Skip to main content
search

Wandelen buiten de binnenstad van Arnhem – Oorlogspad – Oprukken naar Arnhem

KIJK ROND BIJ DE OORLOGSPLEKKEN

BIJ OOSTERBEEK

Oosterbeek, De Naald en het Airborneplein in Arnhem

HET OORLOGSPAD IS EEN FRAAIE EN RUSTIGE TOCHT MET MOOIE VERGEZICHTEN OVER DE GLOOIENDE HEUVELS LANGS DE RIJN NAAR HET CENTRUM VAN ARNHEM, NU ZONDER SOLDATEN. ECHTER IN SEPTEMBER 1944 TROKKEN GEALLIEERDE PARACHUTISTEN DIE OP DE GINKELSE HEIDE BIJ WOLFHEZE VIA OOSTERBEEK RICHTING ARNHEM. HET PLAN WAS OM DAAR DE VANUIT HET ZUIDEN OPRUKKENDE TROEPEN TE TREFFEN EN ZO DE DUITSERS UIT DE GELDERS HOOFDSTAD TE VERJAGEN. MAAR ARNHEM BLEEK EEN BRUG TE VER EN ZE STUITTEN OP MEER TEGENSTAND VAN DE DUITSERS DAN VERWACHT.

Een wandeling die actueel is in dit jaar, het jaar waarin 75 jaar bevrijding wordt gevierd. Je komt op plekjes waar een maand geleden volop werd gevierd en gewandeld ter gelegenheid van die 75 jaar. De Naald, Villa Hartenstein en de John Frostbrug die echt een brug te ver was. Maar daartussen prachtige bossen in de allermooiste herfstkleuren en een glibberig pad door de uiterwaarden van de Rijn. Het is een mengelmoes van cultuur, historie en natuur die deze wandeling heel bijzonder en aantrekkelijk maakt. Leve de vrijheid, koester het.

Airborne War Cemetery

De Airborne War Cemetery is een militaire begraafplaats, gelegen aan de Van Limburg Stirumweg in de Nederlandse plaats Oosterbeek. Officieel heet deze begraafplaats Arnhem Oosterbeek War Cemetery, volgens de beheerder, de Commonwealth War Graves Commission (CWGC). Eigenaar is de Staat der Nederlanden.

Op dit ereveld liggen 1754 militairen van de landmacht, luchtmacht en zeemacht begraven die in de periode september 1944 tot april 1945 sneuvelden (plus enkele burgers van de CWGC). De meeste van deze mensen zijn omgekomen in de omgeving van Arnhem, tijdens de Slag om Arnhem, een onderdeel van Operatie Market Garden in september 1944. Van de graven zijn er 1648 van Britse, 3 van Nederlandse en 79 van Poolse militairen. Drie graven zijn van medewerkers van de Commonwealth War Graves Commission. Vier militairen die hier liggen dragen de hoogste Britse militaire onderscheiding, het Victoria Cross.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad op het Arnhem Oosaterbeek War Cemetery

De Naald

Het monument staat voor het Airborne-museum Hartenstein. Het monument heeft aan de vier zijden een relief, deze stellen voor: aan de Oostzijde: de landing, aan de Zuidzijde: de hulp der Oosterbeekse vrouwen aan de gewonden, aan de Westzijde: de medewerking van de ondergrondse strijdkrachten aan de Airborne en aan de Noordzijde: de laatste heldhaftige weerstand.

De hoge zuil wordt bekroond door vijf figuren. De vrijheidsfiguur rijst boven de anderen uit. Zij wordt omgeven door de figuren van burgers en soldaten, de vrijheid schragend. Het geloof, de Gerechtigheid, de Huiselijke haard, de Hoop en de Liefde, het zijn alle gedachten en idealen, die in steen hun symbolen vinden. Zo verrijst in een fraai park het monument, dat de burgers van Oosterbeek Generaal Urquhart aanboden.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij het beeld bij de Naald in Oosterbeek

Hotel Hartenstein

Het Airborne Museum is gevestigd in Villa Hartenstein. Een villa met een lange voorgeschiedenis. Het begon in 1728 als herberg en was in september 1944 het hoofdkwartier van de Britse luchtlandingstroepen onder leiding van generaal-majoor Roy E. Urquhart. Voor het eerst werd gesproken over Villa Hartenstein als herberg ‘Het Rode Hert’ in 1728. In 1779 kocht advocaat J. van der Sluys de herberg en de naaste omgeving. Hij liet ‘Het Rode Hert’ afbreken en bouwde een herenhuis met bijgebouwen op de plek waar nu restaurant Hartenstein staat.

‘Harten’ zou naar hert verwijzen (‘hart’ volgens het plaatselijke dialect) en het woord ‘stein’ betekent steen of stenen pad. Tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 stond Hotel Hartenstein centraal als het hoofdkwartier van de Britse luchtlandingstroepen onder leiding van generaal-majoor Roy E. Urquhart.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij Vila Hartenstein

Grothuisje

Op de Zuid-Veluwe ten westen van Oosterbeek, stroomt de Oorsprongbeek. Het is een bronbeek die later door sprengen is vergroot. De beek ontspringt hoog op de stuwwal en stroomt door een bebost, parkachtig gebied met een verval van 35 meter naar de Neder-Rijn. In de beek bevinden zich een groot aantal stuwtjes, watervallen en vijvers die begin 19e eeuw zijn aangelegd.

In de bovenloop stonden rond 1700 twee kruitmolens, de ‘Bovenste molens op De Oorsprong’, waar buskruit werd vervaardigd. Later stond hier een papiermolen. Eén van de watervallen viel in een ‘grotwerk’, een huisje waar de beek hoog door stroomde en aan de voorkant in een breed gordijn van water uiteen viel. In het zogenaamde grothuisje kon je onder de beek doorlopen en door de waterval naar buiten kijken.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij de Grotkelder

Oude Kerk

De Oude Kerk aan de Benedendorpseweg in Oosterbeek in de Nederlandse provincie Gelderland is sinds de Reformatie een protestantse kerk waar de Hervormde gemeente gebruik van maakte. Sinds 2007 maakt de kerk deel uit van de PKN. De kerk, die nog steeds in gebruik is voor de wekelijkse eredienst, is zo’n duizend jaar oud. Na de Tweede Wereldoorlog is het tevens een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

Tijdens Operatie Market Garden in 1944 lukte het de Britten niet om de brug over de Nederrijn, die later John Frostbrug zou worden genoemd, in Arnhem in handen te krijgen. Na zware verliezen trokken zij zich op 19 september, de derde dag van de operatie, terug op Oosterbeek. Zo’n 3.000 militairen verzamelden zich daar. In de omgeving van de kerk vonden acht dagen lang zware gevechten plaats. In de oude pastorie ernaast werden door onder andere Kate ter Horst circa 250 gewonde Britse soldaten verzorgd. Het godshuis diende als een van de verzamelpunten van de geallieerden voordat zij zich terugtrokken over de Rijn die zich er vlakbij bevindt. De kerk werd bij de oorlogshandelingen deels verwoest.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij de Oude Kerk in Oosterbeek

De Koepel

De Oude Kerk aan de Benedendorpseweg in Oosterbeek in de Nederlandse provincie Gelderland is sinds de Reformatie een protestantse kerk waar de Hervormde gemeente gebruik van maakte. Sinds 2007 maakt de kerk deel uit van de PKN. De kerk, die nog steeds in gebruik is voor de wekelijkse eredienst, is zo’n duizend jaar oud. Na de Tweede Wereldoorlog is het tevens een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

Tijdens Operatie Market Garden in 1944 lukte het de Britten niet om de brug over de Nederrijn, die later John Frostbrug zou worden genoemd, in Arnhem in handen te krijgen. Na zware verliezen trokken zij zich op 19 september, de derde dag van de operatie, terug op Oosterbeek. Zo’n 3.000 militairen verzamelden zich daar. In de omgeving van de kerk vonden acht dagen lang zware gevechten plaats. In de oude pastorie ernaast werden door onder andere Kate ter Horst circa 250 gewonde Britse soldaten verzorgd. Het godshuis diende als een van de verzamelpunten van de geallieerden voordat zij zich terugtrokken over de Rijn die zich er vlakbij bevindt. De kerk werd bij de oorlogshandelingen deels verwoest.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij gevangenis de Koepel in Anrhem

John Frostbrug

De koepelgevangenis van Arnhem is een voormalige gevangenis, die in 1886 door Johan Metzelaar werd ontworpen. De koepel in Arnhem was onderdeel van de penitentiaire inrichting De Berg. Op 22 maart 2013 kwam het nieuws dat deze inrichting gesloten zou worden. Het complex diende daarna niet meer als gevangenis, maar als huis van bewaring. In september 2015 wees het COA de voormalige gevangenis aan als opvangcentrum voor de vele vluchtelingen die de EU binnenkwamen. Het complex is geregistreerd als rijksmonument.

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad bij de John Frostbrug

Airborneplein

Het Airborneplein is een plein in het centrum van Arnhem dat na de Tweede Wereldoorlog werd aangelegd. In het midden bevindt zich het Airborne Monument dat het belangrijkste monument bij de jaarlijkse herdenking van de Slag om Arnhem is. Het plein ligt lager dan de omringende verkeerswegen die later aangelegd werden, en wordt daarom ook wel de Berenkuil genoemd.

Vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd aan de voet van de John Frostbrug het Airborneplein aangelegd. Op 17 september 1945 vond hier de eerste herdenking plaats van de Slag om Arnhem, en werd er een monument onthuld. Aan het plein hangen twee reliëfs aan de muur, één van het airbornesymbool Pegasus en één met de tekst “Battle of Arnhem 44, Bridge to the future 94”. De leuningen van het plein zijn herschilderd in een bordeauxrode kleur, de achtergrondkleur van het wapenschild of embleem van de Britse 1e Luchtlandingsdivisie. Deze divisie landde bij Arnhem in 1944 met als doel de brug in te nemen.

 

Wandeling buiten de binnenstad van Arnhem over het Oorlogspad op het Airborneplein

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE