De Traagste Tocht – Amsterdam Science Park-Amsterdam CS

Na bijna een jaar wandelen en 14 etappes vanaf Dieren wandelen we vandaag Amsterdam in. Het is de laatste etappe, nummer 16 van Amsterdam Science Park naar Amsterdam CS, en een beetje een vals eind. Etappe 15 moet nog even wachten omdat de Diemerzeedijk niet begaanbaar is. Maar we genieten van het lopen in de stad, deze keer vergezeld met de drie ‘first ladies’. We doorkruisen een aantal parken: Flevopark, W.H. Vliegenbos en Noorderpark. Maar nog mooier zijn de rafelranden van de stad, bijvoorbeeld het mooie pad langs het IJ waar je met twee trekpontjes over het water moet. Aan de overkant de skyline en drukte van de stad Amsterdam, en waar we wandelen riet dat met de wind meebeweegt, voorbijvarende binnenvaartschepen en overal krijsende grasparkieten. Onderweg ook historie zoals de Oranjesluizen uit de 18e eeuw en de prachtige houten huizen op de Nieuwendammerdijk, ooit de grens met Waterland. In de schemering van de avond bereiken we het pont bij het IJ. Het is een waardige afsluiting van een dwarsdoorsnede van Nederland, onverhard en afwisselend. Binnenkort nog etappe 15 van Muiden naar Amsterdam Science Park en het project, een verlaat kerstkado voor Rob Wolfs en Rutgers, wordt afgerond.

Amsterdam Science Park, Amsterdamse campus voor exacte wetenschappen, is een concentratiegebied voor onderzoek in Amsterdam. Dit oostelijk gedeelte van de Watergraafsmeer was oorspronkelijk na drooglegging bestemd voor agrarische gebruik met grasland en boerderijen. Het bleef agrarisch tot dat Universiteit van Amsterdam in 1963 36 hectare polder voor 7,5 miljoen kocht van eigenaar J.J. Siepman van den Berg. De pacht aan de aanwezige veehouders werd na 150 jaar opgezegd maar de boeren werden door de Universiteit schadeloos gesteld. De boerderijen werden gesloopt behalve de Anna Hoeve die bleef behouden en naderhand geïntegreerd. Het is een gebied van 70 hectare met als belangrijkste functie het leveren van voorzieningen voor natuurwetenschappelijk onderzoek, exacte wetenschap, ICT en biologie. is ontwikkeld tot internationaal kenniscomplex, waar samenwerking tussen wetenschappelijk onderwijs, onderzoek en kennisintensieve bedrijvigheid gestimuleerd wordt.

Het Flevopark ligt in Amsterdam-Oost en vormt de oostelijke begrenzing van de Indische Buurt. Dit park kreeg concreet vorm vanaf 1908. De natuurkenner Jac. P. Thijsse zette zich in voor een park tussen de Joodse begraafplaats en het Nieuwe Diep. De naam is ontleend aan het Flevomeer, waaruit de Zuiderzee, nu IJsselmeer, is ontstaan. Aan de westkant van het park vormt de uit 1714 daterende Joodse begraafplaats een buffer met de bebouwing van de Indische Buurt.

Het complex van schutsluizen in het IJ vormt de grens tussen het Binnen- en het Buiten-IJ en draagt bij aan het op peil houden van de waterhoogte in het Noordzeekanaal. Ze zorgen er ook voor dat er niet te veel zilt water uit het Noordzeekanaal in het IJmeer komt. Het complex bestaat uit drie kleinere sluizen bedoeld voor kleine beroepsvaart en pleziervaart, een grote sluis voor de binnenvaart, een inlaat en twee vispassages. Op 25 september 1872 voer het eerste schip door de sluis.

Het eigenlijke IJ scheidt de Amsterdamse binnenstad van Amsterdam-Noord, en was oorspronkelijk een uitloper van de Zuiderzee. De Amsterdamse veren verzorgen diensten over het IJ. Sinds 1897 wordt de dienst tussen het Centraal Station en het Tolhuis in Amsterdam-Noord verzorgd door de Gemeenteveren Amsterdam. Alle veerdiensten zijn gratis toegankelijk voor voetgangers, fietsers, bromfietsers, scooters en voor invalidenvoertuigen.

De Nieuwendammerdijk is het circa 1,8 km lange gedeelte van de Waterlandse Zeedijk dat in de voormalige gemeente Nieuwendam lag. Het was onderdeel van het middeleeuwse dorpje Nieuwendam dat aan het water van de Zuiderzee lag. De naam van het dorpje is afgeleid van de nieuwe dam die aangelegd moest worden vanwege de dijkdoorbraak in 1514. Het stond hier in de zeventiende en achtiende eeuwe vol met pakhuizen, graanschuren en woningen voor de handel. Het was een geliefde plek voor gepensioneerde kapiteins vanwege het uitzicht over de scheepvaart op het IJ en de Zuiderzee. Het kreeg daarom de naam ‘Kapiteinshemel’.

Het W.H. Vliegenbos ligt in Amsterdam-Noord en is het oudste stadsbos van de gemeente Amsterdam. Het is een iepenrijk loofbos, misschien wel het grootste in West-Europa, want door de iepziekte zijn deze bossen zeldzaam geworden. Het Vliegenbos was een initiatief van het sociaaldemocratische gemeenteraadslid Willem H. Vliegen (1862-1947). Vliegen wilde met het programmapunt ‘Bos aan het lJ’ een park realiseren waar arbeiders en burgers de gelegenheid kregen om op zondag te stad te ontvluchten. Het parkbos is ontworpen in Engelse landschapsstijl met twee oost-west lopende hoofdlijnen.

Het Noordhollandsch Kanaal is in het begin van de negentiende eeuw in opdracht van koning Willem I gegraven. Het loopt van Amsterdam-Noord, via Purmerend en Alkmaar naar Den Helder. In de zeventiende eeuw nam de bevaarbaarheid van de Zuiderzee voor de zeescheepvaart naar Amsterdam af. Met name de ondiepte bij Pampus die de doorgang naar het IJ voor grote schepen blokkeerde zorgde voor veel oponthoud. De aanleg had wat oponthoud vanwege technische problemen maar met het werk werd in de zomer van 1819 begonnen, Er werd met de schop gegraven door een leger van negenduizend slecht betaalde arbeiders. Het was destijds het langste kanaal ter wereld. Maar met de groei van het scheepvaartverkeer en de grotere omvang van de schepen werd het kanaal al spoedig te klein. In 1876, een halve eeuw na ingebruikname, was de techniek zover gevorderd dat een korter kanaal naar de Noordzee kon worden gerealiseerd tussen IJmuiden en Amsterdam: het huidige Noordzeekanaal.

Het park is ontstaan in 2014 na het samenvoegen van de aan weerszijden van het Noordhollandsch Kanaal gelegen Florapark en Volewijkspark. Aanleiding voor het samenvoegen van het Florapark en Volewijkspark was het uitbreiden van de in het Volewijkspark gelegen Nieuwe Leeuwarderweg ten behoeve van het aanleggen van de metrolijn 52 in de middenberm. Het thema voor het park bestaat uit een hederabladerenmotief dat in het park op verschillende plekken terugkomt, waaronder in metalen brugleuningen en hekwerken, versiering op de paden en als 3D-motief in beton.