Skip to main content
search

Wandelen rond Moergestel in het Hart van Brabant – Naar het geografisch middelpunt van de Benelux

KIJK ROND BIJ

MOERGESTEL

Moergestel, de Reusel en het Galgeven

DE WANDELING START IN MOERGESTEL, DAT SINDS 2011 OP DE KAART STAAT ALS GEOGRAFISCH MIDDELPUNT VAN DE BENELUX. DIT PUNT LIGT IN HET MOERGESTELSE BROEK IN HET BEEKDAL VAN DE REUSEL EVEN TEN ZUIDOOSTEN VAN HET DORP. ER STAAT EEN WEGWIJZER MET BORDEN EN  MET DE AFSTANDEN IN KILOMETERS NAAR DE HOOFDSTEDEN VAN BELGIË, LUXEMBURG EN NEDERLAND. HET KADASTER HEEFT HET PUNT GEMETEN EN OFFICIEEL BEVESTIGD. DE RONDWANDELING GAAT VERDER NAAR HET OPEN LANDBOUWGEBIED TUSSEN DE A58 EN HET WILHELMINAKANAAL NAAR DE KERKEINDSCHE HEIDE. VERDEROP KOM JE LANGS HET BERGHVEN EN GALGEVEN EN OVER LANDGOED TER BRAAKLOOP. LANGZAAM KEER JE VIA HET JAAGPAD IN HET BEEKDAL VAN DE REUSEL STROOMOPWAARTS WEER TERUG NAAR MOERGESTEL.

Wandeling naar het geografisch middelpunt van de Benelux bij het Pastoorspaadje

De wandeling is er eentje om in te lijsten. Moergestel is een stil Brabants dorpje waar de tijd lijkt stil te hebben gestaan. Zeker op de vroege zaterdagmorgen, de visboer is zijn kraam op aan het bouwen en de bakker is net open. En dat alles rond de imposante kerk, het centrum van het dorp en teken van het katholieke geloof. Al snel loop je langs de Reusel richting het Moergestels Broek, een nat gebied langs de Reusel. En dan, HET geografisch middelpunt van Nederland. Het lijkt op een PR-stunt van de plaatselijke VVV. Een bankje wat verrot is, een wegwijzer in een weiland met plaatsverwijzingingen naar Amsterdam en Heukelom en een infobord met uitleg. Maar wie heeft interesse voor het geografisch middelpunt van de Benelux. Het is groter dan het is, groter gemaakt dan het is, en eigenlijk nietszeggend. De wandeling gaat verder door het mooie buitengebied van Moergestel. Wandelauteur Charles Aerssens is het gelukt de mooiste paadjes te vinden. Het begint al met het Pastoorspaadje bij de kerk in Moergestel maar ook op de Kerkeindsche Heide en verderop in de Oisterwijkse Bossen. Het Galgeven is imposant en fotogeniek en de terugweg naar Moergestel over het jaagpad van de Reusel is weer prachtig. Verrassend, in een gebied wat ik goed ken en waar ik toch weer op nieuwe wandelpaden kwam.

Moergestel

Moergestel (Brabants: Gèssel) is een dorp in de Nederlandse gemeente Oisterwijk. De naam Moergestel is een samenvoeging van ‘moer’ of veen, en ‘gestel’ of hoge grond tussen twee rivieren. Het dorp wordt opgesierd door de Sint Jans Onthoofdingkerk en de standerdmolen. De Sint-Janskerk, een parochiekerk die bestaat uit een toren in Kempense gotiek en een kerkgebouw uit 1930-1931 naar ontwerp van de architect Hendrik Willem Valk. De toren is omstreeks 1500 gebouwd. Ze is rijkelijk met natuurstenen ornamenten versierd. Aan de Scheerman staat de standerdmolen. De molen komt echter oorspronkelijk uit Haghorst. Deze bevat onderdelen die zeer oud zijn. Moergestel is vanouds een dorp van schoenmakers en schoenfabrieken. Van de talrijke schoenfabrieken is slechts de ‘Schoenfabriek Wed. J.P. van Bommel BV’ overgebleven, een internationaal opererend familiebedrijf waarvan de geschiedenis teruggaat tot het jaar 1734 en dat reeds door negen opvolgende generaties Van Bommel wordt bestuurd. In 1952 verkreeg het bedrijf het predicaat Hofleverancier. Vanuit het zuiden stroomt de Reusel langs de oostkant van Moergestel.

Wandeling naar het geografisch middelpunt van de Benelux bij de kerk van Moergestel
Wandeling naar het geografisch middelpunt bij de molen in Moergestel

De Reusel

De Reusel is een beek in Noord-Brabant die ontspringt ten zuidwesten van het dorp Reusel, op het hoger gelegen Massief van Brabant, en stroomt door het Landgoed de Utrecht en vervolgens langs Baarschot en Diessen onder het Wilhelminakanaal door naar Moergestel, waarna zij net ten zuiden van Oisterwijk overgaat in de Achterste Stroom. Om de situatie van de Reusel te verbeteren is men gestart met het project ‘Beekherstel Reuseldal’. Met dit project moet de Reusel weer de ruimte krijgen en wordt het beekdal weer herkenbaar gemaakt in het landschap. Dit resulteert in meer ruimte voor het water en voor de natuur. Er zal plaats zijn om overtollig water tijdelijk op te vangen, er komen poelen voor amfibieën en bosjes en houtwallen waardoor dieren zich ook makkelijker kunnen verplaatsen. Bovendien is er door het aanleggen van meerdere wandelpaden ook meer mogelijkheden voor recreatie in de omgeving.

Wandeling naar het geografisch middelpunt bij de Reusel

Kerkeindsche Heide

Het gebied bestaat uit kleinschalige overgangen van bos naar hei. Het is er mooier dan je zou verwachten voor een gebied dat opgesloten ligt tussen een snelweg, een kanaal en een klooster. Plaatselijk zijn op de Kerkeindsche Heide nog rijke groeiplaatsen van gagel en klokjesgentiaan. Het heideblauwtje vliegt er talrijk. En maar liefst zeven soorten amfibieën komen er voor, waaronder de vinpootsalamander, kamsalamander en heikikker die alledrie ernstig bedreigd zijn in Nederland. De populatie van de levendbarende hagedis is er een van de grootste van Noord-Brabant.

Wandeling naar het geografisch middelpunt bij de Kereindsche Heide

Galgeven

Het Galgeven met omgeving is een natuurgebied ten zuiden van Berkel-Enschot dat eigendom is van de Stichting Brabants Landschap. Het Galgeven is een ven van 16 ha dat omringd is door heuveltjes. Op één daarvan heeft ooit een galg gestaan, en op een andere een door windkracht aangedreven volmolen uit 1811. Het is één van de grootste vennen van Oisterwijk. Het meet 16 hectare en is 3 meter diep. Begin 19de eeuw kwam het in handen van de familie Van den Bergh, Tilburgse textielfabrikanten. Die gebruikten het ven om wol in te wassen. Kwel zorgde er in het verleden voor dat zwemmen hier gevaarlijk was omdat het koude water kramp veroorzaakte. Maar het zorgde ook voor zeldzame planten als waterlobelia. Het einde van de kwelstroom zo’n 30 jaar geleden maakte hieraan een einde. Met gerichte herstelmaatregelen proberen ze de bijzondere venflora en -fauna weer terug te krijgen.

Wandeling naar het geografisch middelpunt bij het Galgeven
Wandeling naar het geografisch middelpunt bij het Galgeven

Nederlandse landgeit

De Nederlandse landgeit is een unieke verschijning onder de Nederlandse geiten, niet alleen qua uiterlijk maar ook door de goede inzetbaarheid voor natuurbegrazing. Ze zijn te zien bij de Kerkeindsche Heide. De Nederlandse landgeit werd vroeger als ‘armeluiskoe’ gehouden op kleine boerderijen, voor de melkproductie en het vlees. In het begin van de twintigste eeuw verdween het ras langzamerhand vanwege het inkruisen met geïmporteerde geitenrassen voor een hogere melkproductie en in de jaren zestig was de Nederlandse landgeit bijna verdwenen.

Enkele dieren uit een schaapskudde in het Gooi werden aan dierentuin Blijdorp in Rotterdam geschonken. Hier werd een fokprogramma opgezet en toen deze landgeitengroep te groot werd, werd er een klein koppel verplaatst naar Leersum voor natuurbeheer. Naarmate de verschillende groepen in aantallen groeiden kwam er ook steeds meer belangstelling voor het houden en fokken van dit ras en werd in 1982 de Landelijke Fokkersclub van Nederlandse Landgeiten opgericht.

Wandeling naar het geografisch middelpunt bij een landgeit op de Kereindsche Heide

Kapel O.L. Vrouw van de Vrede

De kapel ‘Onze Lieve Vrouw van de Vrede’ staat op de oude grens tussen Moergestel en Oisterwijk aan de Oisterwijkseweg. In Oisterwijk staat het bekend als het Gessels kapelleke. De muren zijn van witgekalkte baksteen, de daken gedekt met leien in maasdekking. In de gevelsteen staat: ‘Deze kapel werd gesticht in het jaar onzes Heeren 1939 en op 8 december toegewijd aan O.L.Vrouw’. De kapel is gebouwd in opdracht van Caroll Schade, nadat hij een ernstig auto-ongeluk overleefd had. Deze woonde op ‘De Hooge Braaken’. De kapel is jarenlang onderhouden door de familie Hoosemans. Jaarlijks op 15 augustus (Maria Ten Hemelopneming) wordt bij de kapel in de openlucht een Heilige Mis opgedragen. De kapel heeft dikwijls last gehad van vandalisme, waarvan met name het interieur veel geleden heeft. Het beeld is ook niet meer het oorspronkelijke en de kapel trekt dagelijks belangstelling uit zowel Moergestel als Oisterwijk en er branden altijd kaarsjes.

Wandeling naar het geografisch middelpunt bij de Kapel van O.L. Vrede

(Klik op de gpx-lijn om te downloaden)

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE