Trage Tocht Reichswald - 13 KM
De wandeling start in De Horst en op de grens van Nederland en Duitsland wandel je richting het grootse Reichswald. Over smalle paadjes loop je hier naar het Duitse Grafwegen en keert terug richting De Horst door het idyllisch gelegen natuurreservaat De Bruuk, het bijzondere moerasgebied met blauwgraslanden. Over mooie graspaden en oude landwegen gaat de wandeling weer terug naar De Horst.
‘In een winters landschap, heuvelachtig met een sneeuwlaag die beduidend dikker is dan in de rest van het land. Met de zon en verder geen bewolking kleurde de blauwe lucht prachtig af tegen het witte landschap. In de uithoek van Nederland met soms behoorlijke hoogteverschillen is het decor in het Reichswald prachtig. Overal sporen van dieren. Met berichten op de radio van weer drukte in de natuurgebieden, wandel je hier alleen in het grote bos. Een Trage Tocht die veel variatie laat zien en die door het winters landschap nog mooier wordt.’
De Horst
De Horst is een dorp in de Nederlandse gemeente Berg en Dalen en ligt ten oosten van Groesbeek richting de Duitse grens. Buurtschap De Horst wordt in 1928 een dorp door de bouw van de RK kerk Heilig Hart van Jezus, en de dorpskern die daarbij tot ontwikkeling komt. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog is het dorp het toneel van hevige gevechten tussen de Duitsers en de geallieerden. Bij operatie Market Garden op 17 september 1944 landen enkele duizenden parachutisten van de 82e luchtlandingsdivisie vlak in de buurt. De Horst is heel even bevrijd, maar de Duitse troepen keren snel terug. Op 20 september komt de frontlinie tussen het dorp en buurdorp Groesbeek te liggen. Als gevolg daarvan is vrijwel het hele dorp, inclusief de kerk en het klooster, verwoest.
De Groesbeek
De Groesbeek is een beek in de Nederlandse gemeente Berg en Dal en de vermoedelijke naamgever van de plaats Groesbeek. De beek loopt van de Nederlands Hervormde kerk in het centrum van Groesbeek via De Horst naar de grens met Duitsland. In het centrum van Groesbeek loopt de beek ondergronds en komt daarbuiten omhoog. Vlak voor de grens komt de beek samen met de Leigraaf en gaat na de grens verder als Groesbecker Bach naar Kranenburg. Bij De Horst is de oorspronkelijke beekloop hersteld waardoor weer een meanderend stroompje is gerealiseerd.
‘De beek kronkelt weer prachtig net buiten het plaatsje De Horst. Onder de sneeuwlaag kun je nog net het stromende water zien en langs de beek liggen sneeuwbergen die door de wind zijn gevormd. Op een bankje staat ‘Kiek Dor!’ En op een ondiepe plas verderop schaatsen groepjes kinderen, Hollandser kan het niet.’
Reichswald
Het Reichswald of Rijkswoud is een glooiend bosgebied tussen Kranenburg, Kleef, Goch en Bedburg-Hau langs de Nederlandse grens met als hoogste top de 95 meter hoge Rupenberg. Het heeft een totale oppervlakte van circa 5100 ha en is hiermee het grootste samenhangende natuurgebied in de regio Nederrijn. Het bestaat bijna geheel uit bos en er leven diverse soorten zoogdieren, waaronder edelherten, reeën, wilde zwijnen en dassen. Het bos is doorsneden met kaarsrecht, parallel lopende paden, die een rasterstructuur vormen. Het Reichswald bestaat vooral uit loofbomen met overwegend beuken een aantal kleinere percelen met zomereiken en enkele plekken met naaldbomen. Er komen vogelsoorten voor als wielewaal, wespendief en zwarte specht. In de middeleeuwen heette het uitgestrekte bosgebied op de stuwwal tussen Nijmegen, Kleve en Xanten ‘Ketelwald’. Men vermoedt dat deze naam is afgeleid van het keltische ‘Ketila’, wat vee of runderen betekent.
‘De zon schijnt laag door de kruinen van de bomen. Overal sporen van everzwijnen die onder de sneeuwlaag op zoek zijn geweest naar voedsel. Op een kruising van wegen glipt een vos weg. De roodbruine kleur van het diertje steekt af tegen het witte landschap.’
Grafwegen
Het Duitse gehucht ligt direct tegen de Nederlandse gemeente Berg en Dal aan bij het dorp Breedeweg en ligt vanaf de Duitse zijde gezien zeer afgelegen. De woningen in Grafwegen zijn aangesloten op het Nederlandse aardgasnet, waternet en riolering. Grafwegen staat vooral bekend om het enige café dat het heeft: Boscafé Merlijn.
‘Bij een smalle passage in de sneeuw laat ik eenman en vrouw voor en ik wacht rustig bij een paaltje. De vrouw struikelt en knielt in de sneeuw voor me. ‘Zo, ik zag een mooie man en ik dacht ik zal eens voor hem op zijn knieën gaan.’ Haar man kijkt me lachend aan. Mijn dag kan niet meer stuk, de humor ligt weer eens op ‘straat’. Na het passeren van het stel kijk ik nog om en de man roept nog na: ‘Jij hebt thuis nog wat te uit te leggen’. Ik wandel richting de Bruuk en geniet nog even na van het tafereel.
De Bruuk
De Bruuk is een parel onder de Nederlandse natuurgebieden omdat hier nog veel bijzondere plantensoorten groeien die elders verdwenen zijn door ontginning, verdroging of bemesting. Het gebied wordt gekenmerkt door een afwisseling van hooimoerassen, waaronder de beschermde blauwgraslanden. Dit kleinschalig natuurstuk ligt in het bekken van Groesbeek, in de dorpskern De Breedeweg, aan de rand van het Reichswald. De Bruuk wordt gevoed door kwelwater uit de omliggende heuvels.
Overzichtskaart
Foto's van deze wandeling
”Een wandeling met veel variatie waar in het Reichswald sporen te zien zijn van everzwijnen, konijnen, hazen en vossen.
Henrie van ZoggelWandelblog Ambulare