Skip to main content
search

Wandelen op de Veluwezoom – Trage Tocht Velp – Langs landgoederen en sprengen (Kasteelwandeling Rosendael)

KIJK ROND BIJ

KASTEEL ROSENDAEL

Sprengenbeken, kasteel Rosendael en kasteel Biljoen

DE WANDELING GAAT LANGS DE LOOP VAN TWEE GEGRAVEN SPRENGENBEKEN: DE ROZENDAALSEBEEK EN DE BEEKHUIZERBEEK. OOK IN DE DE BEBOUWDE KOM VAN VELP IS DE ROZENDAALSE BEEK NOG GOED TE ZIEN.  DE ROUTE GAAT VERVOLGENS LANGS KASTEEL ROSENDAEL WAAR HET SPRENGENSTELSEL NOG STEEDS INTACT IS. DE KASTEELTUIN IS BEKEND OM DE MOOIE WATERVALLEN, VIJVERS EN EEN THEEKOEPEL. VERDEROP SLINGERT DE ROUTE DOOR LANDGOED BEEKHUIZEN EN DE KRONKELENDE BEEKHUIZERBEEK DIE BIJ KASTEEL BILJOEN UITMONDT IN DE KASTEELVIJVER. TUSSENDOOR BEKLIM JE NOG DE KEIENBERG EN EEN PAD TUSSEN DE VELDEN BRENGT JE WEEER IN DE BEBOUWDE KOM VAN VELP.

De wandeling was in één woord geweldig. De landgoederen, de kastelen, de sprengen en veel bos met veel afwisseling, alles wat een wandeling in zich moet hebben. Het was een weerzien met de Veluwezoom na jaren van ‘afscheid’ nadat ik in de jaren ’80 het Maarten van Rossumpad hier liep. Het had te lang geduurd en ik zal er de komende tijd zeker weer meer gaan wandelen.

Kasteel Rosendael

Wandelen over trage tocht Velp bij kasteel Rosendael

Kasteel Rosendael is een van oorsprong laatmiddeleeuws kasteel, dat door de graaf van Gelre werd gebouwd. Het kasteel ligt in het dorp Rozendaal bij Velp, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het is onderdeel van de rijksbeschermde historische buitenplaats Rosendael. De donjon is oorspronkelijk zo’n 25 meter hoog geweest en heeft een diameter van 16 meter. Hiermee is het de grootste toren in zijn soort in Nederland. Het kasteel wordt in 1314 voor het eerst vermeld, en Graaf Reinoud I was de eerste bewoner. Ook zijn zoon Reinoud II was er kasteelheer.

Van het oorspronkelijke kasteel is slechts de donjon overgebleven. In 1722 werd aan de toren een vierkant huis gebouwd, en werden diverse bijgebouwen en stallen gebouwd. Daarmee werd het meer een buitenhuis dan een kasteel.

De tuinen en vijvers werden in de negentiende eeuw aangepakt door architect Jan David Zocher jr., die onder andere een aantal kleinere vijvers samenvoegde tot één grote. Ook de schelpengalerijen werden aangepakt, en ten tijde van de Van Pallandts zouden daar de Bedriegertjes worden aangelegd. De Bedriegertjes is de naam van een fonteinvloer als onderdeel van een schelpengalerij. De vele fonteintjes worden de ‘Bedriegertjes’ genoemd omdat zij onopvallend in de mozaïekvloer zijn verwerkt en op willekeurige momenten beginnen te spuiten.

Sprengenbeken

Wandelen over trage tocht Velp langs de Beekhuizerbeek

Een spreng, sprang of sprengebeek is een door mensen gegraven of verlegde beek met zodanige gegraven bronnen dat er onder druk staand grondwater aan de oppervlakte wordt gebracht. Op de Veluwe heeft het woord spreng een bijzondere betekenis, spreng wordt hier gebruikt voor een gegraven bron of sprengkop. Een sprengebeek is dan ook een gegraven beek en deze werden met name gebruikt voor de aandrijving van watermolens, voor het maken van papier en/of voor water voor de wasserijen.

Sprengen worden gemaakt door een gat te graven in de helling van een heuvel tot de grondwaterspiegel bereikt is op een plek waar voldoende waterdruk is. Uit deze sprengkop stroomt dan het bronwater eerst naar de oppervlakte en vervolgens door een kanalenstelsel naar de gewenste plek.

Kasteel Biljoen

Wandelen over trage tocht Velp bij kasteel Biljoen

Kasteel Biljoen ligt tussen de Veluwe en de IJssel nabij Velp in de gemeente Rheden. Dit cultuurhistorische Edele Huis uit de 16e eeuw werd door Karel van Gelre, hertog van Gelre en graaf van Zutphen omstreeks 1530, deels met bouwmaterialen van het nabijgelegen kasteel Overhagen gebouwd op het landgoed Broekerhof (of Broeckerhoeve), dat in 1076 door keizer Hendrik IV aan het kapittel van St.-Pieter te Utrecht was geschonken.

Het landschap tussen Velp en Rheden wordt grotendeels bepaald door het Kasteeldomein Biljoen met zijn waterpartijen, bossen en landerijen. De aanleg strekt zich langs de Beekhuizer beek in N.O.-richting tot ver in het stuwwallengebied met zijn hoogteverschillen. Zowel de Beekhuizer beek, als de Rozendaalse beek zorgen voor voldoende helder water, waarmee fonteinen, cascades, vijvers en slotgrachten kunnen worden gevuld. De Beekhuizer beek voedt de vijvers en de grachten rondom het kasteel, verlaat langs een dassenburcht het domein in oostelijke richting langs de snelweg en vloeit bij Rheden in de IJssel.

Een sage over dit kasteel is in de 19e eeuw ontstaan. Mark Prager Lindo ontmoette op een muziekavond Anna Nijhof. Zij maakten een wandeling naar de bekende Chinese brug. Geïnspireerd door de romantische omgeving, de maan en de verliefdheid van de jongeman, ontstond het verhaal van Mooi-Ann van Velp. Zij zou getrouwd zijn met de kasteelheer van Biljoen, en verdronk – al dan niet door toedoen van haar man – in de vijvers rond het kasteel. Haar geest zou volgens het verhaal nog steeds ronddolen bij de wateren rond het kasteel, waar ze jongemannen het water in zou lokken.

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE