zeer specifieke flora ontstaan.